ABD seçim sonuçları ne diyor? Harris niçin kaybetti, Trump niçin kazandı?

ABD Lider Yardımcısı ve Demokrat lider adayı Kamala Harris’in yaşadığı bozgun, seçmenleri ve partilileri şoka sokmuş durumda. 20 yıl ortadan sonra toplam oy sayısında Cumhuriyetçilerin Demokratları geçmesi, tüm salıncak eyaletlerin kaybedilmesi, erkek seçmenlerin ve hatta bayan seçmenlerin dahi ikna edilememesi ortaya son vakitlerin en acı verici hüsranını çıkardı.

BIDEN VE CLINTON’DAN DA KÖTÜ

Harris’in seçim sonuçları, Donald Trump’a karşı 2016 yılında yarışan Hillary Clinton ve 2020 yılında yarışan Joe Biden’dan da makus durumda. Clinton, Trump’ı toplam oy sayısında geçmiş lakin delege sayısında geri kalmıştı. Biden ise 81 milyon oy ile hem toplam oy sayısında ülke rekorunu kırmış hem de seçiciler kurulu delegelerinde 306-232 ile açık orta fark atmıştı. Harris ise 67 milyon oyda kaldı ve yalnızca 226 delege kazanabildi.

KADINLARI HAREKETE GEÇİREMEDİ

Seçim sonuçları cinsiyet ve ırka nazaran detaylı incelendiğinde ise Harris’in hezimeti daha da derinleşiyor. Çıkış anketlerine nazaran Harris, beyazlar ortasında yalnızca yüzde 41 oy alabilirken Trump ise yüzde 57 aldı. Beyaz erkekler ortasında yüzde 60 alan Trump’a yüzde 31 ile yenilen Harris, Latin erkekler ortasında da yüzde 55’e karşı yüzde 43 ile kaybetti. Harris siyahi bir bayan olmasına karşın siyah erkekler ortasında da Biden’a nazaran daha berbat bir performans gösterdi. Bir başka çarpıcı sonuç ise beyaz bayanlar ortasında çıktı. Harris, beyaz bayanlar ortasında yalnızca yüzde 45 oy alabilirken, “kadın düşmanı” olarak lanse ettiği Trump yüzde 53 aldı.

‘TENCERE’ HÜKÜMET DEVİRDİ

Pandeminin ortasında hükümeti devralan Biden-Harris idaresinin seçim kampanyası boyunca karşılaştığı en büyük şikâyet, alım gücünün 4 yıl öncesine nazaran epeyce düşmüş olmasıydı. Market masraflarının artması, akaryakıt fiyatlarının iki katına çıkması, kiralardaki fahiş yükseliş, faizlerin yükselmesiyle iktisadın sakinleşmesi, paraya ulaşımın azalması ve genel manada alım gücünün düşmesiyle birlikte Amerikalılar hatalıyı Biden ve Harris olarak saptadı. Seçmenlerin yüzde 46’sı “bugün daha berbat durumdayım” derken bu seçmen kümesinin yüzde 81’i Trump’a oy verdi. Yeniden çıkış anketlerine nazaran her 3 seçmenden biri sandığa “ekonomi” sebebiyle gitti. Trump, sıklıkla “şeytanlaştırdığı” Latin seçmen ortasında da George W. Bush’tan bu yana en çok oyu alan Cumhuriyetçi seçmen oldu. Latin seçmenlerin en büyük şikâyeti de iktisattı.

SEÇMEN ‘DEĞİŞİM’ İSTEDİ

Geçen yıla kadar Demokratlara yakın medya da dahil olmak üzere anket sonuçlarına nazaran Harris, “tarihin en makûs lider yardımcılarından biri” olarak lanse ediliyordu. Biden’ın giderek berbatlaşan sıhhat durumu ve birtakım anketlerde Trump’ın 8-9 puan kadar gerisine düşmesiyle birlikte son dakika tahlili olarak Harris’in gelmesi de seçmeni ikna etmeye yetmedi. Seçmenlerin yüzde 30’u “seçeceğim adayın liderlik yapabilmesi gerekiyor” derken, yüzde 28’i de “değişim getirebilecek aday” için oy kullandı. Trump bu iki kümede da Harris’e ezici bir fark attı. 5 Kasım sonuçlarına nazaran Amerikan halkı Harris’in “ülkeye değişim getirebilecek bir lider” olmadığına kanaat getirdi.

BIDEN SUÇLANIYOR

Ayrıca Biden idaresinin 4 yıllık başarısızlıkları da Harris ile birlikte okundu. Kendisini Biden’dan soyutlaştıramayan Harris’in bir de bunun üzerine Ekim ayının başında katıldığı bir röportajda Biden’ın siyasetlerinden neyi farklı yapacağı sorusuna “aklıma bir şey gelmiyor” demesi de Demokrat adayın, Biden’ın başarısızlığına ortak olduğu fikrini perçinledi.

KAMALA: ÇABADAN VAZGEÇMEYECEĞİM

Yenilgiyi kabul konuşması için Washington’daki Howard Üniversitesi’nde seçmenlerine bir konuşma yapan Harris, sonuçları kabul etmek zorunda olduklarını belirtti. Trump’ı telefonla arayarak tebrik ettiğini söyleyen Harris, “ayrıca kendisine ve grubuna geçiş sürecinde yardımcı olacağımızı ve iktidarı barışçıl bir biçimde devredeceğimizi söyledim”  diye konuştu. 60 yaşındaki Harris’in siyasi mesleğe devam edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor. Harris “Amerikalıların hayallerinive isteklerini gerçekleştirebilecekleri bir gelecek için gayretten asla vazgeçmeyeceğim” dedi.

BİDEN’DAN TRUMP’A BEYAZ SARAY DAVETİ

ABD Başkanı Joe Biden, seçim zaferinden dolayı Donald Trump’ı arayarak tebrik etti. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, “Başkan Biden, sıkıntısız bir geçiş sağlama konusundaki kararlılığını lisana getirdi ve ülkeyi bir ortaya getirmek için çalışmanın değerini vurguladı” denildi. Ayrıyeten Biden’ın Trump’ı Beyaz Saray’a davet ettiği ve gruplarının bir tarih belirlemek için çalışmaya başladığı da belirtildi. Öte yandan Biden seçim sonrası yaptığı birinci konuşmada, “Halkın iradesi her vakit galip gelir” tabirlerini kullanarak, “20 Ocak’ta iktidarı barışçıl bir halde devredeceğim” dedi.

TRUMP’LA GÖRÜŞMEYE HAZIRIM

ABD seçimlerinden zaferle çıkan Trump’a neredeyse tüm dünya önderlerinden tebrik bildirisi yağmış, gözler Rusya lideri Vladimir Putin’e çevrilmişti lakin Putin’den dün akşama kadar rastgele bir tebrik telefonu ya da ileti gelmemişti.

Putin dün Soçi’de katıldığı bir toplantıda Trump’ı tebrik ederek, kendisiyle konuşmaya hazır olduğunu söyledi. Trump da NBC’ye verdiği röportajda seçimden sonra yaklaşık 70 başkanla konuştuğunu lakin Putin’le görüşmediğini belirterek, “Sanırım konuşacağız” dedi.