Avrupa Trump hazırlığında… Ukrayna, NATO ve ticaret savaşları

ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın birinci periyodunun travmasının izlerini hâlâ silemeyen Avrupa dejavuya hazırlanıyor. Memleketler arası konjonktürün Trump’ın birinci devrine nazaran çok daha çalkantılı olması ve daha şiddetli sınamalarla karşı karşıya olunması Avrupa’nın işini zorlaştırıyor. Avrupa, Trump’a ruhsal olarak hazır olsa da alanda felç olmuş manzarasından kurtulamıyor. Trump’ın yeni devirde Avrupa’yla savunmadan ticarete pek çok alanda yeniden zıt düşmesine kesin gözüyle bakılıyor.

NATO’DA BASKI ARTAR

Trump birinci misyona geldiğinde en büyük şoku NATO yaşamıştı. Trump’ın yeni periyotta NATO’yla bağları koparmaması fakat Avrupa kanadının savunmaya yönelik katkılarını daha da yükseltmesi için bastırması bekleniyor. NATO’nun Hint-Pasifik bölgesine yönelik angajmanını artırması da Trump’ı şad edip yatıştıracak adımlardan biri olarak görülüyor. “Trump’a fısıldayan adam” olarak tanınan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin kazan-kazan formülleri üzerinden düzgün bir ilgi düzeyi tutturması kıymetli olacak.

AB’Yİ TEKRAR ZORLAYABİLİR

Bazı AB diplomatları, Birliğin yeni periyoda eskisine oranla daha fazla hazırlandığını ve artık Avrupa’nın ABD’nin küçük kardeşi değil zorlukların üstesinden gelmeye ve kıymetlerini savunmaya hazır bir yetişkin olduğunu savunsalar da pratikteki durum buna işaret etmiyor. AB’nin Washington’a sesini duyurabilmesi için birleşmiş olması gerekiyor. Kimi AB ülkelerinin Trump’la direkt bağlantıyı tercih edecek olması bu mümkünlüğü zayıflatıyor.

KRİTİK HUSUS UKRAYNA

Avrupa açısından en kritik mevzulardan biri Ukrayna. Trump, Ukrayna’ya takviyesi büsbütün kesmek yerine şu ana kadar Biden idaresi ve müttefiklerinin birçoklarının uzak durduğu barışa zorlama opsiyonunu masaya taşıyabilir. Ukrayna’da savaş bir biçimde sona erse de bu ülkenin NATO’ya üyelik sürecinde Trump devrinde en ufak bir ilerleme sağlanması bile mümkün gözükmüyor. ABD’nin Rusya’ya karşı yaptırımları gevşetme ihtimali de Brüksel’i kara kara düşündürüyor.

YİNE TİCARET SAVAŞI MI

Ticaret, AB’nin Trump’tan en fazla çekindiği alanlar ortasında. AB, geçmiş Trump devrinde olduğu üzere yeni periyotta de ABD’nin gümrük vergilerini artırmasına ve muhtemel bir ticaret savaşına hazır değil. Aslında bunu kaldırabilecek bir birlik ve gücü de pek yok. Trump’ın Çin’e yönelik atılımları de AB iktisadını kahra sokabilir.

TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLER

ABD’nin Türkiye’nin AB süreci konusunda direkt teşebbüste bulunduğu periyotlar geride kaldı. Trump birinci devrinde bu doğrultuda bir adım atmadı. Yeni devirde de bu yaklaşımda bariz bir değişiklik olması beklenmiyor. Bununla birlikte Trump periyodunda al-ver odaklı bir yaklaşım olacağından ABD-Türkiye ortasında tutturulacak olumlu bir frekansın bir halde Türkiye-AB ortasındaki bağlantıları etkileme ihtimali olabilir.