Lübnan’da halk konutlarına dönüyor ancak ateşkes kırılgan

İsrail ve Lübnan Hizbullahı ortasında dün sabaha karşı TSİ 05.00’te yürürlüğe giren ateşkes mutabakatı, bölgedeki cephelerden birini kapatarak Lübnan halkını sevince boğdu. Geçen eylül ayında Lübnan geneline yayılan ve binlerce kişinin vefatına neden olan çatışmanın sona ermesi nedeniyle başşehir Beyrut başta olmak üzere ülkenin birçok noktasında Lübnanlılar sokağa dökülerek kutlama yaptı. Savaş nedeniyle Lübnan’ın güneyinde yerinden edilen beşerler konutlarına dönmek için yola çıksa da hem İsrail hem Lübnan tarafından gelen ikaz açıklamaları, ateşkesin kırılgan olduğu iletisini verdi.

DÖNÜŞ YOLLARI TIKANDI

Ateşkesin yürürlüğe girmesinden kısa mühlet sonra sabahın erken saatlerinde sokaklara dökülen Lübnanlılar kutlamalar yaptı. Ellerinde Hizbullah bayrakları da taşıyan beşerler başşehrin birçok noktasında trafiği durma noktasına getirdi. Çatışmalar nedeniyle kuzeye göç eden Lübnanlıların konutlarına dönüş için yollara dökülmesi nedeniyle de otoyollarda tıkanıklık yaşandı. Otomobillere ve kamyonlara eşyalarını yükleyen insanların müzikler söyleyerek meskenlerine dönüş yoluna çıktığı görüldü. Lübnan Meclis Başkanı Nabih Berri de televizyondan yerinden edilmiş Lübnanlılara seslenerek “evlerinize dönün” daveti yaptı.

İSRAİL UYARDI: ŞİMDİ DEĞİL

“Topraklarınıza dönün ve İsrail işgalinin yok etmeye çalıştığı her şeye tekrar hayat verin” diyen Berri, “Ülkenizin zaferi sizin (topraklarınıza) geri dönmenize bağlı” diye konuştu. Öte yandan İsrail ordusu bir ileti yayınlayarak ateşkes yürürlüğe girse de daha evvel yayınlanan tahliye ihtarlarının geçerli olduğu ve güneydeki yerleşim yerlerine dönülmemesi ikazını yaptı. İsrail ordusu sözcülerinden Avichay Adraee, X hesabından Arapça yayımladığı bildirisinde, “İsrail ordusu Lübnan’ın güneyindeki mevzilerinde konuşlanmaya devam etmektedir. Daha evvel İsrail ordusunun yayınladığı tahliye bölgelerine girmeniz ya da İsrail ordu ögelerine yaklaşmanız yasaktır” sözlerini kullandı.

EYLÜLDEN BERİ ARTMIŞTI

İsrailli yetkililerin ateşkesin ihlal edilmesi halinde yine askeri müdahalede bulunacağı tarafındaki açıklamaları ve İsrail ordusunun ateşkesten çok kısa bir mühlet evvel Lübnan’ın çeşitli noktalarına hava atakları düzenlemesi, mutabakatın kırılgan olduğuna işaret ediyor. Geçen yıl Gazze’deki savaşın başlamasının akabinde patlak veren Hizbullah-İsrail çatışması uzun bir mühlet Lübnan hudut bölgesinde düşük yoğunluklu olarak devam etmiş, geçen eylül ayında ise ülke geneline yayılmıştı.

NASIL UYGULANACAK

– Dün sabah mahallî saatle 04.00’ten itibaren devreye giren ateşkes mutabakatı gereği, önümüzdeki 60 gün içerisinde İsrail birlikleri güney Lübnan’dan çekilecek. Hizbullah ise İsrail hududuna yaklaşık 30 km uzaklıktaki Litani Nehri’nin kuzeyine çekilecek.

– Lübnan ordusu ateşkesi izlemek için güneye konuşlanacak ve buradaki tek silahlı kuvvet haline gelecek. İsrail-Lübnan hududundan Litani Nehri’ne kadar olan bölgeye 5 bin ila 10 bin Lübnan askeri sevk edilecek.

– Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 1701 sayılı kararına uygun olarak, Hizbullah’ın silahlanmasını önlemek için, Lübnan’a silah satışı yahut silah üretimi Lübnan hükümeti tarafından denetlenecek.

– Lübnan ve İsrail orduları ile BM’ye bağlı barış gücü Unifil ortasındaki üçlü düzeneğe ABD ve Fransa da katılacak. ABD askeri sevk edilmeyecek. Müşahede sistemi, ateşkes ihlali olup olmadığını denetleyecek.

– Hizbullah tarafından ateşkesin ihlal edilmesi durumunda İsrail, kümeye karşı tekrar harekete geçme konusunda “tam özgürlüğe” sahip olacak.

BİLGİ NOTU

Lübnan’da çatışmalarda bugüne kadar en az 3 bin 823 kişi hayatını kaybetti, 15 bin 859 kişi yaralandı ve 900 bin kadar insan da yerinden edildi.