İngiliz medyası son 20 yılı yazdı… Afrika’da güçlü oyuncu Türkiye

Financial Times, son yıllarda Türkiye’nin Afrika’da önemli bir diplomatik güç haline geldiğini  yazdı. Gazete, aralarında anlaşmazlık bulunan iki ülke olan Somali ve Etiyoplalı yetkililerin müzakereler için Ankara’da buluşmasını örnek gösterdi. 

Habere göre üst düzey bir Türk diplomat, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın müzakerelere hakemlik yaptığını, her heyeti bakanlığında ayrı odalara yerleştirdiğini ve daha sonra yüz yüze görüşmelerde bulunmak üzere bir araya getirdiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın her iki ülke için yaptığı arabuluculuk rolü belirtilen haberde önümüzdeki ay devam etmesi beklenen Mogadişu ve Addis Ababa arasındaki görüşmelerde Ankara’nın önemi vurgulanıyor. Türkiye’nin Afrika’daki nüfuzunun son yirmi yılda nasıl arttığı belirtilirken, Çin ve ABD gibi aktörlerin de bulunduğu bölgede Türkiye’nin kendini güçlü olarak konumlandırdığı ifade ediliyor. 

KRİTİK YIL 2011

FT’ye göre, Türkiye’nin Afrika stratejisi için kilit tarih 2011 yılı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali’nin derin bir kıtlık içinde olduğu bir dönemde uçarak, neredeyse yirmi yıldır ziyaret eden ilk Afrika dışı lider oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıllarca iç savaş nedeniyle harap olmuş Mogadişu sokaklarını dolaşarak, “Burada yaşanan trajedi, medeniyetin ve çağdaş değerlerin bir sınavıdır” dedi ve diğer ülkelerden yardım çağrısında bulundu.

İSTANBUL İSMİ SOMALİ’DE DOĞAN KIZ ÇOCUKLARINA VERİLİYOR

Ziyaretin Somali üzerindeki etkisi beklenmedik şekilde uzun süreli oldu. Örneğin ülkede İstanbul ismi yaygın bir şekilde kız çocuklarına veriliyor. Adı açıklanmayan bir Türk diplomat, Erdoğan’ın 2011’deki seyahatinin tüm kıtaya Türklerin Afrika ile gerçekten çalışmak istediğini gösterdiğini söyledi.

Gazete ayrıca Türkiye’nin son yıllarda, Sahra’nın güneyindeki yarı kurak şerit olan ve iç karışıklıklar yaşanan Sahel’de de nüfusunu artırdığını yazıyor. Alman düşünce kuruluşu Konrad Adenauer Vakfı’nın Sahel program yöneticisi Ulf Laessing, gelinen noktayı “Ankara, Afrika’yı Türk dış politikasının önceliği ilan ederek zemini hazırladı” diyerek özetledi.

YETENEKLİ AFRİKALI ÖĞRENCİLERE TÜRKİYE’DE BURS

Türkiye ayrıca Afrika’da kalpleri kazanmak için “yumuşak güç” olarak adlandırılan girişimlere de yatırım yaptı. Gana’nın başkenti Accra’da büyük bir ulusal cami inşa etmek için yaklaşık 10 yıl harcadı. Mali, Cibuti, Sudan ve başka yerlerdeki diğer camilerin parası ödendi.

Türkiye Somali’ye okul ve hastane gibi binalar inşa etti. Yetenekli Afrikalı öğrencilere Türkiye’de eğitim imkânı sunan burs programları sunulurken bu ülkelerin vatandaşları sağlık ihtiyaçlarını Türkiye’de karşılayabiliyor. Bunun yanında Türkiye’nin devlet yayın kuruluşu TRT, geçen yıl İngilizce, Fransızca, Swahili ve Hausa dillerinde yayın yapan bir Afrika haber servisi başlattı.

TÜRK HAVA YOLLARI AFRİKA’NIN HER NOKTASINA UÇUYOR

 Türkiye, 2003 yılından bu yana Afrika’daki büyükelçilik sayısını neredeyse dört katına çıkararak 44’e çıkardı. Türk Hava Yolları İstanbul’u, çok az uluslararası havayolunun uçuş yaptığı düzinelerce Afrika şehrine bağlayan kapsamlı bir havayolu rotaları ağı başlattı. THY 340 havalimanı ile dünyada en çok noktaya uçan havayolu şirketi konumunda. Şirket Afrika’nın neredeyse tüm önemli şehirlerine düzenli olarak sefer düzenliyor. Türk Hava Yolları, analitik firması Cirium’un Ağustos uçuş verilerine göre, artık Afrika dışındaki diğer taşıyıcılardan daha fazla Afrika destinasyonuna hizmet veriyor. Afrikalı yolcular için İstanbul Havalimanı dünyaya açış kapısı konumunda.

TİCARET 2013’E GÖRE YÜZDE 50 ARTTI

Ankara, Türk şirketleriyle birlikte yürüttüğü ticari çabalarla da Afrika’daki varlığını hissettirmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre, Türkiye ile Afrika ülkeleri arasındaki ticaret geçen yıl 32 milyar dolara çıkarak 2013’e göre neredeyse yüzde 50 arttı. Türk müteahhitler ayrıca, batılı meslektaşlarının algılanan güvenlik riskleri nedeniyle genellikle uzak durduğu Nijer gibi ülkeler de dahil olmak üzere havaalanları ve oteller gibi en az 1.800 altyapı projesinde çalıştı.

TB2 BAYRAKTARLAR AFRİKA’NIN GÖZDESİ

Türkiye’nin Afrika’daki gücünün en büyük göstergesi, güvenlik ittifakları oldu. Ankara, Sahel’deki Nijer’den kıtanın doğusundaki Somali ve Etiyopya’ya kadar uzanan ülkelere kendini defalarca kanıtlamış Bayraktar TB2 İHA’lardan tedarik etti. Baykar Savunma tarafından üretilen bu İHA’lar Mali, Nijer, Etiyopya ve diğer ülkelerin cephaneliklerinde bulunuyor. Ayrıca haberde Türkiye’nin Afrika ülkelerine hafif silahlar, mayın temizleme araçları, zırhlı araçlar ve helikopterler satıyor.

Adı açıklanmayan Türk diplomat ise FT’ye “Neredeyse tüm Afrika ülkeleriyle güvenlik ve savunma iş birliğimiz büyüyor, Türkiye, ulusal ordularını kurma ve güvenlik sektörünü yeniden düzenleme konusunda Somali yetkilileriyle çok yakın bir şekilde çalışıyor,” dedi.

ORUÇ REİS SOMALİ’DE GAZ ARAYACAK

Somali ile bağların derinleşmesine dair diğer işaretler arasında Türkiye’nin bu yılın ilerleyen zamanlarında ülkenin kıyılarına 30 milyar varile kadar petrol ve gaz rezervi keşfi için Oruç Reis gemisini göndermesi yer alıyor.Ayrıca bu yılın başlarında Somali’nin karasularını korumak için bir anlaşma da imzalandı.