Göz bebeği büyüdükçe, eski anılar canlanıyor

Uyku sırasında küçülmüş bir göz bebeği, beynin yeni anıları yeniden işlediğine işaret edebilirken, büyümüş bir göz bebeği ise eski anıların yeniden canlandığını gösterebilir.

Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, göz bebeği boyutunun beynin güçlü ve uzun süreli anılar oluşturma sürecini anlamada kilit rol oynadığı kaydedildi.

ABD’deki Cornell Üniversitesi’nden araştırmacılar, farelerin beynine elektrotlar yerleştirerek ve göz hareketlerini takip eden kameralar kullanarak bu süreçleri inceledi.

GÖZ BEBEĞİ BÜYÜDÜĞÜNDE ESKİ ANILARI GÖSTERİYOR

Bilim insanları, uyku sırasında göz bebeğinin küçüldüğü bir alt evrede yeni anıların tekrarlandığını ve pekiştirildiğini buldular.

Göz bebeği büyüdüğünde ise beynin eski anıları yeniden işlediği gözlemlendi.

ÇALIŞMANIN DETAYLARI

Araştırmada kullanılan farelere labirentte su ya da kurabiye ödüllerini toplama gibi çeşitli görevler öğretildi.

Farelere beyin elektrotları takıldı ve göz bebeği değişimlerini izlemek için gözlerinin önüne küçük kameralar yerleştirildi.

Fareler yeni bir görev öğrenip uykuya daldığında, elektrotlar beyin aktivitelerini kaydederken kameralar göz bebeği değişikliklerini izledi.

Bilim insanları, anıların pekiştirilmesinin hızlı göz hareketlerinin olmadığı Non-REM uykusu sırasında gerçekleştiğini tespit etti. Non-REM uykusu, rüya gördüğümüz evredir.

Araştırmacılar, farelerin uykularını farklı zamanlarda bölerek, daha sonra öğrendikleri görevleri ne kadar iyi hatırladıklarını test ederek süreci daha iyi anlamaya çalıştılar.

Fare bir Non-REM uyku alt evresine girdiğinde, göz bebeğinin küçüldüğü ve beynin yeni öğrenilen görevleri veya yeni anıları yeniden işlediği gözlendi.

ANILARIN UYKU SIRASINDA DAĞILIMI

Çalışma, beynin uykuda gerçekleşen hızlı ve kısa süreli hafıza taramaları hakkında önemli bilgiler sunuyor.

Ayrıca beynin yeni bilgileri eski bilgilerle karışmasını engellemek için nasıl ayırdığını anlamaya da yardımcı oluyor.

Son bulgular, farelerdeki uyku yapısının, daha önce düşünülenden daha çeşitli olduğunu ve insanlardaki aşamalara benzerlik gösterdiğini ortaya koyuyor.

Bulgular, beynin çok kısa zaman ölçeğinde çalışan ve yeni öğrenilenlerle eski bilgileri ayıran yerleşik bir mekanizmayı işaret ediyor.

Araştırmacılar, bu çalışmanın insanlarda hafızayı güçlendirme tekniklerini geliştirmeye ve yapay zeka eğitimine katkıda bulunabileceğini umuyorlar.