Kurtulmuş’un anayasanın 3. hususuna ait kelamlarına hukukçular ve siyasilerden sert reaksiyon

TBMM’de yeni yasama yılının başlamasıyla anayasa konusu tekrar gündeme geldi. Anayasa değişikliğine ait tartışmalar sürerken TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 10 Ekim’de Gazi Üniversitesi Akademik Yıl Açılış Programı’nda yaptığı konuşmada anayasanın değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez birinci dört unsurundan 3’üncü maddeyi amaç aldı. Kurtulmuş, “Devletin ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bütünlüğü” tabirinin değişmesi gerektiğini söyleyerek “Devletin ülkesi olmaz. Devletin milleti olmaz. Bu metin ‘milletin devleti ve ülkesiyle ayrılamaz bütünlüğü’ halinde tabir edilmelidir” dedi. HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, geçen günlerde yaptığı açıklamada mevcut anayasanın, Türkiye Cumhuriyeti’nin bayrağı, idare hali, başşehrini tanım eden birinci 3 unsurunun değiştirilmesinin “teklif edilemeyeceğini düzenleyen 4. unsurun değiştirilmesini” istemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Böyle bir kasvetimiz yok demişti. Kurtulmuş’un sözleri ise büyük yansılara neden oldu. Hukukçular ve politikler mevzuyu Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.

‘BAŞARILI OLAMAZLAR’

Turgut Kazan (Eski İstanbul Barosu Başkanı): Bu durum topluca anayasa değişikliği yaratabilme uğraşıdır. Sayıyı denkleştirmeye çalışıyorlar. Kurtulmuş, Erdoğan’ın planı bu olduğu için görüşlerini Erdoğan’ın planına nazaran değiştirdi. Türkiye’de üzerine anayasa değişikliği oyunu oynanıyor, çok tehlikeli ve hukukla ilgisi yok. Anayasa değişikliği muhtaçlık varsa, konuşuluyorsa yapılır. Bu anayasanın yalnızca Kenan Evren’in kaleme aldığı kısımlarını uyguluyorlar zati, öbür kısımların tamamını kendileri yazdılar. Hem Cumhuriyetin temel nitelikleriyle ilgili problemlerden kurtulmak hem de Erdoğan’a ebedi başkanlık verme arayışıdır. Bu oyunun başarılı olacağına inanmıyorum.

Prof. Dr Korkut Kanadoğlu (Anayasa hukukçusu): Anayasamızın 3. unsurunun 1. fıkrasına nazaran Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bir bütündür. Bu karar, yeniden anayasamızın 4. unsuru tarafından değiştirilemezlik yasağı kapsamına alınmıştır. Çağdaş devlet anlayışı, ülke, millet ve egemenlik ögeleri üzerine inşa edilmiştir. Devletin bu üç temel ögeden meydana geldiği konusunda rastgele bir türel tartışma yoktur. 105 yıl evvel Erzurum Kongresi’nde, Ulusal Mücadele’nin temelleri atılırken, “Milli sonlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz!” denilerek bu konuya vurgu yapılmıştır. Türkiye’nin mevcut hiçbir probleminin nedenini kelam konusu tartışma oluşturmamaktadır. Bu cins yapay tartışmaların hiçbir türel manası yoktur.

‘KABUL ETMEYİZ’

Ufuk Söylemez (Eski Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı): Gelişmiş, ulus devlet ve üniter yapıya sahip hiçbir ülkenin meclis başkanı böyle laflar edemez. Türkiye Cumhuriyeti laik demokratik, toplumsal bir hukuk devletidir. Anayasanın bu birinci dört unsurunu değiştirmenin teklif dahi edilemeyeceği açıkça yazılıyken Meclis liderinin bu türlü laflar etmesi sahiden üzücü. Şunu bilmesini isteriz ki Cumhuriyetimizin ebediyen payidar kalması için bu ülkede hepimiz üzerimize düşeni yaparız. kabul etmemiz mümkün değil. Atatürk’le birleşenlerin büyük bir demokratik direnişiyle anayasamızı ve Cumhuriyetimizi sonuna kadar savunuruz.

Mustafa Karadağ (eski Yargıçlar Sendikası Başkanı, hukukçu): Numan Kurtulmuş’un kelamlarının anayasa hukuku prensipleri ile hiçbir bağı yok. Bu açıklamaları bir dezenformasyon faaliyeti olarak düşünüyorum. Devletin ülkesi olur. Numan Kurtulmuş siyasi çizgisiyle müsemma biçimde istikrarsız, prensipsiz, rastgele sözlerde bulunmuştur.

