91.8 milyar bütçeli Diyanet İşleri Başkanlığı’nın çalışan sayısı 140 bin 185’e ulaştı

Emekli Mülkiye Başmüfettişi Mahmut Esen, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesi ve işçi sayısı üzerine araştırma yaptı. Araştırmaya nazaran, Diyanet’in 2024 yılı ödeneği 91.8 milyar TL ile merkezi idare bütçesi ödeneklerinin toplamının yüzde 0.83’üne karşılık geliyor. Bu oranla Diyanet, Sanayi ve Teknoloji, Kültür ve Turizm, İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları gibi birçok bakanlığı geride bırakıyor. Diğer yandan araştırmaya nazaran, 2023 yılında Diyanet çalışanların sayısı ise 140 bin 185’e ulaştı. Bu sayıya emekçiler dahil değil.

AÇIKTAN ATANANLAR

Araştırmada, “açıklanmış bilgilerin kullanılan kamu kaynağı ve işçisi sayısının tümünü yansıtmaktan uzak olduğuna dikkat çekildi. Din hizmetleri için yapılan harcamaların tüm kamu kurum/kuruluşlarını kapsayacak biçimde ele alınmasında fayda olduğu, böylece din hizmetleri için kullanılmış kamu kaynaklarının tümünü görmenin imkanlı hale geleceği kaydedildi. Araştırmada, Diyanet’in faaliyet raporlarında ders fiyatı karşılığında açıktan atanmış (memur olmayan) görevlilerin sayılarının açıklanmadığına da işaret edildi.

Diyanet tarafından 2024 yılında 4 milyon 190 bin kişiye Kuran kursu hizmeti verilmesinin hedeflendiği kaydedilen çalışmada, “Bu kadar şahsa hizmet verilmesi için takımlı öğretici sayısının yetersiz kalacağı ve açıktan atananlara ek ders vazifesi verileceği açıktır” dendi.

MEB DE GÖREVLİ

Esen’in araştırmasında Türkiye’de din hizmetleri, dini eğitim/öğretim işleri konusunda ulusal eğitimin de görevlendirildiği belirtildi. Bakanlık bünyesindeki “Din Öğretimi Genel Müdürlüğünde” 104 bin 433 işçi istihdam edildiği, genel müdürlüğün 2023 yılı harcama toplamının da 41.6 milyar TL olduğu, bunun MEB masraf bütçesinin yüzde 7’sine karşılık geldiğine dikkat çekilirken “Diyanet İşleri Başkanlığı, bilinen teşkilatının yanı sıra vakfı; vakfa bağlı üniversitesi, işletmeleri/ şirketleri de olan hasebiyle holdinglere misal devasa yapıdır” değerlendirmesinde bulunuldu.

DİYANET İŞLERİ BAŞKANI VAKFIN DA BAŞKANI

Diyanet Vakfı’nın yurtdışında 149 ülkede faaliyetleri bulunduğuna dikkat çekilen araştırmada, Diyanet İşleri liderinin birebir vakitte vakfın da mütevelli heyet başkanı olduğuna işaret edildi. Diyanet Vakfı’na bağlı kuruluşlar şöyle sıralandı: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, İslam Araştırma Merkezi, İlim Sanat ve Yayın Kurulu Başkanlığı, Yayın Matbaacılık ve Tic. İşletmesi, Yurtlar ve Toplumsal Tesisleri İşletmesi, Vakıf Eğitim ve Yatırım AŞ, Vakıf Medya Sanat Radyo TV AŞ, Vakıf Fuarcılık Reklamcılık, Yayıncılık Ltd. Şti.. Vakıf ile bağlı kuruluşlarda 2 bin 242 işçi istihdam edildiği kaydedilen çalışmada, vakıf ve vakfa bağlı kuruluşların gelir/giderlerini içeren mali bilgilere faaliyet raporlarında rastlanılamadığı, bağışlardan elde edilen fiyatlarının açıklanmasından vazgeçildiği vurgulandı.