Ekonomiyi krize sokan AKP iktidarının kaynak arama gayretleri kredi kartlarına da ulaştı

AKP’nin, Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na aktarılmak üzere yıllık 70-80 milyar TL gelir artırıcı kalıcı “hizmet bedeli” getiren yasa teklifi, bilhassa kredi kartı sahiplerinden alınacak para nedeniyle büyük tartışma yarattı. Teklife nazaran limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartı hamillerinden her kart başına yıllık 750 TL alınacak.

İşte bu adım, alım gücü süratle düşen toplumun geniş kesitlerinin günlük muhtaçlıkları için başvurduğu kredi kartlarına yakından bakmayı gerektiriyor. TBB Risk Merkezi’nin Ağustos 2024 sonu prestijiyle yayımladığı datalara nazaran ferdî kredi kartı kullanan “tekil kişi” sayısı son bir yılda 2 milyon 451 bin kişi artışla 37 milyon 930 bin kişi, borç fiyatı ise yüzde 77.1 artışla 1.6 trilyon liraya çıktı. Ayrıyeten ortalama kredi kartı borcu (riski) 26 bin 49 liradan 43 bin 127 liraya yükseldi. Yeniden, kredi kartı borcu olanların yüzde 49.2’sinin kart limiti 100 bin TL’nin üstünde bulunuyor.

ZİHNİ HUDUT PROJESİ

AKP’nin yeni kaynak paketine ekonomistlerden de değerli yansılar geldi. Dr. Mahfi Eğilmez, “İdarenin bu türlü bir kusura düşeceğini sanmam fakat tekrar de söyleyeyim: Kredi kartı limitinden de kullanılan krediden de vergi alınamaz. Kredi borçtur. Vergi, borçludan değil krediyi veren alacaklıdan alınır. Bilimden uzaklaştıkça feci bir kavram karışıklığının içine giriyoruz” derken Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu’nun değerlendirmesi şöyle: “Çok mantıksız bir fikir! Ayrıyeten kredi kartı limiti sizin talebinize nazaran değil, bankanın kararıyla belirleniyor. Ayda 10 bin TL kart harcaması yapmayan, buna rağmen limiti 100 bin TL’yi geçen çok kişi var. Bunlarla ayda 1 milyon harcayan tıpkı parayı mı ödeyecek?”

Prof. Dr. Şenol Babuşcu, “Gelirden değil, ileride doğması beklenen borçtan vergi alınması düşünülen diğer bir ülke var mı?” formunda yorumlarken kol saatine gelen vergiyi de anımsatan Uğur Gürses ise “Kurumsal çöküş ve kriz periyotlarına mahsus bir durumdur; ‘cin fikirli’ birileri zihni hudut projelerle, uydurma vergi ya da fonlarla çıkıp gelir. Hangi ‘elbiseyi’ giydirirlerse giydirsinler, esasen sonu burnunda halkın asabını daha da bozarlar” dedi.

‘BANKAYA YÜZDE 4’

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde kesilen yüksek kurul oranlarına dikkat çekerek “Esnafın kazanamadığı parayı ortada komite olarak bankalar alıyor. Bilhassa 40-45 günde bu geri dönüşün sağlanması ile ilgili esnafın çıkarı yüzde 3, bankanın kestiği kurul yüzde 4’leri geçiyor. Ayrıyeten kredi kartlarındaki faiz de düşmeli” dedi.

SSDF’NİN GELİRİ 135.1 MİLYAR TL

AKP’nin yeni vergi paketinin münasebetinde, “Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na (SSDF) yeni kaynak yaratılıyor” vurgusu yapılması, bu fonun da şimdiki durumunu gündeme taşıdı.

Sayıştay’ın raporuna nazaran SSDF’nin 2023 yılı masrafları 114.1 milyar TL, gelirleri 135.1 milyar TL oldu. Raporda gelirlerin ayrıntısı şöyle açıklandı: “SSDF’nin 2023 yılı faaliyet gelirleri; teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 5 milyar 253 milyon TL, alınan bağış ve yardımlar 5 milyon 331 bin TL, öbür gelirler 128 milyar 766 milyon TL, bedel ve ölçü değişimleri gelirleri 1 milyar 85 milyon TL olmak üzere toplam 135 milyar 109 milyon TL oldu.”