En düşük emekli maaşı resmen 12 bin 500 liraya yükseldi… Farklar ne vakit yatacak?

Resmi Gazete’de yayımlanan kanuna nazaran; yaşlılık, malullük, mevt aylığı alan emeklilere ve hak sahiplerine ödenen 10 bin lira olan en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıkartılacak. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşların, emekli yahut yaşlılık maaşı almasının akabinde tıpkı iş yerinde çalışmaya devam etmeleri halinde devletin patronlara sağladığı 5 puanlık toplumsal güvenlik takviye primi kesilecek. Sigorta süreçleri ile ilgili yapılan bir diğer düzenlemeyle birlikte kısa vadeli sigorta kolları prim oranları yüzde 2,25 olarak belirlenirken, oranı indirip yükseltme yetkisi Cumhurbaşkanına veriliyor.

FARKLAR NE VAKİT YATACAK?

Emekli maaşının 12 bin 500 lira olmasıyla birlikte Temmuz ayından itibaren artırımın yansıyacağı düşünülürse Ağustos ayı içinde 2500 liralık farkın hesaplara geçmesi bekleniyor. SGK’nın bahse ait açıklama yaparak farkların yatacağı tarihi belirlemesi bekleniyor.

‘YILIN MAKUL VAKİTLERİNDE HASILAT TESPİTLERİ YAPILACAK’

Serbest meslek erbabı ve ticari kar tarafından gelir vergisi mükelleflerinin yılın muhakkak vakitlerinde elde ettikleri hasılatlar tespit edilecek. Beyanları ile tespit edilen hasılatları ortasında yüzde 20’nin üzerinde bir uyumsuzluk tespit edilmesi halinde Vergi Yol Kanunu’nda yer alan, ‘İzaha davet müessesi’ kapsamında izaha davet edilecek. Halihazırda günlük yapılan denetimler kanun teklifi ile birlikte muhakkak bir koşula bağlanıyor. Buna nazaran, hasılat tespiti için bir ayda en az 3 sefer, yılın bütününde ise toplamda 12 seferden az olmamak kaydıyla hasılat tespitinin yapılması kaidesi getiriliyor. Kurumlar vergisi mükellefleri kapsam dışında bırakılırken, Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin metot ve temelleri belirleyebilecek.

‘BAŞKASINA İLİŞKİN POS AYGITI KULLANANLARA VERİLEN CEZALAR ARTIYOR’

Kanun teklifiyle birlikte Vergi Yöntem Kanunu’nda değişiklikler yapılarak kayıt dışı iktisatla uğraş alanı genişletiliyor ve özel usulsüzlük ile cezalarda artışa gidiliyor. Vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyanına sebep olunması halinde yüzde 50 artırılacak. Birebir vergi çeşidi ve devrine ait daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi cezalarına da tıpkı yöntem uygulanacak. 1 yıl içerisinde birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığın artırılabilmesi emeliyle artan ceza uygulaması getiriliyor. Kanun kapsamı dışında doküman düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bu durumu yönetimin bilgisine girmeden evvel belgeyi almak zorunda olanlar yahut doküman muhteviyatı sürecini muhatapları tarafından 5 iş günü içerisinde bildirilmesi halinde ise kanun kapsamı dışında doküman düzenleye 6 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Damga vergisi ödenmemiş kâğıtları, vergi ve cezası tahsil edilmeden tasdik eden yahut örneklerini çıkarıp veren noterler ismine kesilen özel usulsüzlük cezasının her bir kâğıt için alt sonu 40 lira olarak belirleniyor. Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası mutabakatların bilgi değişimi kararları kapsamında bilgi toplanmasına ait karar uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlara da özel usulsüzlük cezası verilecek. Öteki taraftan diğerine ilişkin pos aygıtı kullananlara, diğerine ilişkin IBAN’ı kullananlara yani ödemeleri diğerlerinin hesabına yapılan havalelerle kabul edenlere ve hesaplarını diğerlerine kullandıranlara özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak lakin bu meblağ 20 milyon lirayı aşamayacak.

