Enkazdan kaçan astronotlar, araca sığındı: ‘Uzay boşluğunda stresli anlar’

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) hareketli bir hafta yaşandı. Önce, hava kilidinde soğutma suyunun yayılması nedeniyle bir uzay yürüyüşü iptal edildi. 

Daha sonra, ISS’e yakın geçecek bir uzay enkazının yaklaştığının haberini alan astronotlar, istasyonun içinden uzay boşluğuna seyahat etmek için kullandıkları uzay aracının içine sığınmak zorunda kaldı.

UYDU PARÇALANDI

Resurs-P1 uydusu, 2021 yılına kadar aktif olan, Rus menşeili ve ticari amaçlı bir Dünya gözlem uydusuydu ve uydu içerisindeki bir ekipman arızası nedeniyle hizmet dışı bırakılmıştı. 

İşlevini yitirmiş uydunun parçalanması, ISS’e yakın geçen bir enkazın oluşmasına sebep oldu. 

Yörüngeden çıkarma operasyonu planlanmamış olduğu için, bozuk ticari uydu yaklaşık 355 kilometre yükseklikte pasif bir şekilde yörüngede dönmeye devam etti. 

Uydunun, nihayetinde irtifa kaybedip yanarak yok olması bekleniyordu, ancak Çarşamba günü beklenmedik bir şey yaşandı.

Ticari uydu, uyduları izleme hizmeti sunan LeoLabs şirketine göre belirlenemeyen bir sebepten dolayı yüzden fazla izlenebilir enkaz parçasına ayrıldı.

Bu enkazların çoğunluğunun yörüngesi, saatte 413 ila 422 kilometre hız arasında yörüngede dönen ISS’ye yakın değildi. Ancak kontrol dışı hareket eden enkaz parçalarının, ISS’nin yörüngesiyle kesişme ihtimali oluştu. Bu yüzden astronotlar önlem olarak ISS dışındaki uzay aracına sığındı.

NASA AÇIKLAMA YAPTI

NASA, konuyla ilgili olarak basın açıklaması yayınladı.

Açıklamada NASA, “Çarşamba günü, 26 Haziran, saat 20:45 EDT (Türkiye saatiyle 01:45) civarında NASA, istasyon mürettebatına bir uydunun parçalandığını bildirdi. NASA, ISS mürettebatına standart bir önlem olarak istasyon dışındaki görevleri için kullandıkları uzay araçlarına sığınmaları talimatını verdi. Enkazların hareket yolunu izlemeye devam eden Görev Kontrol, yaklaşık bir saat sonra, mürettebatı uzay araçlarını terk etme izni verdi ve istasyon normal operasyonlarına devam etti” ifadelerine yer verdi.

UZMANLAR TAHMİNLERDE BULUNDU

Perşembe günü, LeoLabs en az 180 parça uydu enkazının dikkatle izlendiğini bildirdi. Uydunun enkaz parçalarının sayısının artması bekleniyor. LeoLabs, uydunun neden parçalandığını araştırıyor.

Uzmanlar, başka bir uzay enkazı parçasının Resurs-P1’e çarpmış olabileceğini belirtiyor. Saniyede 8 kilometre hızla hareket eden Resurs-P1, yaklaşık bir minibüs büyüklüğünde bir uzay aracı. Küçük bir uzay enkazının çarpması bile, büyük uydunun paramparça olması için yeterli sebep olduğu düşünülüyor.

Benzeri kazaları önlemek için, uzmanlar Resurs-P1 gibi uzay araçlarının yörüngeden çıkarma operasyonlarının dikkatle gerçekleştirilmesi gerektiği üzerinde duruyor.