BRICS Zirvesinin sonuçları dünya siyasetini nasıl etkileyecek?

Zirveyi öncelikle Rusya açısından değerlendirmek istiyorum. Rusya bu zirve ile hem kendi iç kamuoyuna hem batılı kamuoyuna hem de küresel kamuoyuna bir mesaj verdi. BRICS zirvesinin Rusya’da olması savaşa rağmen yaptırımlara rağmen Rusya’nın iç istikrarını refahını ve güvenliğini gösterdi. Rusya kendi gücünü hâlâ dünyadaki önemli bir güç merkezi olduğunu, dünyanın önemli liderlerini ağırladığını ve hâlâ diplomatik gücünün siyasi gücünün, hatta ekonomik gücünün yerinde olduğunu gösterdi. Bunun yanında BRICS zirvesi süresince beş yıl sonra ilk defa Hindistan ve Çin’i aynı masaya oturan Rusya’daki zirve oldu. Bununla beraber Azerbaycan ve Ermenistan liderleri yine bu zirvede ikili görüşme gerçekleştirdi. Dahası Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri bu zirveye katılmak ve Rusya Devlet Başkanı Putin’le baş başa görüşerek büyük bir mesaj verdi. Tabi bu durumdan Ukrayna tarafı ve bazı batılılar rahatsız oldu. Ama artık görülüyor ki Rusya tarafının ekonomisi, İspanya, İtalya kadar olabilir ama jeopolitik ve diplomatik gücü onların ötesinde.

BRICS zirvesini Türkiye için değerlendirirsek oldukça faydalı ve BRICS üyeliğinin gerçekleşmesi ihtimali ile sonuçlandı. Türkiye’nin BRICS masasında olması hem kendi itibari ve statüsünü arttırırken hem de bir NATO üyesi olması ve Avrupa Birliği üyeliği bekleyen bir ülke olarak orada bulunması ,BRICS Zirvesi’nin de statüsünü ve itibarını yükseltti. Ayrıca BRICS zirvesi sonuç bildirgesinde yer alan birçok maddede Türkiye’nin uyum içinde olduğu, katıldığı görüşlerden meydana geldiği görülüyor. Türkiye’nin Ukrayna’da barışı destekleyen, İsrail’i yayılmacı ve soykırımcı niteleyen, Filistin’de iki devletli çözümü ve Filistin’in BM üyesi olması fikirleri Kazan Deklarasyonunda görüldü. Bununla beraber Cumhurbaşkanı Erdoğan BRICS zirvesinde ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Böylece Türkiye BRICS zirvesinde, batı dışı dünya ile daha yakın ilişkiler kurma fırsatına sahip oldu. Birçok ülke gibi Türkiye’de BRICS masasında 3,5 milyardan fazla insana seslendi.

BRICS zirvesi küresel sistemde yeni üyeleriyle ve katılmak isteyen onlarca ülkeyle çekim gücünün ve cazibesinin zirve noktasına ulaştı diyebiliriz. Hatta BRICS dönem başkanı olan Rusya’nın Ukrayna’daki mücadelesine rağmen, batılıların yaptırımlarına rağmen bu kadar ilgi ve alaka görmesi aslında batıya da bir mesajdır. Batı dışı dünya veya küresel güney dediğimiz bölüm batının tezlerine inanmadığını veya desteklemediğini gösterdi. Bununla beraber 34 ülkeden gelen temsilciler ve bunun 24 devlet başkanı düzeyinde katılımı küresel sistemdeki tektonik durumu da ortaya koydu. Özellikle BRICS pay ödeme sisteminde ilerleme gösterilmesi küresel finans sisteminde bir heyecan yarattı. Tabii yerel paralarla ticaretin artırılması için BRICS Merkez Bankası ülkelerinin işbirliği yanında, bir enerji ortaklığı, bir yatırım ortaklığı, bir tahıl borsası, bir nükleer enerji platformu gibi yeni gelişmelere yol açtı. Bu da bize gösteriyor ki BRICS oluşumu batılı sisteme her alanda, her cephede bir alternatif inşa etme sürecindedir. Her zaman dile getirdiğim gibi BRICS’in cazibesi ve gücü de alternatif sistemler inşa etmedeki kapasitesi ve potansiyelidir.