‘TİCARİ OLMAYAN FAALİYETLERDE KULLANILAN KDV İSTİSNASI VE İNDİRİMİ KALDIRILIYOR’

Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın olağan mesai saati haricinde ve daire dışında çalışan çalışana, teklifle birlikte getirilen düzenlemede yer alan kaideler kapsamında her bir saat için 160 gösterge sayısının memur katsayısı ile çarpımı sonucu hesaplanacak fiyat ödenecek. Ayrıyeten yapılacak ödeme, damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak. Lakin mesai fiyatı en fazla 50 saati ve fazla çalışılması halinde ödenecek. Başkanlığın taşra teşkilatı ve takım konumlarında bulunan memur ve kontratlı işçi sayısının yüzde 20’sini geçemeyecek. Başka taraftan ticari olmayan seyahat, cümbüş, spor, üzere faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına, yat limanlarında verilen kiralama ve bakım üzere hizmetlerde Katma Kıymet Vergisi (KDV) istisnası ve indirimi kaldırılıyor. 6 Şubat 2023 yılında Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen 11 vilayet için yabancı devlet kurum ve kuruluşları ile imzalanan protokol kapsamında konut, iş yeri, okul, ibadethane, kütüphane, hastane üzere yapıların inşası için devlet kurumlarına yapılacak bağışlardan KDV istisnası getiriliyor.

‘YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI 500 LİRAYA ÇIKARTILIYOR

Türk Kızılay Derneği ile bu derneğe ilişkin yahut bağlı işletmelerde çalışanların, rastgele bir toplumsal güvenlik kurumundan emeklilik yahut yaşlılık aylığı alması halinde dahi aylıkları kesilemeyecek. Öte yandan, Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu kararları uyarınca kamu vazifelileri sendikalarına üye olup, aylık yahut fiyatından üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine her ay aylık yahut fiyatları ile birlikte toplu kontratla belirlenen fiyatta toplu kontrat ikramiyesi ödenecek. Teklifle birlikte yurt dışına çıkış harcı yapılan artışla birlikte 500 liraya çıkarılıyor.

‘KURUMLAR VERGİSİ ARTIRILIYOR’

Kanun teklifi ile birlikte Kurumlar Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda yıllık pekiştirilmiş hasılatı 750 milyonu geçen çok uluslu şirketlerin düşük vergileme yapılan ülkelerdeki şube, iştirak, iş yerleri minimum yüzde 15 oranında kurumlar vergisine tabi tutulacak. Lokal ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisinden istisna edilen yararlara ait sarfiyatlar yahut istisna kapsamındaki faaliyetlerden doğan ziyanlar, istisna dışı karlardan indirim konusu yapılamayacak. Vergi yükünün tespitinde dikkate alınan düzeltilmiş kapsanan vergilerin hesaplanması karar altına alınıyor. Çok uluslu işletme kümesinin ülkesel bazlı vergi yükü hesaplamasında, o ülkede bulunan bağlı işletmelerin hesaplanan düzeltilmiş kapsanan vergileri dikkate alınacak.

‘YAP-İŞLET-DEVRET PROJELERİNİN ÇIKARLARI ÜZERİNDEN YÜZDE 30 KURUMLAR VERGİSİ ALINACAK’

Ayrıca, Mahallî ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisine yönelik bir vergi güvenlik kurumu oluşturuluyor. Bu kapsamda birebir küme içerisindeki bağlı işletmeler ortasındaki finansman temini süreçlerinde, borç alan bağlı işletmenin bulunduğu ülkedeki vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının altında olması, borç veren bağlı işletmenin bulunduğu ülkede ise vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının üstünde olması yahut küme içi finansman nedeniyle oluşan faiz gelir ve masrafları dikkate alınmaksızın hesaplanan vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının üstünde olması durumunda, borç alan bağlı işletme nezdinde katlanılacak ve işletme bazlı yararın tespitinde sarfiyat olarak dikkate alınacak faiz masrafı, borç veren bağlı işletmenin gelir olarak dikkate aldığı meblağla hudutlu olacak. Kimi Yatırım ve Hizmetlerin ‘Yap-İşlet-Devret Modeli’ Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’a nazaran gerçekleştirilen projeler ile Sıhhat Bakanlığı’nca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Birtakım Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kararlarına nazaran kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde yürütülen projelerde faaliyette bulunan kurumların karları üzerinden yüzde 30 oranında kurumlar vergisi hesaplanacak.