Filipinler’den Çin’e ağır suçlama

Teodoro, Çin’in, Filipinler gemilerinin Sabina Sığlığı’ndaki bir Kıyı Güvenlik gemisine besin ve başka materyalleri götürmesini engellemesinin akabinde, ABD Hint-Pasifik Komutanlığınca başşehir Manila’da düzenlenen memleketler arası bir askeri konferansta yaptığı konuşmada, Güney Çin Denizi’ndeki “saldırganlığı” nedeniyle Pekin idaresinin memleketler arası çevrelerce daha güçlü kınanması daveti yaptı.

ABD ve müttefik ülkelerden askeri yetkililer ile üst seviye diplomatların katıldığı konferansta, “Çin, Güneydoğu Asya’da milletlerarası barışın en büyük bozucusu.” sözünü kullanan Teodoro, Çin’in ihtilaflı sularda ve öteki alanlarda giderek daha tezli hale gelen hareketlerine karşı memleketler arası seviyede yapılan kaygı açıklamalarının “yeterli olmadığını” lisana getirdi.

Teodoro, “Panzehir, Çin’e karşı daha güçlü bir kolektif çok taraflı aksiyondur.” tabiriyle, diplomatların ve savunma yetkililerinin bu mevzuda daha güçlü adımlar atması gerektiğini söyledi.

Çin’in “saldırgan” aksiyonlarını kınayan ve durdurulmasını gerekli kılan bir BM Güvenlik Kurulu kararının güçlü bir adım olacağını kaydeden Teodoro, lakin bunu gerçekleştirmenin zorluğunu da kabul ederek “Dünya o kadar da harika değil.” dedi.

Teodoro, “ASEAN, ilgili ve emniyetli kalabilmek için Çin’in Güney Çin Denizi’nde yaptıklarını görmezden gelmeye devam edemez.” biçiminde konuştu.

Güney Çin Denizi’nde yaşanan son olayda Filipinli yetkililer, Çin’in 40 gemiden oluşan “aşırı bir güç” kullanarak iki Filipinler gemisinin tartışmalı Sabina Sığlığı’nda Manila’nın en büyük kıyı güvenlik gemisine besin ve başka materyalleri ulaştırmasını engellediğini argüman etmişti.

Çin Kıyı Güvenlik Sözcüsü Gan Yü ise Filipinler kıyı güvenlik gemisinin bölgeye müsaadesiz girdiği ve buna karşı Çin tarafının yasal denetim önlemlerini uyguladığını belirtmişti.

Spratly Adaları’nın güneyindeki Sabina Sığı yakınlarında daha evvel de Çin ve Filipinler kıyı güvenlik gemileri çarpışmıştı.

Filipinlilerin “Buhanginan”, Çinlilerin “Şienbin” ismini verdiği Sabina Sığı’nda, Filipinler Kıyı Güvenliğine ilişkin bir gemi karaya oturmuş halde bulunuyor. Filipinler gemileri, kelam konusu gemiye ikmal sağlamak üzere aralıklarla bölgeyi ziyaret ediyor.

GÜNEY ÇİN DENİZİ UYUŞMAZLIĞI

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri ortasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.

Çin, birinci defa 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik tezinde bulunurken yer altı kaynakları açısından varlıklı bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak tez ediyor.

Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.