Büyük İskender paylaşılamıyor… Diplomatik polemik

 Yunan toprakları içinde kalan bir yerde dünyaya gelen Büyük İskender’in Kuzey Makedonya ile pek bağlantısı olmasa da bu topraklarda bulunan imparatorluk dönemine ait eserler Üsküp’ü bu mirasa sahip çıkmaya teşvik ediyor. Bulgarlar ise Üsküp sokaklarındaki bazı heykellerin Bulgar karakterlere ait olduğunu savunuyor. Sadece 33 yıl önce bağımsız bir devlet olarak doğan Balkan ülkesi Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’ün merkezi tarihle iç içe. Büyük İskender’in bir heykeli merkezdeki meydanın üzerinde yükseliyor. Ancak asıl sorun, sergilenen tarihin başka ülkeler tarafından sahiplenilmiş olması. Yugoslavya’nın 1990’larda dağılmasıyla ortaya çıkan bugünkü Kuzey Makedonya’nın, 2000 yıl önce bugünkü Yunanistan’da yaşamış olan Büyük İskender ile bir bağlantısı yok ve heykellerdeki tarihi figürlerin çoğu Bulgar. Kuzey Makedonya’da Ulusal Arkeoloji Müzesinin Müdürü Slavica Babamova, ülkesi tarafından bir devlet ve ulusal kimlik inşa etme çabasıyla dikilen heykellerin çokluğundan rahatsız olduğunu söyledi. 

SADECE MAKEDONYA

Kuzey Makedonya’nın kimlik inşası, antik Makedonya’yı kendi mirasının bir parçası olarak gören ve adını taşıyan bir bölgeye sahip olan Yunanistan’ı uzun zamandır endişelendiriyor. Heykelleri Üsküp’ün merkezini dolduran 10. yüzyıl Bulgar hükümdarı başta olmak üzere bazı tarihi figürleri sahiplenen bir diğer komşu Bulgaristan da kızgın. Geçmişin kime ait olduğu konusundaki tartışmalar sadece akademisyenleri tedirgin etmekle kalmadı, aynı zamanda Kuzey Makedonya’nın Avrupa Birliği’ne girişini engelleyerek ciddi sonuçlar da doğurdu.

Öyle ki komşusu 1991’de Makedonya adını kullanarak bağımsızlığını ilan ettiğinde öfkelenen Yunanistan, Makedonya’nın NATO ve Avrupa Birliği’ne girişini engellemeye yemin etti. Makedonya Ulusal Birliği Partisi’nin Başkan Yardımcısı Timco Mucunski, “Bu bizim uydurduğumuz sahte bir tarih değil” diyerek kararlı olduğunu belirtti. Buna göre hükümet, ülkenin adından “kuzey” kelimesini çıkarmak istediğinin sinyalini vererek Yunanistan’ı kızdırmış, mayıs ayında yeni seçilen cumhurbaşkanının Makedonya olarak bahsetmesi de, Yunan büyükelçisinin ülkeyi terk etmesine yol açmıştı.

TARİHİN EN BÜYÜK KOMUTANLARINDAN

Antik Makedonya’nın MÖ 336-323 yılları arasındaki kralı Büyük İskender, tarihin en büyük komutanlarından birisi olarak kabul ediliyor. 20 yaşında tahta geçen ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan’dan Kuzeybatı Hindistan’a kadar uzanan büyük bir imparatorluk oluşturan Büyük İskender’in hayatı filmlere de konu oldu. Oliver Stone’ın yönettiği 2004 yapımı filmde Büyük İskender’i Colin Farrell canlandırmıştı.