Numan Kurtulmuş 3’üncü maddeyi maksat aldı: İstanbul Barosu’ndan ‘Anayasa’ tepkisi!

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un iki gün evvel yaptığı konuşma toplumsal medyada gündem oldu. Kurtulmuş konuşmasında, Anayasa’nın 3’üncü hususunun ‘değişebileceği’ sinyalini vermişti.

Kurtulmuş, “Bu devletin aslı millettir. Devlet milletin işlerini âlâ yönetmek için vardır. Mesela çok sıradan üzere gözüken, Anayasada yer alan ‘Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bir bütündür’ tabiri bu perspektiften bakıldığında değiştirilmelidir. Zira devletin ülkesi olmaz, devletin milleti olmaz. Bu metin, ‘milletin gücü üzerine yükselen devlet anlayışı’ ile yine ele alınmasının kıymetli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullanarak Anayasa’nın 3’üncü unsurunu gaye almıştı.

Kurtulmuş’un bu sözleri toplumsal medyada reaksiyonlara yol açarken İstanbul Barosu’ndan açıklama yapıldı. Açıklamada, “Anayasa’nın birinci 3 hususu Cumhuriyet’in temelidir, harcıdır” tabirlerine yer verildi.

Açıklamanın tamamı şu biçimde:

“‘Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bir bütündür.’ kararını içeren Anayasamızın 3. unsuru, tekrar Anayasamızın 4. hususu ile değiştirilmezlik teminatı altına alınmıştır. Anayasanın değiştirilemez hususlarıyla belirlenmiş bu anayasal kimlik TBMM dahil hiçbir devlet organı tarafından geçerli anayasa normları berbata kullanılarak değiştirilemez. 

Bölünmez bütünlüğe ait bu düzenlemenin temeli, Erzurum Kongresi’nde; ‘Milli hudutlar içinde vatan bir bütündür’ prensibi ile atılmıştır. Bu karar, üniter devlet anlayışının bir eseri olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve onu kuran Türk Ulusunun tekliğini ve birlikteliğini söz etmektedir.

Nitekim bu karar sayesinde kökeni, dini, mezhebi ne olursa olsun Türkiye Cumhuriyeti Devleti çatısı altında birlikte yaşama iradesine sahip olan Türk Milleti, yönetimin bütünlüğü unsuruna uygun olarak üniter devlet sistemi ile yönetim edilmektedir. Bu bahiste atılacak bir geri adım, ulusal birlik ve beraberliğimize ziyan verebileceği üzere ulus kavramından ödün verilmesi manasına da gelir.

Üstelik Anayasamızda tabir edilen bu ögeler çağdaş devleti tanımlamaktadır ve bu temel ögeler üzerinde üniversal bir uzlaşma vardır. Bugüne dek kabul edilen en elverişli devlet tarifi şöyledir: ‘Devlet, muhakkak bir milleti olan, muhakkak bir ülkede yaşayan ve bir devlet gücü ile donatılmış insan topluluğudur.’

Unutulmamalıdır ki, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ülkesi ve milletiyle ayrılamaz bütünlüğü, başta laiklik olmak üzere Atatürk prensip ve ihtilallerinin mihenk taşıdır ve anayasal bu düzenlemenin değiştirilmesi ne hukuken ne de fiilen mümkündür!”