Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Tarihe bugünün gözüyle bakmak

‘AVRUPA YOLU’ UNUTTURDU

1940’lardaysa Batı Ukrayna’da Polonya milliyetçileri ile Ukrayna milliyetçileri (Rusların daima zikrettiği Stepan Bandera’nın örgütü) ortasında büyük çatışmalar yaşanmış ve bu sırada hem Polonyalı hem de Ukraynalı sivil halk katliama uğramış. Ancak buna karşın hem Rusya’ya karşı Polonya’nın takviyesini aldıklarından hem de Avrupa’ya giden yolun Polonya’dan geçtiği düşünüldüğünden Polonya’yla çatışmaları ne resmi seviyede ne de halk seviyesinde hatırlayan yok.

Rusya’ya karşı durum ise çok farklı. Ukrayna’da 2004’teki turuncu ihtilalle iktidara gelenler, Rusların 1930’larda Ukraynalıları sadece Ukraynalı oldukları için öldürdüklerine ikna etmeye çalışmış ancak o devirde kamuoyunun pek az bir kısmı açlık felaketinin (Holodomor), Rusların Ukraynalıları yok etmek için planladığı bir soykırım olduğuna inandırılabilmişti. Lakin Ruslar’ın 2014’te Kırım’ı ele geçirmesi, hele 2022’de Ukrayna’ya direkt saldırması kamuoyundaki algıyı değiştirdi. Artık toplumun çok daha büyük bölümü “açlık soykırımı”na inanıyor. Savaş bitince bu hisler ne kadar kalıcı olur bilmem. Şimdilik durum bu.

Ancak Ukrayna’nın Polonya’yla yaşananları unutmasına karşılık Polonyalılar tıpkı tutumu göstermiyor: Ukrayna’nın savaşta olmasına karşın Polonya parlamentosu, üstelik de mevcut Ukrayna idaresinin ulusal kahraman ilan ettiği Bandera’yı katil olarak tanıyan kararlar çıkarıyor bugünlerde. Bu da Ukrayna’nın doğu cephesine ek olarak bir de Batı cephesiyle uğraşmak zorunda kalacağını gösteriyor.

[email protected]