‘Oğlumun öldüğünü toplumsal medyadan öğrendim’

Getty Images

Bu sene rekor sayıda Afrikalı, kıtanın batısındaki İspanya toprağı Kanarya Adaları’na ulaşmak için hayatlarını riske attı. İspanya hükümeti krizle uğraş için Senegal, Moritanya ve Gambiya hükümetleri ile görüşüyor.

Ancak oğlu Yankhoba göç seyahatinde ölen Amina’nın içini rahatlatmak için artık çok geç.

BBC’ye yaşadığı Senegal’den konuşan anne, “Oğlumun öldüğünü toplumsal medyadan öğrendim” diyor.

50 yaşındaki anne, “Sürekli konuşuyorduk ve bana Fas’a gitmek istediğini söylüyordu” diyor.

Yankhoba, annesine bir tekneye binmeyi planladığından hiç bahsetmedi.

Acılı anne, son olarak Ocak ayında haber aldığı 33 yaşındaki oğlunu altı ay bulmaya çalışmıştı.

Yankhoba’nın cesedi Ağustos ayının başlarında, Atlantik Okyanusu’nun başka yakasında, Dominik Cumhuriyeti kıyılarına 18 km uzaklıkta balıkçılar tarafından bulundu.

Dominik polisi, sürüklenir haldeki ahşap teknede 14 çürüyen ceset olduğunu açıkladı.

Cesetlerden çıkan cep telefonları ve ferdî evraklar, Senegal, Moritanya ve Malililere ilişkin olduklarını gösteriyordu.

Gemideki eşyalar ortasında Yankhoba’nın kimlik kartı da vardı.

Dominik yetkilileri tekneden ayrıyeten 12 paket uyuşturucu unsur içeren paket çıktığını da duyurdu.

Bu teknenin Afrika’nın batı kıyısındaki Kanarya Adaları’na ulaşmaya çalışırken kaybolduğu varsayılıyor.

Tekne, bu rotada sıklıkla kullanılan ahşap balıkçı tekneleri ile benzeriydi.

BBC Tekne binlerce kilometre ötedeki Dominik açıklarında bulundu.

Yankhoba, annesinin birinci çocuğu ve tek oğluydu. Bu onun omuzlarına, Senegal toplum gelenekleri nedeniyle büyük bir sorumluluk yüklüyordu.

33 yaşındaki terzi, geride karısını ve birini şimdi görmediği iki çocuğunu bıraktı.

Anne Amina, oğlunun vefatını öğrenmeden evvel Facebook’taki kayıp şahıs sayfalarında yardım aradı.

Çok sayıda takipçisi olan toplumsal medya fenomenlerinden de arayışını duyurmalarını istedi.

BBC’ye o süreci anlatan anne, “Yankhoba’nın Fas’ta ya da tahminen Tunus’ta bir hapishanede olabileceğine inanıyordum” diyor sesi titreyerek…

Avrupa’ya ulaşmaya çalışan Batı Afrikalı göçmenler, Akdeniz rotası yerine alternatifi olarak daha fazla Kanarya Adaları rotasını seçiyor.

Atlantik Okyanusu’ndaki bu rota, hem Sahra Çölü hem de Akdeniz’i geçmeye çalışmaktan daha az tehlikeli görülüyor.

Avrupa Birliği hudut ajansı Frontex’e nazaran yalnızca geçen yıl bu rotayı tercih edenlerin sayısı yüzde 161 arttı.

Kanarya Adaları kendi toprağı olan İspanya, en fazla göçmen alan Avrupa ülkelerinden biri.

Batı Afrikalıların alternatif göç yollarına yönelmeye başlamasına rağmen hala birden fazla göçmen, Avrupa’ya Akdeniz üzerinden ulaşmaya çalışmayı tercih ediyor.

BM’ye bağlı Memleketler arası Göç Örgütü, son on yılda 28 binden fazla göçmenin Akdeniz’de boğularak öldüğünü kıymetlendiriyor.

Siyasi vaatlere rağmen süren göç

Getty Images 30 Eylül 2023’te İspanya’ya ulaşmak isterken denizden kurtarılan Afrikalı göçmenler

Göç uzmanı Aly Tandian, Batı Afrikalıların, güvenlik, kurumsal yapı, hijyen ve iktisat üzere sıkıntılarla karşı karşıya oldukları için konutlarını terk etme yoluna gittiklerini söylüyor.

Özellikle Senegal’i terk edenlerin sayısı, gençlere istihdam kelamı veren bir idareye ve nispeten barışçıl bir ülke olmasına karşın artıyor.

Yeni hükümet Mart ayındaki seçimden bu yana, petrol, ekmek ve pirinç üzere kimi temel gereksinimlerin fiyatını düşürmeyi başardı.

Ancak bu kâfi değil.

Göçmenler için çalışan sivil toplum örgütü Horizon Without Borders’ın yöneticisi Boubacar Sèye, “Yeni idarenin yarattığı umudun göç akışını durduracağını düşündük, fakat ne yazık ki durum bu türlü olmadı” diyor.

Seye, “Umutsuzluk ve kuşku, topluma o denli bir nüfuz etti ki, beşerler artık hayallerinin burada gerçekleşebileceğine inanmıyor” diyor.

Sèye, Senegal yetkililerine, Dominik Cumhuriyeti açıklarında bulunan tekneye ne olduğunun belirlenmesi konusunda bir soruşturma yapılması için talepte bulunan bir mektup da yazdı.

Temmuz ayında Moritanya kıyılarında bir teknede 89 ceset bulunmasının akabinde, Senegal Başbakanı Ousmane Sonko, gençlere tehlikeli Atlantik rotasını kullanmamaları tarafında davette bulundu.

Sonko, “Dünyanın geleceği Afrika’da ve siz gençler bunun farkında olmalısınız” bildirisini verdi.

Yine de, Avrupa ve ABD’ye ulaşmak için hayatlarını riske atan çok sayıda genç Afrikalı geleceklerini meskenlerinin dışındaki ülkelerde arıyor.