Filipinler’den Çin’e suçlama: Memleketler arası barışın en büyük bozucusu

Filipinler Savunma Bakanı Gilberto Teodoro Jr, Çin’in, Filipinler gemilerinin Sabina Sığlığı’ndaki bir Kıyı Güvenlik gemisine besin ve öbür materyalleri götürmesini engellemesinin akabinde, ABD Hint-Pasifik Komutanlığınca başşehir Manila’da düzenlenen memleketler arası bir askeri konferansta yaptığı konuşmada, Güney Çin Denizi’ndeki “saldırganlığı” nedeniyle Pekin idaresinin milletlerarası çevrelerce daha güçlü kınanması daveti yaptı.

ABD ve müttefik ülkelerden askeri yetkililer ile üst seviye diplomatların katıldığı konferansta, “Çin, Güneydoğu Asya’da memleketler arası barışın en büyük bozucusu” tabirini kullanan Teodoro, Çin’in ihtilaflı sularda ve öteki alanlarda giderek daha savlı hale gelen aksiyonlarına karşı milletlerarası seviyede yapılan tasa açıklamalarının “yeterli olmadığını” lisana getirdi.

Teodoro, “Panzehir, Çin’e karşı daha güçlü bir kolektif çok taraflı eylemdir” tabiriyle, diplomatların ve savunma yetkililerinin bu mevzuda daha güçlü adımlar atması gerektiğini söyledi.

Çin’in “saldırgan” hareketlerini kınayan ve durdurulmasını gerekli kılan bir BM Güvenlik Kurulu kararının güçlü bir adım olacağını kaydeden Teodoro, lakin bunu gerçekleştirmenin zorluğunu da kabul ederek “Dünya o kadar da eksiksiz değil” dedi.

Teodoro, formunda konuştu.

Güney Çin Denizi’nde yaşanan son olayda Filipinli yetkililer, Çin’in 40 gemiden oluşan “aşırı bir güç” kullanarak iki Filipinler gemisinin tartışmalı Sabina Sığlığı’nda Manila’nın en büyük kıyı güvenlik gemisine besin ve öbür gereçleri ulaştırmasını engellediğini argüman etmişti.

Çin Kıyı Güvenlik Sözcüsü Gan Yü ise Filipinler kıyı güvenlik gemisinin bölgeye müsaadesiz girdiği ve buna karşı Çin tarafının yasal denetim önlemlerini uyguladığını belirtmişti.

Spratly Adaları’nın güneyindeki Sabina Sığı yakınlarında daha evvel de Çin ve Filipinler kıyı güvenlik gemileri çarpışmıştı.

Filipinlilerin “Buhanginan”, Çinlilerin “Şienbin” ismini verdiği Sabina Sığı’nda, Filipinler Kıyı Güvenliğine ilişkin bir gemi karaya oturmuş halde bulunuyor. Filipinler gemileri, kelam konusu gemiye ikmal sağlamak üzere aralıklarla bölgeyi ziyaret ediyor.

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri ortasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.

Çin, birinci kere 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik savında bulunurken yer altı kaynakları açısından güçlü bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak argüman ediyor.

Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.