Fındık üreticilerine Ferrero tekeli! ‘Rekolte oyunu’

Ekim ve hasatta sorun yaşayan üreticiler elde ettiği rünü satarken de sorunlarla karşılaşıyor.

Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) alım fiyatlarından memnun olmayan üretici, ürünlerini Ferrero isimli özel şirkete satıyor.

İtalyan çikolata üreticisi Ferrero ise yıllardır tekelci politikalarıyla gündeme geliyor.

CHP Ordu Milletvekili Dr. Mustafa Adıgüzel, konuyu Cumhuriyet’e değerlendirdi. Ferrero ile ilgili daha önce birçok siyasetçinin konuya değinmeye çalıştığını belirten Adıgüzel, “Birçok siyasetçi bu konuya girmeye kalktığı anda halkın gözünde itibarı düşürüldü. Oyuna getirildi. Bu yüzden bölgede fındık konusuna değinen siyasetçi kaybeder şeklinde de bir yaygın inanç oluşmuştu” dedi.

Ferrero’nun uyguladığı ‘tekelci politikalara’ değinen Adıgüzel, “Ferrero’nun tekelci uygulamaları yüzünden Türkiye’de fındıkta 450 ihracatçı firma vardı. Şu an 35’e kadar düştü. Sadece Ordu’da 52 ihracatçı vardı. Şu an 5 oldu. Türkiye’deki partner, işbirlikçi taşeron firmaları buluyor. Bunlarla piyasayı domine ederek işbirliği yapıyor” ifadelerini kullandı. 

‘FERRERO’NUN REKOLTE OYUNU’

Söz konusu şirketin yılın başında Türkiye’deki ve dünyadaki fındık rekoltesini yüksek gösterdiğini söyleyen Adıgüzel, şirketin rekolteyi yükselterek fiyatı düşürmeyi amaçladığını belirtti.

Fındık üreticilerinin girdi maliyetlerinin yüksekliğinden doğan sorunlarına da değinen Adıgüzel, bu sorunların yanı sıra bu yıl kahverengi kokarca böceği ile de uğraşmak zorunda kaldıklarına dikkat çekti.

Söz konusu böceğin 15 gün içerisinde fındığı dalında kurutabildiğini, fındığın içeriğini emerek verimini düşürdüğünü söyleyen Adıgüzel, böylece fındığın kalitesinin düştüğünü ifade etti.

Fındığın içeriğinin kabuğa oranla ortalama yüzde 50 oranında dolu olması gerektiğine işaret eden Adıgüzel, “Üretici fındığını kurutup tüccara, TMO’ya götürdüğünde o fındık orada tartılır ve içindeki gramaja bakılır. Bir bakıyorlar fındığın içi normalin yarısına, yarısından da aşağıya düşmüş bu böcek yüzünden. 2 ton fındık bekleyen bir üretici 500 kilo ile kalıyor. Çoğu da çürük veya yaralı. Haliye tüccar da bunu almıyor. Bazı tüccarlar 132 lira olan fındığa ‘buna ben 80 lira anca veririm’ gibi şeyler söylüyor” diye konuştu. 

‘FINDIK ÜRETİMİNİ BIRAKACAKLAR’

Böceğin ürünlere geçen yıl yüzde 5 oranında zarar verdiğini söyleyen Adıgüzel, bu oranın bu yıl yüzde 50’ye kadar çıktığını belirtti.

Hükümetin böceklerin varlığıyla yeterince mücadele etmediğini vurgulayan Adıgüzel, “İnsanlar bunu görüyor. Üretici ürününü toplama konusunda zaten isteksizdi. Bu seneki bu bariz zarardan sonra, sadece yevmiye parası bile karşılanmıyor. Üretici, ‘Ben yevmiyeye mi, tüccara mı, Ferrero’ya mı çalışacağım’ diyor. İnsanlar artık fındık üretimini bırakacaklar” dedi. 

2021’DE FERRERO’YA BÜYÜK DESTEK VERİLMİŞTİ

CHP’li Adıgüzel, 2021 yılında Ferrero isimli firmaya hükümet tarafından 667 milyon lira destek verildiğini gündeme getirmişti. Teşvik ödemesinin robotik bir fındık kırma fabrikası için yapıldığına dikkat çeken Adıgüzel, “Gidip Düzce’de Ferrero’ya destek vereceğine çiftçiye destek versene. Yerli sanayiciye kolay kredi açmayan hükümet, gitti bu bizi bu yiyip batıran firmaya destek verdi. İnsanlar istihdam sağlanıyor sanmasın. Bu robotik bir fabrika. Çok az kişi çalışıyor” dedi. 

‘ÜRETİCİ BİTMİŞ DURUMDA’

Samsun’da Terme Ziraat Odası Başkanı Ferda Ergün, fındık üreticilerinin sorunlarını gündeme getirdi.

Termeli üreticilerin, kahverengi kokarca zararlısından büyük zararlar gördüğünü ifade ettiği konuşmasında, “Fındıkta yüzde 60’a varan zarar var. Üreticimiz bitmiş durumda. Çiftçimiz fındığı kaybetti. Mısırını kaybediyor, soyayı kaybetmek üzere. Yani tarım ovası şu anda bitmek üzere” dedi.

Ergün, kahverengi kokarca nedeniyle üreticinin bu yıl büyük bir darbe aldığını, ürünlerde ciddi kayıplar yaşandığını, üründe rekoltenin ve kalitenin düştüğünü belirtti. Ergün, bu şartlarda üreticinin borçlarını ödeme şansı olmadığını, bu nedenle de borçlara erteleme istediklerini vurguladı.