Astronotların besini afetzede öğünü oluyor

6 Şubat sarsıntılarında en büyük sorunlardan biri de beslenmeydi. Tüm Türkiye bölgeye besin materyalleri gönderdi lakin beslenme uzmanlarına nazaran afetlerde bilhassa çocuklarda oluşan protein açığı hayat uzunluğu sürecek sıhhat sorunlarını de beraberinde getiriyor.

Bu gerçek Türkiye’de yeni jenerasyon bir besinin gelişmesi için fitili ateşledi. Beni asıl heyecanlandıran ise o ateşin zincirleme düzgünlük hareketlerini tutuşturması oldu.

Nasıl mı anlatayım…

Beslenme ve Diyet Uzmanı Elvan Odabaşı’nı duymuşsunuzdur kesinlikle. Geçtiğimiz günlerde kısa bir sohbetimiz oldu. Kısa ancak tesirli de diyebiliriz. İşin içinde diyet olunca husus obeziteye geldi. “Az evvel burada ergenlik periyodunda bir danışanım vardı. Boynunda kalın koyu kahverengi bir halka oluşmuştu. Bu bana bu genç kızın önemli bir sıhhat sorunu olduğunu söylüyordu” kelamlarıyla obezitenin yarattığı riske dikkat çekti.

Odabaşı’nın altını çizdiği üzere giderek artan obezite bir pandemi aslında. Dahası katiyen bir estetik sorun değil, derin bir sıhhat sorunu.

Neden artıyor? Odabaşı’na nazaran proteine erişim ıstırabı değerli nedenlerden. Proteine eşimin zorlaştığı periyotlarda beslenmenin gelişim bozukluğu ve sıhhat için önemli bir risk oluşturduğunu söyledi Elvan Odabaşı. “Örneğin zelzele üzere afetlerde proteine erişim zorlaşıyor” dedi.

6 Şubat sarsıntılarında de beslenme uzmanları bu mevzunun altını çizmişllerdi. Odabaşı da “O devirde ne yapmalı diye düşünürken Çatalhöyük’ün kadim besininden ilham aldık” diyerek başlattığı beslenme teşebbüsünü anlattı.

YENİ JENERASYON BESİN

Elvan Odabaşı’nın, beslenme uzmanları ve eczacıların da ortalarında yer aldığı bir ‘bilim kurulu’ ile geliştirdiği htox isimli eser son periyotta oldukça dikkat çekti. Eserin maksadı piyasada ciro yapmak değil. Odabaşı, “Bir toplumsal teşebbüs olarak başladığımız iş büyüdü” diyerek anlattı gelinen noktayı ve htox’u şöyle özetledi:

“Bu aslında yeni jenerasyon bir besin. Whey proteini olarak biliniyor. Whey ise geçmişi M.Ö. 5000’li yıllara uzanan, peynir yapıldıktan sonra kalan sulu çözelti. Çatalhöyük buluntularından seramik kaplarda saklandığını biliyoruz. Hipokrat’ın hastalarına dahilen ve haricen kullanım için Whey reçete ettiğini kaynaklar gösteriyor. Hitox’un temel içeriği olan Whey proteini bu kadim besinin günümüz besin teknolojisinin el verdiği imkânlarla saflaştırılmış hali. Elzem aminoasitlerle yüklü bir protein deposu. Bunu geliştirerek afet devirlerinde ya da proteine erişemeyen kesitlere fiyatsız sunmayı amaçladık.”

İşte bu hedef, geçtiğimiz hafta çok iştirakli bir projeyi doğurdu. INOGAR, Save the Children Türkiye ve Esenyurt Belediyesi iştirakinde bir kooperatif kuruldu. İsmi mevzuyu anlatıyor aslında: Adil Gelecek Kooperatifi. Kooperatifin emeli İstanbul Şaşkınbakkal’da geliştirilip üretilen htox isimli besinin lojistiğini yapmak. Esenyurt, bilindiği üzere nüfusunun yüzde 60’ı mültecilerden oluşan bir ilçe. Belediye kooperatif için bir yer tahsis etmiş. Çalışanların yüzde 60’ı mülteci ve çok daha büyük oranı ise bayanlardan oluşuyor. Burada eser sivil toplum kuruluşlarınca belirlenen muhtaçlık bölgelerine fiyatsız dağıtılmak üzere çalışmalar yürütülüyor.

ÖĞÜN YERİNE GEÇİYOR

Elvan Odabaşı’nın verdiği bilgiye nazaran eserin satışı da olacak. Lakin toplumsal hedefli bir gelir modeli oluşturulmuş. Satıştan elde edilen gelirin yüzde 40’ı kooperatife gidecek, gerisi Ar-Ge’ye ayrılacak. Odabaşı, uzay besini olarak da kullanılan bu içeceğin bir öğün yerine geçebildiğini de söyledi ve şöyle devam etti: “Biz astronotları aylarca besleyen bu eseri günlük hayata nasıl yerleştiririz diye baş yorduk. Protein alımı kâfi olmadığında bağışıklık sistemi ve salgın hastalıklarda riski artırıyor. Bir öğünde tükettiğinde bir porsiyon köfte yemiş kadar da protein alabiliyorsunuz. Su ve sütle karıştırılabilecek bir toz ögün yerine geçebilecek besin. Bu bilginin toplumsal yarara dönüşmesini istiyordum. Dedim ki hibe edelim ve kooperatif kuralım. Eseri Gamze Cizreli ile Big Shefs’in yeni menüsüne de soktuk. Orada pdoteinli içecek olarak kullanılacak. Afet çorbasını ve protein barları çalışıyoruz. 10 milyon TL’lik yatırım yaptık. Bunun 4 milyon TL’sini ben karşıladım, geri kalanı için fon aldık. Tarım Bakanlığı onaylı.”

TURUNCU ODAK İLE OTİZMLİ BİREYLERE İSTİHDAM

Önümüzdeki ünlerde Boyner mağazalarında otizmli bir satış danışmanından yardım alırsanız şaşırmayın, hatta buna kendinizi alıştırın. Zira Boyner Mağazaları çatısı altında Tohum Otizm Vakfı ile bir işbirliği gerçekleşmiş. Turuncu Odak projesi aslında otizm teşhisi konmuş çocuğu, kardeşi ve yakınları olan Boyner çalışanlarından gelen bildirimler ile ortaya çıkmış. Boyner Küme İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Seda Kızıltan, evvel bu çalışanlarla Tohum Otizm Vakfı uzmanlarını bir ortaya getirdiklerini belirtti. “Benzer durumda olanlarla el ele tutuşmalarını ve meselelerine kalıcı tahliller bulmalarını sağlıyoruz” dedi. Kızıltan, “Uzun vadede, otizmli bireylerin ortasında iş ortamında kıymet üretmeye hazır olanlara kapsayıcı fırsatlar sunmaya odaklanacağız. Tohum Otizm Vakfı ile birlikte gerçekleştireceğimiz projelerle otizmli bireylerin iş hayatına daha uygun hazırlanması için çeşitli çalışmalar yapmayı planlıyoruz” diye konuştu.