‘İşgalciler Anadolu’da tutunamayacaklarını anladı’

Emperyalist güçler tarafından Anadolu’nun haksız işgaline karşı Türk milletinin onuru ve cüretiyle giriştiği Kurtuluş Savaşı’nın değerli dönüm noktalarından biri olan Sakarya Meydan Savaşı, 103 yıl evvel bugün başladı. Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde Yunanlar galip ayrılınca, işgalci İngilizler’in “yalancı” kışkırtmalarıyla Anadolu’nun içlerine kadar ilerlemek istedi. Bu sırada Türk ordusunun Sakarya ırmağının doğusuna çekilmesi TBMM’de çok sert tartışmalarına neden olsa da tartışmaların sonucunda 5 Ağustos 1923’te Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk’e üç aylık mühlet ile “Başkomutanlık” misyonu verildi. Bu yetkiyi almasının akabinde Atatürk, savaş öncesi hazırlıkları kapsamında “Tekalifi Ulusala Emirlerini” çıkarmasıyla, bütün kaynakların kıymetli bir kısmının Sakarya Cephesi’ne aktarılmasını sağlamış oldu. Bir ulusal seferberlik hali olarak bedellendirilen “Tekalifi Ulusala Emirleriyle” savaşta kullanılabilecek bütün araç-gereçlerin halktan temin edilmesini sağladı. Çok fazla subayın şehit olması nedeniyle de “Subay Muharebesi” olarak da isimlendirilen savaşta Atatürk tarihe geçen “Hat savunması yoktur, yüzey savunması vardır. O yüzey bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı yurttaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz” kelamını söyledi ve bu kelam savaşın tüm evresine tesirini gösterdi. 

‘GERİ ÇEKİLİŞ SON BULDU’

Savaşı Cumhuriyet’e pahalandıran Ufuk Üniversitesi Tarih kısmından Prof. Dr. F. Rezzan Ünalp, “1683 İkinci Viyana Kuşatması’ndan itibaren Türk’ün devam eden geri çekilişi bu savaşla sona ermiştir. Yunan ordusunun taarruz gücü kırılmış, bu muharebe sonrası artık stratejik üstünlük ve insiyatif büsbütün Türk ordusuna geçmiştir” dedi. 

“İtilaf Devletleri Türk ordusunun kazandığı bu büyük zaferle artık Anadolu’da tutunamayacaklarını katiyen anlamışlardı” diyen Ünalp, “İtalyanlar Anadolu’da işgal ettikleri yerleri boşaltmışlar, ABD Türkiye’deki Ermeni tezlerini desteklemekten vazgeçmiş ve Misak-ı Millî’yi tanımıştır. 13 Ekim 1921 tarihinde SSCB’ye bağlı Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile Kars Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Türk-Sovyet hududu kesin formunu almıştır. Fransa ile 20 Ekim 1921 tarihinde yapılan Ankara Antlaşması ile Hatay hariç güney hududu çizilmiş, hasebiyle doğu ve güney hudutlarımızın güvenliği sağlanmıştır. Fransa’nın Türkiye’yi ve Misak-ı Millî’yi resmen tanıması, İtilaf Devletleri ortasında görüş ve fikir ayrılığını besbelli formda ortaya çıkarmıştı” tabirlerini kullandı.