Besin zehirlenmesinden korunmak için tüyolar

İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Sedef Aksu besin zehirlenmesi konusunda açıklamalarda bulundu. Bakteri, parazit, virüs yahut toksinler ile kontamine olmuş yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi sonucunda besin zehirlenmeleri yaşanabileceğine değinen Uzm. Dyt. Aksu, “Besinlerle bulaşan ve çoklukla mide-bağırsak sistem şikâyetleri ile ani gelişen bu durum, besin zehirlenmeleri olarak karşımıza çıkar. Yaz aylarında daha sık karşılaştığımız bu tablonun nedeni artan hava sıcaklıkları sonucu besinlerin bozulmaya daha yatkın hale gelmesidir. Kimi bakteriler sıcaklık, nem ve vakit şartları oluştuğunda milyonlarca üreyebilirler, bu durum da enfeksiyon ve hastalık riskini artırabilir. Uygun olmayan şartlarda ve materyallerden üretilmiş kaplarda koruma edilen besinler bozulabilir. Bu bozulmaların gerçekleştiği besinlerin tüketimi de besin zehirlenmesine yol açabilir” diye konuştu.

“ENFEKSİYONUN MÜHLETİ 1 HAFTAYA KADAR UZAYABİLİR”

Başka zehirlenmelerde belirtilerin ortalama 30 dakika ile 1 saat içinde tesir gösterirken, besin zehirlenmelerinde ise bu durumun 6-12 saat içinde tesir edebileceğinin altını çizen Uzm. Dyt. Aksu, “Gıda zehirlenmesi ekseriyetle 1-3 gün sürer lakin bakterilerin çeşitlerine, enfeksiyonun şiddetine ve bireylerin genel sıhhat durumuna bağlı olarak bir haftaya kadar da müddeti uzayabilir. Lakin besin zehirlenmelerinde bireylerin kontaminasyon riskli besinlere reaksiyonları; tüketilen ölçüye ve bireyin bakterilere ve toksinlere gösterdiği hassaslığa nazaran de değişebilmektedir” tabirlerini kullandı.

“BU ŞİKÂYETLERE DİKKAT EDİLMELİ”

Uzm. Dyt. Aksu, besin zehirlenmesinde karşılaşabileceğimiz kimi komplikasyonları şöyle sıraladı:

“Dehidratasyon (sıvı kaybı) varlığı,

Mide bulantısı,

Kusma,

Sulu ishal yahut kanlı ishal,

Midede kramp,

Karın ağrısı ve kramp,

Titreme ve ateş,

Halsizlik ve baş dönmesi,

İştah kaybı,

Bulanık görme,

Kaslarda şiddetli ağrı,

Aşırı susama, ağız kuruluğu,

Üşüme, titreme, yükselen ateş,

Kanlı ve mukuslu ishal,

Konuşma, yutma güçlüğü

Bilinç kaybı, şuur bulanıklığı ve uyku hali üzere belirtiler,

Koyu renkli idrar çıkımı yahut 5 saatten uzun müddettir idrar çıkaramama görülebilir.”

“YEMEKLERİ ODA SICAKLIĞINDAN 2 SAATTEN FAZLA BIRAKMAYIN”

Gıda zehirlenmesinden korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri anlatan Uzm. Dyt. Aksu, “Yiyeceklerinizi ve içeceklerinizi sağlam yerlerden almalısınız. Açıkta satılan ve hijyen kurallarına uygun olmayan yiyeceklerden uzak durmalısınız. Besinlerin bize ulaştığı vakte kadar geçirdiği kademelerde hijyen kurallarına, gerçek formda saklanılmış olmasına ve taşınma kaidelerine uyulduğundan emin olmalıyız. Pişirdiğiniz yemekleri açıkta, oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletmeyin. Zerzevatları, salataları, meyveleri hoş yıkamalısınız. Etleri uygun pişirmeli ve pişirme formüllerine dikkat etmelisiniz. Dondurulmuş besinler oda ısısında çözdürülmemelidir. Çiğ eti kestiğimiz kesme tahtası ile salata, meyve ve zerzevatları doğradığımız kesme tahtaları farklı olmalıdır” tabirlerini kullandı.

