Global piyasalar toparlanma eğilimine girdi

ABD’de ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği tasasının dün global piyasalarda satış baskısının derinleşmesine yol açmasının akabinde piyasalarda bugün risk iştahının arttığı görüldü.

Ülkede resesyon telaşlarının güçlenmesi, dün global pay senedi piyasalarında sert düşüşlere yol açarken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) piyasalardaki kaygıyı yatıştırmak için acil toplanarak faiz indirimi yapma ihtimali gündeme geldi.

Fed’in yakın vakitte acil faiz indirim kararı almasının, iktisadın gidişatına ait tasaları artırabileceği ve bu nedenle piyasalarda panik yaratabileceği telaşlarının tesirleri de dün ağır bir biçimde hissedilmişti.

Acil faiz indirimi kararının, Fed’in piyasalar üzerindeki denetimini kaybettiği biçiminde değerlendirilebileceğine dikkati çeken analistler, bankanın kısa vadede atacağı adımları netleştirmesi gerektiğini tabir etti.

Fed’in son acil faiz indirim kararı, Kovid-19 salgınının ekonomik tesirlerine ait tasaların artmasıyla gelmişti.

HİZMET KESİMİ DATALARI BİR ÖLÇÜ RAHATLATTI

Öte yandan ABD’de dün açıklanan bilgilere nazaran, ülkede hizmet dalına ait Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise temmuz ayında dalda genişlemeye işaret ederek bir ölçü rahatlama sağladı. ABD’de Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet bölümü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda aylık bazda 2,6 puan artışla 51,4’e çıkarak piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.

Bu gelişmelerle Fed yetkililerinin açıklamaları yakından takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, bugün verdiği bir röportajda, iktisat zayıflıyorsa kısıtlayıcı siyaset duruşunu sürdürmenin manalı olmadığını söz etti.

Goolsbee, “İstihdam sayıları beklenenden daha zayıf geldi lakin şimdi resesyona benzemiyor.” dedi. Fed’in acil toplantıya giderek faiz indirimi yapıp yapmayacağı konusunda ise yorum yapmaktan kaçınan Goolsbee, bunun çok büyük bir masa olduğunu hasebiyle faiz artışları ve indirimleri üzere her şeyin her vakit masada olduğunu lisana getirdi. Goolsbee, şayet iktisatta bir bozulma olursa Fed’in onu düzelteceğini aktardı.

FED’İN 50 PUANLIK FAİZ İNDİRİMİ İHTİMALİ GÜÇLENDİ

Analistler, ABD’de dün açıklanan bilgiler ve Fed yetkililerinin açıklamaları sonrasında piyasaların bir nebze de olsa rahatladığını belirtti. Japon piyasaları öncülüğünde piyasalarda dün görülen düzeltmenin çok olabileceği niyetiyle bugün piyasalarda risk iştahının arttığını söyleyen analistler lakin yatırımcıların temkinli davranabileceğini söyledi.

Bu gelişmelerle, Fed’in eylül ayında 50 baz puanlık faiz indirimine gitme öngörüleri de güçlendi.

ABD’de 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,66 ile Haziran 2023’ten beri en düşük düzeyini görmesi sonrası Chicago Fed Başkanı Goolsbee’nin açıklamaları ve hizmet kesimindeki büyümeye işaret eden bilgilerin akabinde yüzde 3,84 düzeylerine çıktı.

3,66’ya kadar gerileyen ABD’nin 2 yıllık tahvil faizi de kapanışta yüzde 3,97 düzeyine çıktı.

ABD’de S&P 500 Endeksindeki dalgalanmayı gösteren ve “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi ise 65,70 ile 4 yılın doruğunu görmesinin akabinde 38,57’ye geriledi.

Dün yüzde 1,3 kayıpla 2 bin 410 dolardan kapanan altının ons fiyatı, bugün yüzde 0,3 azalışla 2 bin 403 dolar düzeylerinde seyrediyor. Analistler, altındaki düşüşe rağmen jeopolitik risklerin ve Fed’in faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılmasının altının ons fiyatını destekleyebileceğini söyledi.

ABD DEVLERİNİN PAYLARI ÇAKILDI

Dün yüzde 0,1 kayıpla 77,2 dolara gerileyen Brent petrolün varil fiyatı ise bugün de yüzde 0,3 azalışla 76,9 dolar düzeylerinde seyrediyor.

Kripto para piyasalarında da toparlanma görülürken Bitcoin yüzde 2,1 artışla 55 bin 506 dolar düzeylerine çıktı.

New York borsası, ABD’de resesyon telaşlarının süratle güçlenmesiyle haftanın birinci süreç gününü sert düşüşle tamamladı.

Dün teknoloji paylarındaki düşüş öne çıkarken, piyasalardaki yapay zeka rallisinde dikkati çeken şirketlerden Nvidia’nın payları yüzde 6,36 paha kaybetti.

ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ın payları de ABD’li milyarder ve yatırımcı Warren Buffett’ın Üst Yöneticisi (CEO) olduğu Berkshire Hathaway’in şirketteki payını yarıya azaltmasının akabinde yüzde 4,82 düştü.

Diğer büyük teknoloji şirketlerinden Microsoft’un payları yüzde 3,27, Meta’nın payları yüzde 2,54, Alphabet’in payları yüzde 4,61 ve Amazon’un payları yüzde 4,10 geriledi. ABD’li elektrikli araba üreticisi Tesla’nın payları de 4,23 düştü.

Resesyon dehşetleriyle bankacılık paylarında de düşüş kaydedilirken, Citigroup’un payları yüzde 3,42, Wells Fargo’nun payları yüzde 2,14, JPMorgan Chase’in payları yüzde 2,13 ve Morgan Stanley’nin payları yüzde 3,94 düştü.

Kapanışta Dow Jones endeksi 1000 puanın üzerinde bedel kaybetti ve yüzde 2,60 azalışla 38.703,27 puana düştü. S&P 500 endeksi yüzde 3 azalışla 5.186,33 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 3,38 azalarak 16.208,38 puana indi.

RESESYON TASALARI PİYASALARI VURDU

Dow ve S&P 500 endeksler, Eylül 2022’den bu yana en büyük günlük kayıplarını kaydetti.

ABD’de endeks vadeli kontratlar güne yüzde yükselişle başladı.

Avrupa’da da dün sert satışlar kelam konusu oldu. Avrupa’da da makroekonomik datalardan alınan sinyaller resesyon tasalarını öne çıkarmaya devam ediyor.

Euro Bölgesinde, Haziranda 50,9 düzeyinde olan bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuzda 50,2’ye indi. Böylelikle, Euro Bölgesi’nde bileşik PMI son 5 ayın en düşük düzeyine geriledi.

Euro Bölgesi’nde haziranda 52,8 olan hizmet dalı PMI da temmuzda son 4 ayın en düşük düzeyi olan 51,9’a indi.

Almanya’da haziranda 53,1 düzeyinde olan hizmet kesimi PMI temmuz ayında 52,5’e düştü. Böylelikle, Almanya’da hizmet kesimi PMI son 4 ayın en düşük düzeyine indi.

Analistler, kelam konusu dataların bölgede mal ve hizmetlere olan talebin zayıfladığını gösterdiğini söyledi.

Temmuzda eksi 7,3 puan olan Euro Bölgesi yatırımcı inanç endeksi ağustosta eksi 13,9’a geriledi.

Bölgede, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 0,5 artarken, yıllık yüzde 3,2 geriledi.

Söz konusu gelişmelerin akabinde Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek ay faiz indirmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,04, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,42, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,82 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,27 azalış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, güne yükselişle başladı.

JAPON ŞİRKETLERİ OLUMSUZ ETKİLENECEK

Dün artan resesyon telaşlarıyla tarihi düşüş yaşayan Asya piyasalarında ise bugün Japon hisse piyasaları öncülüğünde yükseliş eğilimi öne çıkarken, yaşanan kayıpların bir kısmı telafi edildi.

Dün bilhassa Japonya’daki satış baskısında Japonya Merkez Bankasının (BoJ) faiz artırım döngüsüne girmiş olabileceği istikametindeki beklentilerin ABD’deki resesyon kaygılarıyla birleşmesinin akabinde ülke varlıklarına ait risk algınının had safhaya ulaşması tesirli olmuştu.

Analistler, dün Japon yeni borçlanması ile yüksek getirili varlıklara yapılan yatırımların BoJ’un faiz artışı ve Japon yeninin süratle pahalanmasıyla bölge piyasalarındaki satış baskısını tetiklediğini söyledi.

Böylece hem BoJ’un şahinleşmesiyle güçlenen yen, hem de dünyada artan resesyon tasasının ihracatçı Japon şirketlerin performansını olumsuz etkileyebileceği kaygısı, Japonya hisse piyasalarındaki satış baskısının derinleşmesinde kıymetli rol oynadı.

Dün dolar karşısında 2 Ocak 2024’den beri en yüksek düzeyine ulaşan yen bugün düşüş kaydetti. Dün 141,69 düzeyine kadar gerileyen dolar/yen paritesi, bugün yüzde 1,1 artışla 145 düzeyinin üstünde dengelendi.

Öte yandan bugün Japonya Maliye Bakanlığı, Finansal Hizmetler Ajansı ve BoJ yetkililerinin piyasaların durumunu görüşmek üzere toplanması bekleniyor.

Ayrıca Avustralya Merkez Bankası da siyaset faizini yüzde 4,35’te sabit bıraktı.