Ergenlere kural koymak için ailelere 7 altın kural
Hayatın tahminen de en karmaşık ve dinamik evrelerinden biri olan ergenlik devrinde, ebeveynlerin çocuklara koymak istediği kurallar noktasında dikkat edilmesi gereken noktalara değinen Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, “Ergenlerin bağımsızlık arayışları ile ebeveynlerin rehberlik eforları ortasında istikrar kurmak, vakit zaman sancılı bir seyahate dönüşebilir” dedi.
Ergenlik devri hem çocuklar hem de aileler için güçlü bir süreç olabiliyor. Bu süreçte çocuklar, bağımsızlıklarını kazanma yolunda kıymetli adımlar atarken, ebeveynler de bu geçiş periyodunda rehberlik yapma sorumluluğunu üstlenirler. Lakin, bu devirde kurallar koymak ve bu kurallara uyulmasını sağlamak, bazen sanılandan daha kuvvetli olabilir. Bu manada ergenlerle sağlıklı münasebet kurabilmek ismine Ruhsal Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, bilhassa ergenlik çağındaki çocuklara konulacak kurallarla ilgili olarak dikkat edilmesi gereken noktalara değindi.
EBEVEYN NE DER, ERGEN NE ANLAR
Prof. Dr. Özen, ergenlik devrindeki gençlerin, ebeveynlerinin söylediklerini birçok vakit farklı bir biçimde algıladığını belirterek, “Örneğin, ‘Derslerine çalışmalısın, notların önemli’ biçiminde bir ikaz, bir ergen için ‘Sen gereğince başarılı değilsin’ manasına gelebilir. Bu durum, gençlerin gelişimsel süreçlerinden ve kimlik arayışlarından kaynaklanır. Bu nedenle, ergenlerle bağlantı kurarken onların bakış açısını anlamaya çalışmak ve söylediklerinizin nasıl algılanabileceğini düşünmek son derece önemlidir” dedi. Prof. Dr. Özen, ergenlerle konuşurken açık, net ve müspet bir lisan kullanmanın, onların söylediklerinizi daha yanlışsız anlamalarına yardımcı olacağını vurguladı.
ÇİĞNENEBİLECEK KURALLAR KOYMAKTAN KAÇININ
Kural koyarken dikkat edilmesi gereken en kıymetli noktalardan birinin, bu kuralların uygulanabilir ve mantıklı olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Özen, ebeveynlerin ergenlerin hayatını çok fazla denetim etmek için katı kurallar koymaktan kaçınmaları gerektiğini belirtti. Özen’e nazaran, örneğin, “Saat 8’den sonra telefonunu kullanma” üzere katı bir kural, gençler tarafından mantıksız ve haksız olarak algılanabilir. Bunun yerine, “Akşam 10’dan sonra telefonun kapalı olmalı ki uyku nizamın bozulmasın” üzere esnek lakin net bir kural koymak daha tesirli olabilir.
ERGENİN SESİNİ DUYUN VE ONA GÜVENİN
Ergenliğin, bireylerin kendi kimliklerini bulma ve bağımsızlıklarını kazanma süreci olduğunu belirten İtina, bu süreçte gençlere güvenmek ve onların fikirlerini dikkate almak hem onların özgüvenini artırır hem de aile içinde daha sağlıklı bir irtibat kurulmasını sağlar. Prof. Dr. Özen, kurallar koyarken ergenin fikirlerini ve isteklerini dinlemenin ve bu doğrultuda ortak bir tahlil bulmanın kıymetli olduğunu söyledi.
AÇIK VE ŞEFFAF OLUN
Ergenlerle irtibatta açık ve şeffaf olmak, itimadın temelini oluşturur. Prof. Dr. Özen, kuralların neden konulduğunu ve bu kuralların hangi emele hizmet ettiğini açıklamanın, gençlerin bu kurallara daha fazla hürmet duymasını sağlayacağını belirterek, “Örneğin, ‘Eve geç gelmemen senin güvenliğin için önemli’ üzere açıklamalar, kuralların ardındaki mantığı anlamalarına yardımcı olur” dedi.
TUTARLI VE ADİL OLUN
Ergenlerin kurallara uymasını beklerken, ebeveynlerin de bu kuralları dengeli bir biçimde uygulaması gerektiğini söyleyen İhtimam, “Tutarsızlık, gençlerde baş karışıklığına ve kurallara karşı saygısızlığa yol açabilir. Birebir vakitte, adil olmak da büyük ehemmiyet taşır. Kuralların her çocuk için eşit bir biçimde uygulanması gerekiyor” formunda konuştu.
ÖRNEK OLUN
Ebeveynlerin davranışlarının, ergenlerin kurallara uyma konusundaki tavırlarını direkt etkilediğini söyleyen Prof. Dr. Özen, ebeveynlerin kendi koydukları kurallara uyarak çocuklarına örnek olmaları gerektiğini belirtti. İtina, “Mesela, ‘Akşam yemeğinde telefon kullanılmayacak’ kuralı koyduysanız, siz de bu kurala uymalı ve telefonu bir kenara bırakmalısınız. Bu, gençlere kurallara uyma konusunda müspet bir örnek oluşturur” dedi.
ONLARIN DÜNYASINA EMPATİYLE YAKLAŞIN
Ergenlik devri, kurallar ve sonlar konusunda zorluklar barındırsa da hakikat bir bağlantı ve anlayışla bu süreci daha sağlıklı bir biçimde atlatmak mümkündür. Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, ebeveynlerin ergenlerle konuşurken onların bakış açısını anlamaya çalışmaları, mantıklı ve uygulanabilir kurallar koymaları, gençlere güvenmeleri ve onlara örnek olmaları gerektiğini vurgulayarak, “Unutmayalım ki, ergenlerle sağlıklı bir ilgi kurmanın yolu, onların dünyasına empatiyle yaklaşmaktan ve onlara dayanak olmaktan geçer” diyerek kelamlarını sonlandırdı.