“BOZULABİLİR BESİNLER 1-2 SAAT İÇİNDE DONDURULMALI”

Gıda zehirlenmesini önlemek için hijyen kuralları açısından bireylerin ellerini, mutfak eşyalarını ve besin hazırlama yüzeylerini yıkamasının gerekli olduğunu söyleyen Uzm. Dyt. Aksu, “Çiğ besinlerin yemeye hazır besinlerden farklı tutulması gerekir. İçecek yahut yiyecek hazırlarken ya da saklarken, çiğ et, balık ve kabuklu deniz hayvanları, kümes hayvanlarını başka besin cinslerinden uzak tutmanız çapraz kontaminasyonu önleyecektir. Besinleri inançlı bir ısıda, güzel pişirmek değerlidir. Her yemek pişirildikten sonra yalnızca bir defa ısıtılmalı ve bir defa dondurulmalıdır. Bozulabilir besinleri, satın aldıktan yahut hazırladıktan sonra 1 yahut 2 saat içinde soğutmak yahut dondurmak gereklidir. Oda sıcaklığında çok uzun mühlet kalan yiyecekler, pişirme yoluyla yok edilemeyen bakteri yahut toksinleri içerebilir. Donmuş besinler oda sıcaklığında çözülmemelidir. Donmuş besinleri çözmenin en hakikat yolu buzdolabında çözdürmektir. Bir yiyeceğin inançlı bir biçimde hazırlandığından, servis edildiğinden yahut saklandığından emin olmadığınız durum da, bu yiyecek tüketilmemelidir. Bir besinin görünümü ve kokusu hoş olsa bile, o besin inançlı olmayabilir” dedi.

“AÇIKTA SATILAN BESİNLERE DİKKAT EDİLMELİ”

Yaz mevsiminin gelmesiyle açıkta satılan besinlerin tüketiminin arttığını söyleyen Uzm. Dyt. Aksu, şu bilgileri paylaştı:

“Sıcaklığın artmasıyla, uygun şartlarda koruma edilmeyen, hijyenik kaidelerde hazırlanmayan besinlerin üzerinde çoğalan bakterilerin ürettikleri toksinler, besin zehirlenmelerine yol açmaktadır. Besinler açıkta 2 saatten fazla kaldıysa toksin ve bakteri üretir. Açıkta satılan ve evvelden pişirilmiş besinlerin hepsi riskli kümede yer alır. Açıkta satılan besinler ortasında ayrım yapılmadan hiçbiri tüketilmemelidir. Nasıl koruma edildiğini bilinmediğiniz, denetlenmemiş ve açık bir halde tezgahlarda satılan eserlerin satın almamalısınız. Besin zehirlenmelerine sebep olan birçok bakteri çeşidi bulunmaktadır. En çok görülen bakteri çeşidi ise stafilokoktur. Bu bakteri et, süt, süt eserleri ve uygun yıkanmamış materyallerden yapılan salatalarda ortaya çıkmaktadır. Bakterili besin yenildikten 2-3 saat sonra zehirlenme belirtileri başlayarak, kusma görülebilir. Et, süt ve salatanın neden olduğu besin zehirlenmelerinde görülen bir başka bakteri çeşidi ise shigelladır. Bu bakteri tipinin neden olduğu zehirlenmelerde belirtilerin ortaya çıkma mühleti 1-2 gündür. Bulantı, kusma, ateş, kramplar, karın ağrıları ve dışkıda kan halinde belirtiler görülebilir. Önemli besin zehirlenmesine neden olan bakterilerden clostridium botilinum ise konservelerde, ette, zerzevat ve meyvede bulunabilir. Emniyetli markaların paketli eserleri satın alınabilir lakin paketin hasar görmediğinden emin olmalısınız. Kesinlikle etiket okuma alışkanlığı kazanın. Besinlerin üzerinde yazılmış üretim tarihi ve son kullanma tarihlerini denetim edin. Şayet bu tarihler yazmıyorsa o eseri almayın.”