‘Gözler tabaktaki son lokmada, ayıp hissesinde…’
Ceren Kandemir’in 33 şiir ve 3 bölümden oluşan ilk kitabı ‘Ayıp Payı’ okuruyla buluştu. İsyanın sesini mizahi bir lisanla şiirleştiren Kandemir’le, dizelerinin arkasındaki öykülerini konuştuk.
Ferhan’dan aldığım yürek ve utanmazlıkla…’ notuyla başlıyor genç şair Ceren Kandemir’in ilk kitabı ‘Ayıp Payı’. 33 şiir ve 3 bölümden oluşan kitabı okurken oğlu Can Ferhan’ı, babaannesini, çocukluk arkadaşını, konuk olduğu meskenleri ve daha birçok şeyi tanıyoruz dizelerinde. ‘Ayıp Payı’ İsmail Afacan editörlüğünde İnkılâp Kitabevi’nden çıktı. Kitabın kapak tasarımıysa o periyot hiç tanımadığı lakin şiirlerini okuması için gönderdiği senarist ve direktör Berkun Oya’ya ilişkin.
– Şiirle tanışmanız ne vakte dayanıyor??
Başımıza gelen en ufak günlük olayların bile dümdüz anlatılmadığı bir ailenin üyesi olarak büyüdüm. Çocukların ve yaşlıların kıssalar anlattığı, sıkıcı-acı konuların anekdotlarla süslenerek tat kazandığı ve neredeyse görselleşerek zihinlerimize kazındığı bir konuttu. Anlatamayan besteler, okuma-yazma bilmeyen ezberden şiir okur, olmadı türkü söylerdi. Şiir, o meskende öykülerimi anlatabilmek için seçtiğim yol oldu.
– Çarpıcı bir gerçeklik hissi geçiriyor okura. Metin müellifi olmanızın doğal sonucu olabilir mi?
Onur duydum. Metin müellifliği, iş hayatına adım attığımdan beri hayatımı yazarak geçindirmeme harika bir vesile olmuştur.
– Şiirlerinizi yayımlamaya nasıl karar verdiniz?
Bir-iki sene öncesine kadar ‘Ben anlattım rahatladım, kimse okumasa da olur’ kanısındaydım. Sonra lise yıllarımda odamda şiirlerini okuyarak arkadaş olduğumuza inandığım şairleri düşündüm ve şiirlerimi okuma ihtimali olan okurla görünmez bağlar kurma isteğimin epeyce ağırlaştığını fark edip belge haline getirdim kimilerini. İnkılâp Kitabevi ve okutup durduğum eşim ve dostlarım benim kadar sarıldılar bu ihtimale.
– Yolundan yürümeyi denediğiniz şairler, müellifler var mı?
Olmaz mı! Kaç şiir, roman, mecmua, müzik, türkü kim bilir kaç kez hayatımı kurtarmıştır. Şiir özelinde söylemek gerekirse Onat Kutlar’ın ‘Günlük Şiirler’i, Gülten Akın’ın ‘Acılar İçin İlahi’si, Attilâ İlhan’ın ‘Eski Sinemalar’ı, Cemal Süreya’nın ‘Elma’sı, Füruğ’un ‘Soğuk Mevsim’i, kitabıma art kapak yazısını armağan eden bedelli hocam Barış Pirhasan’ın ‘Ölümden Sonra Aşk’ı…
– Mısralarınızdan referansla iki soru soracağım. Öleceğini bilmenin coşkusuyla yakarsa dünyayı kelebekler mi yakar?
Bu bir temenni. Büyükbaşlardan sıkıldığım, hafif olanın kazanmasını dilediğim, ağır ne varsa kızdırmak istediğim bir dünyanın gerçekçi olmayan matematiği. Aşikâr mi olur…
– İkincisi, kitaba ismini veren şiirinizden; gerçekten tabakta kalan son lokma ayıp hissesi değil mi artık?
Büyüklerimizden yaşadıkları kıtlık devrini dinleriz. Bir benzerini kendi çağımızda yaşıyoruz. Bu sefer zihinsel bir kıtlık devrinde olabiliriz. Geleceğin meçhullüğü yüzünden istif yapmak istiyor toplum. Oburunun hakkını da kendi deposuna doldurmadan rahatlayamıyor. Gözler tabaktaki son lokmada, yani ayıp hissesinde, onu da alırsa tamam olacak üzere.
‘DÜNYADA EN ÇOK ÇOCUKLARI SEVERİM’
– ’Bronkoskopi’ şiirinizi Ferhan’a ithaf etmişsiniz. 3’üncü mısrada çocuğunuz olduğunu anladım. Anne olmak sizi uygun biri olma gayreti dışında nasıl değiştirdi?
Evet, Can Ferhan oğlum, şimdi 4 yaşında. Ben dünyada en çok çocukları severim, beşere çocukluğun dünyasına bedavadan giriş bileti verirler. Onların dünyaya uyumlanma gayretini bazen hüzün bazen de hayranlıkla saatlerce izleyebilirim. Anneliğin bende yarattığı en değerli değişim, ithafta bahsettiğim yürek ve utanmazlık duygusu oldu. Epey utangaç, utangaç biriyken ve daima latifelerle bunu saklamaya çalışırken Ferhan’ın dünyasına giriş bileti olan kişinin her şeyden bu kadar çekinmemesi gerektiğini, yoksa o dünyada şimdiki kadar eğlenemeyeceğimizi hissettim.
– İçinizdeki çocuğa sıkı sarılanlardan mısınız?
İçimde bir çocuk varsa bile, o süratli büyümüş bir çocuktur. İçimdeki büyük çocuğu küçültmeye çabalıyorum. Ferhan bebekken gökyüzüne, ellerine, en kolay şeye uzun uzun bakardı. Her şeye bir hayret… Tasavvufta hayret, en yüksek ve şanlı mertebe olarak tanımlanıyor. Sorgulamaları gerçekçi bir yere oturtma uğraşını bırakıp elimize bile hayret duymamız, hayran olmamızla ulaşılabilen bir makam orası. O makama sırf çocukların ulaşabildiğine ve bunu vaktinden erken kaybettiğimize inanıyorum.