Ankara-Washington çizgisinde seçimler neyi değiştirir

ABD’de seçimlere 5 gün kala Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın, ABD Lider Yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris’e oranla anket ortalamalarına nazaran kıl hissesi farkla önde olduğu görülürken; her iki önderin de seçim kampanyası boyunca Türkiye lehine ya da aleyhine bir perspektif sunmaması dikkat çekti. Buna karşın Ortadoğu’daki tansiyonlar, Suriye özelinde ABD takviyeli YPG/PKK krizi ve S-400/F-35 sorunsalı üzere bahislerin kim lider olursa olsun iki NATO müttefiki ortasında çözülmeyi bekleyen unsurlar olarak durması bekleniyor.

WASHINGTON MESAFELİYDİ

Yaklaşık 4 yıllık Joe Biden-Kamala Harris idaresinin Türkiye ile ilgileri sürat denetimine alınmış bir otomobil üzere ilerledi. Lider Biden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile NATO ve G20 üzere memleketler arası dorukların marjlarında görüşürken, Beyaz Saray’a bir ziyaret gerçekleşmedi. ABD-Türkiye bağlantılarını bakanlar ve bürokratlar yürütürken birtakım kazanımlar da yaşandı. Bu süreçte yeni F-16 uçaklarının ve öbür savunma endüstrisi eserlerinin alımının ABD Kongresi’nden geçmesi, 4 yıllık sürecin en olumlu adımı olarak görüldü.

BIDEN DÖNEMİ GİBİ OLUR

ABD Başkanı Biden’ın yardımcısı olarak vazife yapan Harris’in lider olması halinde bir sonraki dört yılda münasebetlerin tarafının çok da farklı olması beklenmiyor. NATO ittifakını daha da güçlendireceğini söyleyen, Rusya’ya karşı Ukrayna’ya silah verilmesini destekleyen ve Ortadoğu’da savaşları bitirme üzere bir vaadi olmayan Harris’in siyasetleri, Biden’ın siyasetleriyle tıpatıp birebir. Bu noktada Harris’in yakın periyotta Türkiye ile alakaları farklı bir raya koyma fikrine yönelik elde bir data bulunmuyor.

TRUMP İNİŞLİ ÇIKIŞLIYDI

Başkan olduğu devirde Türkiye ile epey inişli çıkışlı bir münasebete sahip olan Trump’ın ikinci periyodu ise hem çok daha yakın alakalar vaat edebilir hem de Biden-Harris periyodundaki cüzi kazanımları da yok edebilir. Rahip Andrew Brunson krizi, Türk iktisadını mahvetme tehdidi, Türk bakanlara yaptırımları ve S-400 alımından dolayı uygulanan CAATSA yaptırımlarının hepsi Trump devrinde gerçekleşmişti.

LİDER DİPLOMASİSİNİ SEVİYOR

Aynı vakitte Trump devrinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın birden fazla sefer Beyaz Saray’da ağırlanması, iki başkanın birbirine direkt telefonla ulaşabilmesi, Türkiye’ye ABD tarafından Patriot hava savunma sistemleri satılmamasını Trump’ın “aptalca bir karar” olarak değerlendirmesi ve Türkiye’ye hak vermesi, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de gerçekleştirdiği hudut ötesi operasyonlarının biri hariç hepsinin Trump periyodunda gerçekleşmesi ve Trump’ın Suriye’deki ABD askeri varlığını ısrarla çekmek istemesiyle YPG/PKK’nın “umrunda olmadığını” belirtmesi ilgilerde çok farklı bir hava yaşanabileceği ihtimalini de arttırıyor.

TRUMP, BİDEN’IN GAFINI GÖSTERİYE DÖNÜŞTÜRDÜ

ABD siyasetini son günlerde meşgul eden “çöp” polemiğini Cumhuriyetçi aday Donald Trump fırsat bilerek gösteriye dönüştürdü. Lider Joe Biden’ın Trump destekçilerine “çöp” yakıştırmasını yapmasının akabinde Cumhuriyetçi lider adayı evvelki gün Wisconsin’de yaptığı mitingine çöp otomobiliyle gitti. Basın mensuplarına kamyonun içinden konuşan Trump, “Çöp kamyonumu beğendiniz mi? Bu kamyon Kamala Harris ve Joe Biden’ın şerefine” dedi.

TRUMP BIDEN’DAN EVVEL KUTLAMIŞTI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 28 Mayıs seçimlerinde yine seçilmesinden sonra Trump’ın tebrik iletisi ABD Başkanı’ndan evvel gelmişti. Biden, X platformundan, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı yine seçilmesinden ötürü tebrik ediyorum. NATO Müttefikleri olarak ikili mevzularda ve ortak global zorluklarda birlikte çalışmaya devam etmeyi dört gözle bekliyorum” derken, Trump’ın iletisi ise kendi toplumsal medya platformu Truth Social’dan gelmişti. Trump, “Türkiye’deki büyük ve pek hak edilmiş zaferinden dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı kutluyorum. Kendisini uygun tanıyorum, yeterli bir dosttur ve ülkesini ve Türkiye’nin büyük insanlarını ne kadar çok sevdiğini şahsen deneyim ettim; Türkiye’yi yeni bir değer ve hürmet düzeyine taşıdı!” demişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump, Cumhuriyetçi adayın 13 Temmuz’da atlattığı suikast teşebbüsünden sonra da telefonda görüşmüştü.