Bir kertenkele tipinde 6. his keşfedildi

Pek çok sürüngen havada hareket eden ses dalgalarını işitme marifetinden mahrum. Bu canlılar yerdeki titreşimleri hissederek “duyuyor”. Öte yandan geçen yıl yapılan bir araştırmada birtakım yılan çeşitlerinin havadaki sesleri ve insanların çığlığını duyabildiği kaydedilmişti.

O KERTENKELE ÇEŞİDİ SESLERİ İŞİTEBİLİYOR

Independent Türkçe’nin aktardığına nazaran bir kertenkele çeşidi olan gekkolar da havada yol alan sesleri işitebiliyor. Ayrıyeten bu hayvanların iç kulağındaki bir kesecik istikrarlarını muhafazada kıymetli bir rol oynuyor.

Hakemli mecmua Current Biology’de 4 Ekim’de yayınlanan bir çalışmada sözkonusu keseciğin, gekkoların düşük frekanstaki sesleri saptamasını sağladığı bulundu. Bilim insanlarının 6. pay benzettiği bu marifet, sürüngenlerin etraflarına dair algılarını da şekillendiriyor.

Maryland Üniversitesi’nden araştırmacılar, Gekko gecko cinsindeki kertenkeleleri laboratuvar ortamında bir dizi farklı uyarana maruz bıraktı. Bu esnada iç kulaktaki keseciğin verdiği reaksiyonlar gözlemlendi.

Keseciğin 50 ila 200 Hz bandındaki sesleri yakaladığını kaydeden araştırmacılar, bunun gekkoların yalnızca kulaklarıyla duyduğu frekansın çok altında kaldığını belirtiyor.

Ekibe nazaran bu, keseciğin işitme sistemini destekleyen özel bir rol oynadığını gösteriyor.

Makalenin ortak müellifi biyolog Catherine Carr, “Kulak, bildiğimiz haliyle havadaki sesleri duyuyor. Fakat ekseriyetle istikrarla ilişkilendirilen bu eski iç yol, gekkoların yer yahut su üzere ortamlardan geçen titreşimleri algılamasını sağlıyor” diyor:

İç kulaktaki yapının balık ve amfibilerde de görüldüğünü söyleyen Carr, bulguların kara ve suda yaşayan hayvanların işitme sisteminin evrimine ışık tuttuğunu ekliyor.

Ekip ayrıyeten yeni çalışmanın, işitme hünerlerinin gelişmediği varsayılan başka hayvanların irtibat kurma yolları hakkında yeni bulgular edinilmesini sağlayabileceği görüşünde. Duyamadığı sanılan öteki sürüngenler de benzeri bir düzenekle etraflarını algılıyor olabilir.

Yeni araştırma direkt insanların işitme sistemiyle ilgili değil lakin bilim insanları birtakım benzerlikler olduğunu düşünüyor.

“Bir rock konserinde olduğunuzu hayal edin” diyen Carr ekliyor:

Gürültüden ötürü başınız ve bütün bedeniniz titreşir. Müziği yalnızca duymayıp tıpkı vakitte hissedersiniz. Bu his, beşerdeki vestibüler sistemin, bu yüksek sesli konserlerde uyarılabileceğini, yani işitme ve istikrar duyularımızın yakından irtibatlı olabileceğine işaret ediyor.

İç kulaktaki organları içeren vestibüler sistem, istikrar hissinin korunmasını sağlıyor.

Araştırmacılar bulguların, memelilerin işitme sistemleriyle ilgili çalışmaların önünü açmasını umuyor.

Makalenin ortak muharriri Dawei Han “Bu araştırmanın sonuçları sürüngenler dünyasının ötesine uzanıyor” sözlerini kullanıyor:

Bu bilinmeyen sistemleri ortaya çıkardıkça hayvanların etraflarını nasıl algıladığı ve etkileşime girdiğine dair daha varlıklı ve incelikli bir fotoğraf elde ediyoruz ve tahminen de kendi duyusal tecrübelerimize dair yeni bilgilere ulaşacağız.