Birinci 100’lük listelere giren 73 gelir ile 34 kurumlar vergisi rekortmeni kendini sakladı

Son periyotta vergi gelirlerinin artırılmasıyla ilgili tartışmalar çok taraflı devam ederken Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın (GİB) 2023 yılıyla ilgili dün açıkladığı rekortmenler listesi bir defa daha değerli ayrıntılar ortaya koydu.

Bu açıdan en öne çıkan başlık, birinci 100’e giren birçok kişi ve kurumun ismini gizlemesi oldu. Gelir vergisi listesindeki birinci 100 kişinin 73, kurumlar vergisi listesindeki birinci 100 şirketin ise 34’ü ismini gizledi. Bu sayılar 2022 vergi periyodu için sırasıyla 75 ve 38’di. Yeniden 2023 için 4 milyon 541 bin 644 mükellef gelir vergisi, 1 milyon 111 bin 944 mükellef ise kurumlar vergisi beyannamesi verdi. Beyan edilen matrahlar, 2022 devrine nazaran gelir vergisinde yüzde 98.5 artışla 682.4 milyar lira, kurumlar vergisinde yüzde 31.9 artışla 3.8 trilyon lira oldu.

‘DAMAT’ BİRİNCİ SIRADA

GİB’in listesine nazaran gelir vergi rekortmenlerinde birinci üç geçen yıla nazaran değişmedi. Birinci sırayı 1 milyar 953 milyon TL’lik tahakkuk ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı da olan Baykar Yönetim Kurulu Lideri Selçuk Bayraktar aldı. Bayraktar’ı, 1 milyar 683 milyon TL’lik tahakkuk ile Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, 480.1 milyon TL tahakkuk ile Rahmi Koç takip etti. Birinci 10’daki isimlerden dört, altı, sekiz, dokuz ve 10’uncu sıradakiler isimlerini gizlerken Koç Topluluğu’ndan İpek Kıraç (323.3 milyon TL) beşinci, Ömer Koç (261.8 milyon TL) yedinci sırada yer aldı.

Kurumlar vergisinde ise birinci sıraları bankalar aldı. Bu yıl birinci sırada 22.7 milyar TL tahakkuk ile Ziraat Bankası yer aldı. Ziraat’i 21.9 milyar TL ile Garanti BBVA, 12.6 milyar TL ile Akbank izledi. Merkez Bankası’nın son yıllarda olduğu üzere 2023’te de birinci sırayı alamaması bir kere daha dikkat çekti. 2023’te gerçek bölüm tarafında birinci 10’a giren şirketler ise 6.3 milyar TL ile Mercedes-Benz Türk (9.) ve 5.8 milyar TL ile TEİAŞ (10.) oldu.

‘NEREDEN BULDUN?’ KORKUSU

Mükellefin ismini gizlemesinin birden çok nedeni olduğunu belirten Prof. Dr. Aziz Konukman, “Bu sayısın harikulâde düzeye çıkması iktisattaki kıymetli bir hastalığı işaret ediyor. İktisadın yavaşlaması ve nakit ezası yaşanması sonucu tefecilik ağırlaştı. Yasal çalışan ikrazatçılar ve faktoring şirketlerinin yararlarında büyük artış görülüyor. Bu bireylerin işleri gereği isimlerini açıklamak istemez” dedi. Gelir dağılımındaki bozulmanın, toplumun bu listeye bakışını değiştirdiğini vurgulayan Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz ise şöyle konuştu: “Normalde bir itibar ve toplumsal ödül olan bu listede yer almak toplum öfkesini çekebiliyor. İsmini gizleyenler de kâr ziyan hesabı yaparak bu toplumsal mükafattan yoksun olmayı göze alıyor. Bir de tabi vergi sisteminde daima ‘Nereden buldun’ sisteminin geleceği konuşuluyor. Bu sorudan kaçmaya da çalışıyor olabilirler.” 10 yıldır rekortmen listesine giren bu yıl 15’inci sırada yer alan Avukat Gönenç Gürkaynak ise, “Ben gurur duyuyorum, bu gizlenme işi mantıklı gelmiyor, münasebetleri araştırılmalı” dedi. Her yıl rekortmen olmasına rağmen vergi incelemesi geçirdiğini de hatırlatan Gürkaynak, “Benden kat ve kat lüks hayatlar yaşayanlar denetlenmezken her yıl listede olan ben sık sık inceleme geçiriyorum. Bu da olağan değil, kamu kaynakları bu inceleme ile boşa harcanıyor” diye konuştu.