AP’nin yeni döneminde Türkiye-AB ilişkilerini ne bekliyor

Avrupa Parlamentosu’nun (AP) yeni üyelerini belirlemek için yapılan seçimlerden çıkan sonuçlar Avrupa Birliği Türkiye ilişkileri açısından daha olumsuz bir duruma işaret ediyor. Bunun başlıca nedeni AP’ye daha güçlü şekilde giren popülist ve aşırı sağcıların üzerinde anlaştıkları ortak noktalardan birinin Türkiye’yi AB’de görmek istememeleri olması. Türkiye’ye yönelik söylemlerin yeni dönemde daha da sertleşmesine kesin gözüyle bakılıyor. Bununla birlikte AP’nin kısa vadede Türkiye bağlamında etkili olabileceği konu başlıkları sınırlı.

ÜYELİK MÜZAKERELERİ

* Son dönemde Türkiye’nin AB’den öncelikli beklentileri arasında gümrük birliğinin güncellenmesi ve vize muafiyeti yer alıyor. Bu iki konuda da AP’den ziyade AB Komisyonu ve AB Konseyi ön planda olacak. AP’nin onayını gerektirecek bir aşamaya kısa vadede gelinmesi beklenmiyor.

* Türkiye, ilişkileri AB Komisyonu ve AB Konseyi ile yürütmeye devam edecek. İlişkilerin “eksiden sıfıra yükseltilmeye çalışıldığı” bir dönem söz konusu olduğundan AP’nin etkisi sınırlı kalacak.

* AP’de son yıllarda sıkça dillendirilen Türkiye’yle üyelik süreci yerine “daha gerçekçi alternatifler” bulunması çağrılarının bu dönemde de gündeme gelmesi kesin. Bunlara “müzakerelere son verilmesi” çağrısının eklenmesi kuvvetle muhtemel. Bu yaklaşım sadece aşırı sağ tarafından değil AP’nin en büyük siyasi grubu konumundaki merkez sağ Avrupa Halk Partisi’ndeki (EPP) bazı isimlerden de destek buluyor.

* Göç konusundaki yaklaşımını sertleştirmesi beklenen AP, Türkiye’yle çıkara ve al-ver yaklaşımına dayalı ilişki formatını öne çıkaracak. Türkiye’ye yönelik mali yardımlarda daha fazla kesintiye gidilmesine yönelik talepler gündeme gelebilir.

KIRILGAN DÖNEME GİRİLEBİLİR

* Yeni dönemde genişleme konusunda AP’de rüzgâr kuvvetli esecek ancak mevcut konjonktürde bunun Türkiye’nin yelkenlerini şişirme ihtimali yüksek değil.

* AP’de her yıl hazırlanan Türkiye raporunun geçen yıllara oranla daha sert olması sonucu doğabilir. Müstakbel Türkiye raportörünün metnin raydan çıkmasını önlemesi eskisine oranla daha zor olacak.

* AP, Ankara’nın anlaşmakta ve işbirliğinde en fazla zorlandığı AB kurumu olma özelliğini koruyacak. İlişkilerin kırılganlık düzeyi daha yüksek olacak.