Bahçeli’nin Öcalan için ‘umut hakkı’ yasa çağrısı… DEM Parti’nin 30 Eylül’de verdiği kanun teklifi Adalet Komisyonu’nda bekliyor

TBMM’nin yeni yasama yılının açılışında MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, DEM Parti Eş Genel Liderleri ile tokalaştı. Bahçeli, 15 Ekim’deki parti küme toplantısında yaptığı konuşmada ise İmralı Cezaevi’nde bulunan terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’a seslenerek, “Terörün bittiğini, örgütünün tasfiye edileceğini tek taraflı ilan etsin” davetinde bulundu.

Bahçeli’nin bu çıkışları sonrası “yeni tahlil süreci mi başlıyor” sorusunu akıllara getirirken MHP’nin son küme toplantısında Bahçeli, “Terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de DEM Parti kümesinde konuşsun, terörün büsbütün bittiğini, örgütün lağvedildiğini haykırsın. Bu dirayet ve kararlılığı gösterirse, ‘Umut Hakkı’nın kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de arkasına kadar açılsın” sözünü kullandı.

YENİDEN GÜNDEME GELDİ

Bahçeli’nin bu çıkışını reaksiyonlar gelmeye devam ederken, DEM Parti Küme Başkanvekili Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş’ın 30 Eylül’de “Ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasının infazında 25. yılda şartlı salıverilme kaidelerinin kıymetlendirilmesi için birtakım kanunlarda değişiklik yapılması” hakkında kanun teklifi yine gündeme geldi. Beştaş’ın teklif Adalet Komitesi’nin gündeminde bekliyor.

Beştaş, kanun teklifinin genel münasebetinde özetle şu tabirlere yer verdi:

“Türkiye’de idam cezası 2004 yılında kaldırılmış, yerine ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası getirilmiştir. Türk Ceza Kanunu’nun süreksiz 2. hususu, idam cezası olan terör suçlularının şartlı salıverilme hakkından yoksun kalmasını öngörmüştür. Ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası, infaz şartları açısından epey serttir ve mahkumlar sadece tek kişilik hücrelerde tutulmaktadır.

Bu ceza, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından insan onuruna ters olarak değerlendirilmiştir. AİHM, tahliye umudu olmayan ömür uzunluğu mahpus cezalarının azap yasağını ihlal ettiğini vurgulamaktadır. AİHM’in 2014 tarihli Öcalan/Türkiye kararında, ağırlaştırılmış müebbet cezasının şartlı salıverilme imkanı olmaksızın uygulanmasının insanlık dışı bir muamele olduğunu belirtmiştir. AİHM, Öcalan kararından evvel 9 Temmuz 2013 tarihli Vinter ve diğerleri/Birleşik Krallık kararında da umut hakkını kıymetlendirmiş ve müebbet mahpus cezasının azami 25 yılda gözden geçirilmesi gerektiğini ve mahpusların hür bırakılma şartlarının kıymetlendirilmesi gerektiğini tabir etmiştir. AİHM’in verdiği kararların Anayasa’nın 90. unsuruna nazaran Türkiye açısından bağlayıcı olduğu tartışmasızdır.

Türkiye, AİHM kararlarına karşın mevzuatında değişiklik yapmamıştır. Avrupa Kurulu, Türkiye’ye yönelik kontrol süreci başlatmıştır. AİHM’in kararları doğrultusunda, Türkiye’nin ağırlaştırılmış müebbet cezasıyla ilgili bir inceleme düzeneği oluşturması gerekmektedir. Özgürlük için Hukukçular Demeği üzere kuruluşlar, bu kararların uygulanması için Avrupa Konseyi’ne başvurmuştur. Türkiye, Öcalan’a uygulanan infaz rejiminin ‘istisna’ olduğunu kabul etmiştir. Ağırlaştırılmış müebbet cezası, süresiz mahpus cezası manasına gelir ve bu durum mahkumlar üzerinde olumsuz ruhsal tesirler yaratmaktadır. Umut hakkı tanınmadığında, mahpuslar hukuk dışına itilmiş olur. AİHM kararlarının uygulanması, insan onuruna uygun bir infaz rejiminin sağlanması açısından gereklidir. Bu nedenle, ağırlaştırılmış müebbet cezasının tekrar düzenlenmesi ve salıverme perspektifi doğrultusunda değişiklikler yapılması gerekmektedir.”