‘Fiyatları daha da artırır, pazar kaybedilir’
Veteriner Hekimler Derneği Genel Başkanı Gülay Ertürk, iktidarın beyaz ete getirdiği ihracat kısıtlamasının uzun vadede fiyatların artmasına neden olacağı uyarısında bulundu. Ertürk, Ticaret Bakanlığı’nın 30 Nisan tarihli ihracatın sınırlandırılması kararının gözden geçirilmesini istedi.
Ertürk, Türkiye’de beyaz et tüketiminin son yıllarda attığına dikkat çekerek, 2023’te kişi başına düşen tüketim miktarının 24 kg olduğunu bildirdi. Özellikle hayvansal protein açısından, beyaz etin önemli bir gıda ve sağlıklı beslenmenin en önemli ürünlerinden olduğuna işaret eden Ertürk, şöyle devam etti:
“Türkiye, beyaz et üretiminde dünyada ilk 10’a ve ihracatta ise dünyada ilk 7 içerisine girmektedir. Ülkemizde, beyaz et sektörü, son yirmi yılda sürekli büyümüş ve 2023 yılında 2.4 milyon ton üretim yapmıştır. Beyaz et sektörü, yıllık 5.5 milyar dolar ciroya sahiptir. 3 milyona yakın kişi direk ya da dolaylı olarak yaşamını buradan sürdürmektedir. Son yıllarda döviz artışına paralel olarak, üretimde hammadde, enerji, nakliye vb. gibi fiyatlar sürekli artmıştır. Ülke içerisinde finansman kaynaklarının maliyetleri yüksektir. İhracata giden ürünlerden gelen dövizle ithal ürünlere finansman sağlanmaktadır. İhracat kısıtlaması ile bu kaynaktan mahrum kalacak sektör, yüksek maliyet ile borçlanacaktır.”
‘FİYATLAR ARTAR’
Ertürk, kısa vadede fiyatlar düşse bile orta vadede maliyetler artacağı için fiyatların yeniden artma eğilimine gireceğine dikkat çekti. İhracata gitmeyen miktarın ise stok artışına neden olacağını belirten Ertürk, “Bu durum, tavuk etinin dondurma maliyetlerini arttırıp, yine orta vadede fiyatlara yansıyabilecektir” dedi. Ertürk, beyaz et sektörünün Türkiye için stratejik olduğuna vurgu yaptı. Kırmızı et fiyatlarının son bir yılda yüzde 110 artmasının beyaz ete talebi artırdığına dikkat çeken Ertürk, beyaz ette fiyat artışının son bir yılda yüzde 200-300 değil TÜİK rakamlarına göre yüzde 74 olduğunu belirtti. Son yirmi yılda ihracatını sürekli arttıran sektörün 2022 yılında 604 bin ton olan ihracatının, 2023 yılında üretim maliyetlerindeki artış ve dış pazarın daha ucuza ürün bulması gibi sebeplerle 425 bin tona düştüğünü anımsatan Ertürk, bu gidişle 2024 yılında daha da düşeceğini kaydetti.
‘PAZAR DA KAYBEDİLİR’
Ertürk, 80 bin ton ihracat sınırlaması ile maksimum 220 bin ton ihracat yapılabileceğini bildirdi. Ertürk, şöyle devam etti:
“Bu karar değiştirilmezse 1 milyar dolara yakın ihracat yapan sektör, pazarlarını yitirecektir. Tavuk etinin fiyatı, ihracat kısıtlaması ile önlenemez. Tam tersine tavuk etinin üretiminin arttırılması için çalışma yapmak gerekmektedir. Örneğin; kümes yapımının teşvik edilmesi, GAP projesinin bitirilerek mısır, soya fasulyesinin üretiminin arttırılması ve üreticilerin desteklenmesi gerekir. Beyaz et üretimi aynı zamanda sosyal bir projedir. Üretim köyde yapıldığı için kente göçü engellemekte ve üreticiler sosyal güvenlik sistemiyle kayıt altına alınmaktadır. Ticaret Bakanlığı’nın 30 Nisan 2024 tarihinde aldığı kararın yeniden gözden geçirilmesinde yarar olduğu kanaatindeyiz.”