Göz taraması birden fazla hastalığa tahlil olabilir mi?

Göz ile ilgili çalışmalar uzun yıllardır yapılıyor ve birtakım hastalıkların tespit edilmesi ve erken teşhisinde kullanılabilir.  Yeni yapılan bir çalışmada ise insanların tüm bedenini etkileyen hastalıkları göz merceğinden ele aldı.

GÖZDEN PEK ÇOK HASTALIĞIN ERKEN TEŞHİSİ MÜMKÜN OLABİLİR

Indiana Üniversitesi bilim insanlarının 4,8 milyon dolarlık yatırım aldıkları proje sayesinde diyabet, kalp ve böbrek hastalığı, orak hücreli anemi ve Alzheimer  üzere hastalıkların erken ihtar işaretlerini kolay bir göz taramasıyla tespit edebilecek. Bu yeni jenerasyon oftalmoskopların geliştirilmesi için kıymetli bir adım olarak görülüyor.

Indiana Üniversitesinde profesör ve çalışmanın başındaki araştırmacı Stephen A.Burns, araştırmanın gözün sıhhat penceresinin kullanılmasıyla ilgili olduğunu söylüyor.

Projedeki öteki araştırmacılar ise Northwestern Üniversitesinden eş-baş araştırmacı Amani Fawzi, Stanford Üniversitesinden eş araştırmacılar Alfredo Dubra ve Mount Sinai New York Göz ve Kulak Hastanesi’nden Toco YP Chui.

Burns’ün hastalıkların tespit edilmesinde gözün kullanılması konusundaki araştırması aslında 2000’lerin başına dayanıyor. Enteresan bir biçimde bu araştırmaya husus olan alan ise gökbilimciler tarafından teleskoplarda yıldızların “parıltısını” yahut Dünya atmosferinin neden olduğu bozulmaları ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir. Gözün optiği misal ışık bozulmaları ürettiği için de beşere uyarlandı. 

Geliştirilen teknoloji kullanılarak, Burns’ün laboratuvarındaki oftalmoskop, insan gözünün ardını iki mikron çözünürlükte gözlemleyebiliyor. Bu ölçek, gözün atardamarları ve toplardamarları içindeki kırmızı kan hücrelerinin gerçek vakitli hareketini göstermeye yetecek kadar küçük. Ek olarak tek bir kırmızı kan hücresi yaklaşık sekiz mikron boyutlarında. 

Burns, bu teknolojiyi göz kan damarlarının duvarlarındaki diyabet ve hipertansiyon için biyobelirteçleri belirlemek için kullandı.

Projede araştırmacılar, aygıtların yanında son teknoloji makine tahsiline ve yapay zekayı da kullanacak.

Burns mevcuttaki taramaların çok maliyetli olduğuna vurgu yaparak:

“Alzheimer hastalığında güçlü bir retinal vasküler bileşen olduğuna dair artan ispatlar var. Şu anda PET taramalarıyla belirtileri görebilirsiniz, bu da büyük, milyonlarca dolarlık aletler gerektirir. Tıpkı belirtileri bir göz taramasıyla görebilirsek, çok daha az invaziv ve çok daha az maliyetli olur” 

Projenin birinci yılında farklı laboratuvar aygıtlarının tıpkı hassasiyet düzeyine gelmesi sağlanacak akabinde ikinci yılında yeni araçların okumalarının teknolojinin evvelki sürümleriyle uyumlu olduğunu doğrulamak için bilgi doğrulama yapacak. 

Üç yıl sürecek projenin son yılında ise aygıtın klinik testleri başlayacak. Gönüllüler üzerinde test edilmesini içerecek olan çalışmanın son ayağında bilgilerin birçok, Atwater Göz Bakım Merkezi aracılığıyla işe alınan bireylerden gelecek.

Burns, “60 yaş üstü nüfusun yüzde 80’i kadarında, teknolojimizle beğenilen tespit edilebilecek en az bir sıhhat sorunu bulunuyor” diyor.

PARKINSON RİSKİ 7 YIL ÖNCESİNDEN GÖZDEN TESPİT EDİLEBİLİR

Daha evvel de bilim insanları birinci sefer retinada Parkinson hastalığının gelişmesine yol açabilecek bir işaret tespit etmişti. Moorfields Göz Hastanesi ve Londra Üniversitesi Koleji’nden (UCL) araştırmacıların yaptığı çalışmada binlerce gönüllünün bilgileri kullanıldı.

40 yaş ve üstü 154 bin 830 hasta ve 40 yaş ve üstü 67 bin 311 gönüllüden oluşan retrospektif bir kohort olan AlzEye data setini kullanıldı. Retina görüntüleme ve Parkinson hastalığı ortasındaki temas ile Parkinson riski 7 yıl evvelden tespit edilebildi.

Göz taramaları Alzheimer hastalığının da ötesinde multipl skleroz ve şizofreni üzere öbür nörodejeneratif bozuklukların belirtilerini tespit etmek için tercih ediliyor. Daha yeni araştırmalara bakıldığında ise yapay zeka takviyeli göz taramalarının felç ve kalp hastalığı riskini nasıl değerlendirebileceği gösterildi.

GÖZ MUAYENESİ İLE HANGİ HASTALIKLAR TESPİT EDİLEBİLİR?

Anevrizma, atardamarlarda şişme ve genişleme olarak kendini gösteriyor. İnsanların yüzde 2’si ya da 3’ünde ve her yaşta görülebiliyor. Patladığı vakit çok önemli meseleler doğuruyor ve erken teşhisi epeyce kıymetli. 

Beyin tümörü, beyinde artan basınca neden olabilir ve bu da göze kadar ulaşır. Gözlerin ardı ya da yakınındaki anlaşılır şişlik, göz hekiminin görebileceği bir boyutta olabilir. Optik hudutta değişikliklere de neden olur. Bu da yan görüş kaybı, çift görme ve göz bebeğinin boyutlarındaki değişiklikler beyin tümörünün belirtileridir ve göz taramasıyla anlaşılabilir.

Kan, doku ve cilt kanserlerinin tespit edilmesinde yararlanılan gözler, diyabetin tespiti için de kullanılıyor.

Kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol, Lupus, Lyme hastalığı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, orak hücre hastalığı ve felç üzere pek çok hastalıkta göz bir belirteç olabiliyor.