AB’nin ‘yapay zekâ yasası’ yürürlükte

Yapay zekâ alanında dünyanın birinci kapsamlı düzenlemesi olan Avrupa Yapay Zekâ Yasası, dün yürürlüğe girdi. Tüm ögeleri kademeli olarak hayata geçecek olan yasa, Avrupa Birliği’nde geliştirilen ve kullanılan yapay zekânın emniyetli olmasını ve temel hakları koruyacak garantiler içermesini sağlayacak biçimde tasarlandı. Risk temelli bir yaklaşımla hazırlanan yasa, risk arttıkça katılaşan kurallar bütününden oluşuyor. Yapay Zekâ Yasası’nın tüm ögeleriyle devreye  girmesinin ise 2 Ağustos 2026’yı bulacağı belirtiliyor.

ÖRNEK ÇERÇEVE SUNUYOR

AB Komitesi Lider Yardımcısı Margrethe Vestager, yasanın yürürlüğe girmesine ait açıklamasında, “AB, Yapay Zekâ Yasası’yla Avrupa’da yapay zekâ teknolojisinin AB kurallarına uygun olarak kullanılmasını teminat altına almak için değerli bir adım attı” dedi. İç Pazardan Sorumlu Komiser Thierry Breton da maddeyle birlikte Avrupa demokrasisinin yapay zekâ için tesirli, orantılı ve dünyada birinci olan bir çerçeve sunduğunu söyledi.

RİSKLER SINIFLANDIRILDI

Yapay zekâ takviyeli bilgisayar oyunları ya da spam filtreleri üzere uygulamalar az riskli kabul edilirken; vize müracaatlarının incelenmesi, imtihan puanlaması, istihdam prosedürleri, cerrahi süreçler ve banka kredilerine ait değerlendirmeler yüksek riskli olarak sınıflandırılıyor. Maddede yapay zekânın insanları din, siyasi görüş, deri rengi ya da cinsel eğilim üzere kümelere ayıran uygulamalarda kullanılması ise “kabul edilemez risk” olarak sınıflandırılıyor ve yasaklanıyor. İnsanların zafiyetlerinden yararlanan, duygusal dünyasını anlamada kullanılan ya da davranışını manipüle eden yapay zekâ sistemleri de yasak kapsamında. Yasa, yüz tanıma uygulamalarını da kurallara bağlıyor.

İHLALİN CEZASI 35 MİLYON EURO

Yasanın ihlali halinde öngördüğü cezalar da farklılaşıyor. Yasak kapsamına giren bir uygulamanın kullanılması halinde ilgili şirkete 35 milyon ’ya varan yahut global cirosunun yüzde 7’si kadar para cezası verilebilecek. Birtakım kararların ihlalinde ise 15 milyon Euro ve yüzde 3 oranları uygulanacak. Yasanın tüm ögeleriyle yürürlüğe girmesi için belirlenen tarih 2 Ağustos 2026.