Ateşkese geri sayım: ‘Trump’ın Gazze tehdidi işe yaradı’

İsrail ve Hamas ortasında Gazze Şeridi’nde ateşkes ve rehine takası mutabakatına varmak için yapılan dolaylı müzakerelerde sona yaklaşıldığı belirtildi. Arabulucu Katar’ın taraflara mutabakatın son taslağını sunduğu ve karşılık beklediği bildirildi. Taraflardan şimdi doğrulama gelmedi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, mutabakatın bu hafta imzalanabileceğini söyledi.

TRUMP’IN TEMSİLCİSİ DEVREDE

İsrail medyasında Tel Aviv hükümetinin taslağı onaylamaya hazır olduğu ve Hamas’ın cevabının beklendiğine dair haberler çıkarken; ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, evvelki gece telefonda “Gazze’de ivedilikle ateşkese varılması ihtiyacı” hakkında konuştuğu açıklandı. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar da hükümetin muahedeye varmak için “çok çalıştığını” söyledi. Tarafların görüştüğü planın ana çizgileriyle Biden’ın Mayıs 2024’te duyurduğu taslak olduğu belirtilirken, ilerlemenin gerisinde yeni Trump idaresinin işbaşı yapmak üzere olmasının tesirli olduğu bedellendiriliyor. Gerçekten Times of Israel’e konuşan bir yetkili, Trump’ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff’un evvelki gün Doha’da yaptığı görüşmelerin akabinde ilerleme sağlandığını söyledi.

20 OCAK’TAN ÖNCE

Trump kasım ayındaki zaferinden sonra “Gazze’deki rehinelerin hür bırakılmaması durumunda Hamas’a cehennemi yaşatacağı” tehdidinde bulunmuştu. Yeni idaresinde Lider Yardımcısı olarak işbaşı yapacak JD Vance, “cehennem tehdidinin” ayrıntılarına dair konuştu. Buna nazaran mutabakat gerçekleşmezse İsrail’e, Hamas’ın Gazze merkezinde kalan iki tugayını ve başkan takımını ortadan kaldırma müsaadesi verilecek. Ortadoğu’da terör örgütlerine takviye veren ülkelere ağır yaptırımlar uygulanacak. Vance, Trump’ın tehdidinin müzakerelerin ilerlemesine yardımcı olduğunu ve misyona başlamasından bir yahut iki gün evvel bir muahedeye varılmasının mümkün olabileceğini söyledi. Hamas, rehine-ateşkes mutabakatına hakikat ilerleme kaydedildiğini teyit ederek “Hapishanelerdeki kahraman tutuklularımızın yakın vakitte özgür bırakılmaları için bir randevumuz olduğunu doğruluyoruz” açıklamasında bulundu.

İBRAHİM KALIN, HAMAS İLE GÖRÜŞTÜ

Bu arada MİT Başkanı İbrahim Kalın, Hamas Siyasi Ofis Yetkilileri ile dün telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Müzakerelerde kat edilen uzaklık ve gelinen son noktanın ele alındığı görüşmede, ateşkese ulaşılması için gayretlerin sürdürülmesi konusunda mutabık kalındı. Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamad Al Sani de, Hamas yetkilileri ve ABD heyeti ile görüştü ayrıyeten Biden ile de telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

SAĞCILAR DİRENİYOR

Her fırsatta ateşkes istemediğini söyleyen İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Gazze’de savaşı durduracak bir muahedeyi desteklemeyeceğini belirterek, “Anlaşma, İsrail’in ulusal güvenliği için bir felakettir” dedi.

3 EVRELİ PLANDA NELER VAR

– Üç basamaklı olması beklenen ateşkesin birinci safhasında Gazze’de tutulduğuna inanılan 94 rehineden bayanlar, çocuklar, 50 yaş üstü erkekler ve yaralıların bırakılması bekleniyor. Karşılık olarak İsrail hapishanelerinde tutulan 3 bin mahkum özgür kalacak.

– Akabinde, ateşkesin 16’ncı gününde, asker olabilecek yaştaki erkekler dahil kalan rehinelerin hür bırakılmasını sağlamak için görüşülecek. Son basamakta ise Gazze’nin idaresi ve tekrar inşası hakkında tartışmalar başlayacak. Filistinli Mahkumlarla İlişkiler Komitesi Başkanı Kadura Fares’ın, Filistinli mahkûmların listesini hazırlamak üzere Doha’da olduğu belirtiliyor.

1 KM’LİK TAMPON BÖLGE

Katarlı haber kuruluşu El Kuds el Arabi’nin haberine nazaran, İsrail mümkün bir rehine-ateşkes mutabakatının etapları sırasında ve sonrasında Gazze Şeridi’nde ordunun nerelerde varlık göstereceğini anlatan ayrıntılı bir plan sundu. Buna nazaran İsrail; Gazze sonu boyunca denetiminde kalacak yaklaşık bir buçuk kilometrelik bir tampon bölge talep ediyor.

ANLAŞMANIN EŞİĞİNDEYİZ

ABD Başkanı Joe Biden, ateşkes görüşmelerinin sonuçlanması için geri sayımın yapıldığı saatlerde dün 4 yıllık başkanlık periyodundaki dış siyasetini yorumladığı bir konuşma yaptı. Biden konuşmasında Ortadoğu ve Gazze konusunda da değerlendirmelerde bulundu. Biden, geçen yaz kendisinin kamuoyuna duyurduğu ateşkes teklifiyle ilgili aylar süren çalışmaların akabinde artık sonuca çok yaklaştıklarını kaydederek, “İsrail ile Hamas ortasındaki savaş hakkında şunu söyleyeyim; aylar evvel ortaya konulan ateşkes teklifinin nihayet gerçekleşmesine çok yakınız” dedi.

‘CEHENNEMİ YAŞADILAR’

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamad Al-Sani ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Es-Sisi ile dünden bu yana değerli görüşmeler yaptığını hatırlatan Biden, “Bu muahedeyi tamamlamak için ağır efor gösteriyorum” dedi. Biden, kelam konusu ateşkes mutabakatının gerçeklemesi halinde esirlerin özgür bırakılacağını, çatışmaların duracağını ve Gazze’ye insani yardımların ulaştırılacağını tabir ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Savaşın başladığı günden beri vahim acılar çeken Filistinlilere insani yardımın değerli ölçüde artması mümkün olacak. Filistinliler cehennemi yaşadılar. Çok fazla suçsuz insan öldürüldü. Filistin halkı barışı ve kendi geleceklerini belirleme hakkını hak ediyor. İsrail de barışı ve gerçek güvenliği hak ediyor”

TRUMP’A DEVRETTİ

Biden, Trump idaresine de bu mevzuda birebir hassasiyeti göstermesi davetinde bulundu. Netanyahu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde ateşkes konusundaki son durumu pahalandıran Biden, ateşkes mutabakatına bir an evvel varılması gerektiğini belirtmişti.