İstanbul Barosu: Anayasanın değiştirilemez unsurlarıyla belirlenmiş bu anayasal kimlik TBMM dahil hiçbir devlet organı tarafından geçerli anayasa normları berbata kullanılarak değiştirilemez.

TÜRK KİMLİĞİ YOK SAYILAMAZ

Sadettin Tantan (Eski İçişleri Bakanı ve Yurt Partisi Genel Başkanı): Atatürk’ün tabir ettiği üzere “Türkiye, Türklerindir” ve bunun ötesi boş bir tartışmadır. HÜDA Par ve DEM’e zeytin kısmı uzatma niyetini TBMM başkanlığı değil partili sıfatıyla yapmalıdır. Anayasanın 4’üncü unsurunu tartışmaya açtırmaya çalışıp gelen yansılar üzerine suspus olanlar artık de anayasanın 3’üncü unsurunu amaç alıyor. “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle ayrılamaz bir bütündür” tabirinden rahatsız olan bir zihnin izahı yoktur. Bu açıkça Türk milletine karşı olmaktır. Siyasal İslamcıların, ülkemizin ödediği ağır bedellere karşın hala ümmet anlayışını ön plana alarak “Türk kimliği”ni yoksaymaları akıl alır bir siyaset değildir. Siyasi iktidar bugüne kadar izlediği iki ileri bir geri siyasetleriyle Cumhuriyet ve kazanımlarını zedelemiş ve son perdesini de “yeni anayasa” üzerinden “darbe anayasasından kurtuluyoruz” kisvesi altında milletimize sunma uğraşındadır. Türk milleti bu oyuna gelmez.

‘TÜM DEĞERLERE DÜŞMANLAR’

İYİ Parti Genel Lideri Müsavat Dervişoğlu: Bunların içinden çıktığı siyasi geleneğin, devlet, millet ve vatan tarifi yoktur. Düşmanı oldukları ve yıllarca yönetmelerine karşın bir türlü barışamadıkları Türkiye Cumhuriyeti devletinin tüm bedellerine ve kurumlarına hasımdırlar. Anayasa üzerinden başlatmak istedikleri tartışmalarla hem kendilerine hareket alanı yaratacaklar hem de devlet ve millet düşmanlarına cüret ve cüret verip, siyaseten bundan beslenecekler. Bu oyuna düşmeyeceğiz!

‘AMPUL SÖNER’

Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ: ‘Alıştıra alıştıra bölecekler anlaşılan. Numan Kurtulmuş söz oyunu yapıyor. Meğer doğrusu “Türkiye devleti ülkesi ve milleti ile ayrılamaz bütünlüğüdür.” Devlet, yüksek otorite, millet ve ülkeden oluşur. Bütün devletler hukuku kitaplarında bu türlü anlatılır. Onun için yazanlar hakikat yazmış. Alışılmış gaye birinci üç hususta suçsuz değişiklikler önerip sonra içeriğini büsbütün yok etmek. Bu devlet yıkılırsa hepimiz altında kalırız.

Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş:

İYİ Parti eski Genel Lideri Meral Akşener: Ne topraklarımızı ne o topraklar uğruna ortaya konan iradeyi ne de o iradenin en son tezahürü olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, ‘kelime’ ortalarında yeni manalar arayarak tartışmaya açmanın hiç kimseye bir faydası yoktur.

CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel: Sizin tatlı görünmeye çalıştığınız beşerler bu ülkede demokrasi ve eşit yurttaş olmak dışında bir şey beklemiyorlar. Ülkede arka arda bayanlar katlediliyor, hayvan katliamı yapılıyor, millet açlıktan inliyor. Siz bunlara deva bulacağınıza element uydurur üzere uyduruyorsunuz. Siz bu sıkıntılar karşısında o kadar bitiksiniz ki gericilere ve bölücülere selektör yapıyorsunuz. Lakin emin olun selektör yaptığınız o farlarınızı, ampullerinizi söndürmeyi biliriz.

Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: Değiştirilmesi teklif dahi edilemez olan anayasanın unsurunu tartışmaya açmak bölücülüktür. Sizin derdiniz anayasa falan değil. Derdiniz; ‘Bölünmez bütünlüğümüzdür’. Derdiniz; ‘Bayrağımız ve Bağımsızlığımızdır’. Bu ülkede değişecek tek bir şey vardır o da: ‘Saray ve şürekasıdır’. Değiştirmek mi istiyorsunuz? Hodri Meydan!”