Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Karadeniz’in barut fıçıları: Moldova ve Gürcistan
Ukrayna dışında Avrasya coğrafyasında Batı ile Rusya ortasında kalmış diğer ülkeler de var. Moldova’yla Gürcistan bunlardan ikisi. Önümüzdeki ay bu iki ülkede seçimler var: Moldova’da 20 Ekim’de cumhurbaşkanlığı seçimleri, Gürcistan’daysa 26 Ekim’de parlamento seçimleri.
Moldova’daki seçimler, kesin biçimde Batı ve Rusya yanlısı adaylar ortasında geçecek. 16 yıl evvel Rusya’yla savaş yaşamış olan Gürcistan’daysa açık biçimde Rusya yanlılığı yapılmasa da buradaki seçimler de Moskova ile yeterli alakalar yürüten iktidarla bu siyasete kesin olarak karşı çıkan Batı yanlısı, Rus aykırısı ve milliyetçi muhalefet ortasında geçecek. Her iki seçim de daha şimdiden hile argümanlarıyla gündeme geldi. Münasebetiyle iki ülkede de seçimleri kim kazanırsa kazansın dananın kuyruğu kopacak.
TÜRK KÖKENLİ ADAY
Moldova, dört yıldır Batı yanlıları tarafından yönetiliyor. Şimdiki Cumhurbaşkanı Maya Sandu, 2020 sonbaharındaki seçimlerle bu koltuğa oturmuş, akabinde, parlamento seçimleriyle de Moldova parlamentosunun kontrolü, Batı yanlısı iktidar partisine geçmişti. Moldova, 3.5 milyonluk nüfusu ve yaklaşık 30 bin kilometrekarelik küçücük yüzölçümüne karşın Rusya’yla Batı’nın nüfuz uğraşı yürüttüğü, jeopolitik açıdan değerli bir ülkeydi. Hele Ukrayna’da savaşın patlak vermesi, Romanya’yla Ukrayna ortasına sıkışmış olan ve doğusunda Transdinyester üzere ayrılıkçıların elinde ve Rus askerlerinin barındığı bir bölge bulunan bu ülkeyi, daha da ön plana çıkardı. Cumhurbaşkanı Sandu, Batı’dan aldığı dayanakla iç siyasette ve devlet teşkilatında pozisyonunu oldukça sağlamlaştırdı. Muhalif şovların çabucak hepsi “Rus yanlılarının gösterileri” olarak yaftalandı.
20 Ekim seçimlerinde, Rus yanlısı bölümden adaylığını birinci açıklayan, ülkenin güneyindeki Gagauz Türkleri’nden olan ve eski Moldova Başsavcısı Aleksandır Stoyanoglo. Gagauz Türkleri, Rusya’ya yakın siyasi görüşleriyle biliniyor. Stoyanoglo, Rusya’ya yakın olan herkesin takviyesini alabilmiş değil. Ne var i, seçimlerin ikinci tipe kalması halinde Stoyanoglo’nun Sandu’ya önemli bir rakip olabileceği konuşuluyor.
Batı yanlısı çevreler, şimdiden Rusya’nın bu seçimleri provoke etmeye haırlandığını, hatta Rusya’nın kısa müddet evvel başşehir Kişinev’e atadığı büyükelçinin tam da bu türlü iç karışıklıklar konusunda uzmanlaşmış biri olduğunu yazıyor. Rus yanlısı kesitlerse Batılı çevrelerin bu seçimleri Sandu’ya kazandırtmak için her yola başvuracağını söylüyor. Dolayısıyla seçimi kim kazanırsa karşı taraf, seçimlere hile karıştırıldığı argümanıyla sokaklara dökülecek.
İKTİDARDAN ‘ÖZÜR’ ÇIKIŞI
Gürcistan’daki parlamento seçimleri de kutuplaşmış bir ortamda yapılacak. Burada Batı yanlısı muhalefetin galip gelmesi halinde bu, Rusya’ya karşı güneyden bir cephenin açılması ve Batı’nın Kafkasya’ya yeni bir çıkarma yapması manasına gelecek.
[email protected]