Görüntüsü ve kokusu cezbediyor ancak sigara dumanından daha zararlı: Solunduğunda akciğer hasarına yol açabiliyor

Odayı zencefilli kurabiye, tarçın ve çam kokularıyla doldurmak için kokulu bir mum yakmak sizi Noel ruhuna sokabilir, ancak sağlığınıza zararlı olabilir. Yapılan bir araştırma, mum yakmanın iç mekan hava kalitesi üzerinde önemli bir etkisi olduğunu ve pasif dumanı solumaktan daha kötü sonuçlar doğurabileceğini ortaya koydu.

Bunun nedeni, mumların yanması sırasında karbon monoksit, kükürt dioksit ve azot oksitleri gibi zehirli gazlar da dahil olmak üzere karmaşık bir kimyasal ve partikül madde karışımı üretmeleridir.

ÇEŞİTLİ HASTALIKLARA DAVETİYE ÇIKARIYOR

Kokulu mumlar ve tütsü çubukları gibi ürünler de uçucu organik bileşikler (VOC) üretebilir.

Bu maddelerin bir araya gelerek solunması öksürük, hapşırık, göz tahrişine neden olabilir ve astım semptomlarını kötüleştirebilir.

Ancak uzun vadede, bu iç mekan kirliliği kalp hastalığı, akciğer kanseri ve kronik bronşit riskini de artırabilir, Cork Üniversitesi’nden Dr. Asit Kumar Mishra ve Galway Üniversitesi’nden Dr. Marie Coggins The Conversation’da yazdı .

Kokulu mumların yakılması, solunduğunda akciğer hasarına yol açabilen ince partikül konsantrasyonlarının Dünya Sağlık Örgütü tarafından öngörülen limitlerin 15 katına çıkmasına neden olabilir.

ARAŞTIRMALAR ZARARINI ORTAYA KOYDU

Araştırmacılar her evde, akciğerlere kolayca girebilen CO2 ve 2,5 mikrometreden küçük kirletici parçacıklar (PM2.5 olarak da bilinir) da dahil olmak üzere beş kirleticinin konsantrasyonunu, ayrıca iki odanın sıcaklığını ve nemini ölçtüler.

PM2.5, insan gözüyle görülemeyen, kana karışabilen ve akciğerin derinliklerine kadar nüfuz edebilen havadaki kurum parçacıklarıdır. Araç motorları, odun yakma ve sigara içme yoluyla yayılabilirler.

Bilim insanları her odaya kirlilik ölçüm cihazlarını zeminden ve kirlilik ve havalandırma kaynaklarından (pencere ve havalandırma delikleri gibi) bir metre uzağa yerleştirdiler.

Bu süre zarfında sakinlerden tipik ev aktivitelerini ve yemek pişirme, pencere açma, mum yakma ve temizlik yapma gibi ısıtma ve havalandırma yöntemlerini belgelemeleri istendi.

Sonuçlar, mum yakma, sigara içme ve duvardaki havalandırma deliklerini kapatma gibi faaliyetlerin PM2.5 ve CO2 seviyelerini artırarak iç mekan hava kalitesini olumsuz etkileyebileceğini ortaya koydu.

PM2.5 parçacıklarının akciğerlerde iltihaplanmaya yol açarak, uykuda olan zararlı hücreleri aktive ederek kansere neden olan genetik mutasyonlara yol açtığı düşünülüyor.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), kirletici madde PM 2.5’u, bu kirleticinin akciğer kanserine yol açtığına dair kanıtlar bulunması nedeniyle 2013 yılında 1. Grup kanserojen olarak sınıflandırdı.

Çalışmada ayrıca, eşit ağırlıkta sigara ve tütsü çubuğu yakıldığında, tütsü çubuklarının sigaralardan yaklaşık dört kat daha fazla partikül madde ürettiği ortaya çıktı.

Sigara içilmeyen evlerde, mum kirliliğin başlıca kaynağı olabilir ve havaya çok ince parçacıklar salabilir; titreyen bir alev ise daha büyük parçacıklar üreterek siyah karbon emisyonunu artırabilir.

Çalışmada, küçük banyo veya yatak odalarında kokulu mumların yakılmasının, sakinleri daha yüksek konsantrasyonda kirleticilere maruz bıraktığı bulundu.

Araştırmacılar, havalandırması zayıf odalarda, üst solunum yolu tahrişine neden olabilecek seviyelerde formaldehit (renksiz, güçlü kokulu bir kimyasal) gibi kirleticilerin daha yüksek konsantrasyonlarda bulunduğunu buldular.

KANSERE YOL AÇABİLİR

Amerikan Akciğer Derneği’ne göre, ev koku ürünlerinin yaydığı benzen, ftalat ve formaldehit gibi bazı organik bileşikler kansere yol açabiliyor.

Nature dergisinde yayınlanan 2020 tarihli bir araştırmaya göre, kısa vadede bu kirleticilere maruz kalmanın bilişsel işlevi azalttığı gösterilirken, tütsü dumanına kronik maruz kalmanın da bilişsel işlevde düşüşle bağlantılı olduğu ortaya çıktı.

Araştırmacılar ayrıca doğal içerikli mumları tercih etmenin sizi zararlı etkilerden korumayabileceği konusunda uyarıyor.

Yayılan doğal kimyasalların bir kısmı oda havasındaki ozonla reaksiyona girerek potansiyel olarak toksik yan ürünler üretebilir.

Uzmanlar, açık pencereleri olan daha büyük bir odada mum yakmanın zararlı etkileri azaltmaya yardımcı olabileceğini söylüyor; ancak tam sağlık risklerini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu da ekliyorlar.