‘Kadınlar çok süratli vazgeçiyor, çok daha süratli yaşlanıyorlar’
Melisa Kesmez’in beşinci novellası (uzun öykü) ‘Çiçeklenmeler’, hayatın tekdüzeliğine sıkışmış bir bayanın, kocasının vefatından sonra cüretini toplayıp yeni bir hayata adım atmasını ‘bir büyüme hikâyesi’ olarak anlatıyor. Müellif “Her çiçeğin diğer bir açma vakti var” diyor.
Başlangıçları, kaybedişleri, kadın-erkek ilgilerini, arkadaşlıkları, aileyi kimi vakit bir meskenin odalarında, kimi vakit da kentli bayanın aydınlık ruhlarında gezinerek yazan bir isim Melisa Kesmez (44). Yeni kitabı ‘Çiçeklenmeler’de alışkanlıklarına ve rutinlerine hapsolmuş, kendi sonlarının dışına çıkmaya cüret edememiş bir bayanın, kocasının vefatının akabinde geçirdiği dönüşüm öyküsüne odaklanıyor. Kıssa okuru, değişimin kaçınılmaz zorluklarını ve gizli kalmış hoşluklarını keşfetmeye davet ediyor.
◊ Bu kitabı yazmaya nasıl karar verdiniz?
Hikâye başımda oluşmaya başladığında önce Türkan belirdi. Dedim ki; Türkan galiba orta yaşa doğru giden birisi lakin kendini ihtiyar sanıyor. Her şeyin bittiğini düşündüğü bir yerde. Başına bir şey geliyor ve kendini sudan çıkmış balık üzere hayatın ortasında buluyor, içsel bir çağrı duyuyor.
◊ ‘Çiçeklenmeler’ ismi hayli umut verici bir çağrışım yapıyor…
Ben bu kitabı, 50 yıl boyunca toprağın altında bir yerde kalmış ve gün yüzü görmemiş bir tohumun çatlaması üzere düşündüm. Yani bir çeşit çimlenme ve çiçeklenme öyküsü. Bu geç kalmış bir çiçeklenme. Lakin kimi çiçekler baharın başında açar, çabucak üçüncü gün solar. Kimi çiçekler de baharın sonunda açar ve neredeyse kışa kadar tutunur. Yani her çiçeğin başka bir açma vakti var…
◊ Bu kitapla okurlarınıza vermek istediğiniz bir ileti var mı?
Bir bildiri verme niyetim yoktu lakin yazdıktan sonra şunu keşfettim: Hayatta hiçbir vakit, hiçbir şey için geç kalmış sayılmayız. Hayatın bütün o tuhaflığı içinde her şeye rağmen bir çaba sarf etme şansımız daima var. Kolay değil ancak ‘Ölmediysek tamam ya, buradayız’ duygusu. Kitabın bu türlü bir bildirisi olabilir. Bilhassa de bayanlar ismine… Çünkü bayanlar çok süratli vazgeçiyor, çok daha süratli yaşlanıyorlar.
◊ Türkan’ı oluştururken sizde en çok karşılık bulan his neydi?
Türkan’a çok üzüldüm yazarken. Çünkü sevilmeyi çok hak eden birisi üzere fakat hayat ona o şansı sunmamış. Türkan üzere birisini tanısaydım onu çok sevmeye çalışırdım. Derdim ki: “Türkan, sen bunları, bunları yaşadın ancak çok da sevilmeye layık birisin aslında.” O yüzden Türkan’ın karşısına çıkardığım karakterlerde onun çocuksuluğunu merhamet ve şefkatle saran bir hal olsun diye uğraştım.
◊ Türkan’ın cüret arayışındaki ‘çiçeklenme’ metaforu sizin için hayatın hangi evresini simgeliyor?
Ben 20’li ve 30’lu yaşlarda çiçeklenme devrini yaşadığımı sandım. Yani gerçekten çok zorlandığım vakitler da oldu lakin gerçekten çiçeklenmeye çok fırsat buldum. Ancak şimdi fark ediyorum, o kadar da bilinçli değilmişim ve yaşadığım o memnunluk ya da sevinç dediğim şey biraz daha anlıkmış. Şu anda hayatın çok dışında bir yerde memnunluk bulmaya başladığım yaşlarda olduğumu hissediyorum. O çiçeklenmenin dışarıda bir şey değil de daha çok içeride olduğunu yeni fark ediyorum. O yüzden sanırım çiçeklenmeler deyince aklıma biraz bu ileri yaşlar geliyor.
◊ Genç hemcinslerinize vereceğiniz en kıymetli tavsiye ne olurdu?
Ben ‘Bu dünyayı kurtarırsa bayanlar kurtarır’ diyorum. Bir erkekle hayatını birleştirmenin genel olarak bu potansiyeli öldüren, önünü kesen bir yanı var. Bence herkesin, özellikle 30’lu yaşlardaki yalnızlığa ve kendi yolunu çizmeye gereksinimi var. Evlilik, kültürel bir taban üzerine de kurulsa, çok özgürlükçü bir yapısı da olsa bayandan çok fedakârlık bekliyor. Yalnızlık, arkadaş dayanışması, kız kardeş dayanışması çok daha değerli bana sorarsanız.
‘BİR BAYKUŞ ÜZERE YAŞIYORUM HAYATIN İÇİNDE’
◊ Yazar olmak çocukluk hayaliniz miydi?
Bir çocuk olarak kendimi biraz yalnız hatırlıyorum. Kitaplar benim kurtarıcım oldu. Benim için okumakla yazmak daima kol kola ilerledi.
◊ Aynı vakitte tiyatro metinleri çeviriyorsunuz. Çevirmek mi, baştan sona bir kıssa kurgulamak mı?
Çeviri yapmak çok hoşuma gidiyor. Yaptığım da İngilizceden Türkçeye çevirmek değil. Ben ‘Türkçeleştirmek’ diyorum. Lakin hikaye o denli değil. Kendi alanım orası. Kendi kendime yaşadığım, kimseye hesap vermediğim, daha özgür bir yer.
◊ İlhamınızı etrafınızdaki bayanlardan mı alıyorsunuz?
Çok seyreden, gören birisiyim. Bir baykuş üzere yaşıyorum hayatın içinde. Ancak yolumun hiç kesişmeyeceği birini hiç yazmadım. Karakterler tanıdığım bayanlar. Ben de varım, sonuçta herkes biraz da kendini yazıyor.