Fransa asker göndermişti: Yeni Kaledonya’da neler oluyor?

Fransız askerleri Yeni Kaledonya limanlarına ve uluslararası havalimanına konuşlandı.

Fransa Başbakanı Gabriel Attal, kriz toplantısının ardından yaptığı açıklamada, bölgede TikTok’u yasakladıklarını ve olağanüstü hal ilan edildiğini söyledi.

Üç gündür süren çatışmalarda biri polis dört kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.

Gerginlik Paris’in, bölgede 10 yıl yaşamış olan Fransızlara oy hakkı verilmesini öngören yasa tasarısını parlamentoya sunmasıyla başladı. Çarşamba sabahı Fransa parlamentosu tasarıyı onayladı.

Bağımsızlık yanlısı, büyük oranda yerlilerden oluşan grup, “yönetimdeki etkilerini azaltacağı” iddiasıyla, reforma karşı çıkıyor.

Çatışmaya dönen gerginlikte mağazalar yağmalandı ve kamu binaları kundaklandı.

Bu Yeni Kaledonya’nın 1980’lerden bu yana yaşadığı en büyük iç çatışma.

Avustralya ve Fiji arasında yer alan ve başkenti Noumea olan Yeni Kaledonya 19. yüzyıldan bu yana Fransız toprağı. Bölge sömürgecilik sonrası dönemde de Fransa’nın bir parçası olmaya devam etti.

Fransa ile Yeni Kaledonya arasındaki 1998 tarihli Noumea Anlaşması’nda Paris bölgeye daha fazla siyasi özerklik verme ve seçmen listesini o dönemdeki yerleşik halkla sınırlı tutma sözü vermişti.

Yani 1998’den bu yana bölgedeki seçmen listeleri güncellenmedi. Bu da adaya yeni yerleşenlerin oy kullanamaması anlamına geliyor. O tarihten bu yana adaya 40 binden fazla Fransızın yerleştiği tahmin ediliyor.

Yerli halksa adaya sonradan yerleşenlerin oy kullanmasının Fransa yanlısı politikalara destek sağlayacağını savunuyor.

1998’deki anlaşmadan sonra bölgede üç kez bağımsızlık referandumu yapıldı. İlk ikisini bağımsızlık karşıtları az farkla kazanırken, Aralık 2021’de yapılan son referandum, Covid nedeniyle erteleme talepleri kabul edilmeyen bağımsızlık yanlısı partilerce boykot edildi ve bu referandumdan da bağımsızlık kararı çıkmadı.

Yaklaşık 300 bin nüfuslu Yeni Kaledonya’da yerel Kanak kabilesi nüfusun yaklaşık yüzde 40’ını oluşturuyor.