OVP’ye nazaran hazırlıklar 2025’in son çeyreğine ertelendi

Türkiye’nin “5. kuşak taşınabilir telekomünikasyon hizmeti”ne (5G) geçişi yılan öyküsüne döndü.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen ay 2026’da 5G’ye geçileceğini duyurdu. GSM operatörleri ise bu yıl 5G ihalesi ile ilgili hazırlık sürecinin başlamasını bekliyordu. Lakin 2025-2027 yıllarını kapsayan orta vadeli program’da (OVP) gördük ki, Türkiye’nin 5G’ye geçişine ait hazırlıklarda takvim 2025 yılının son çeyreği olarak belirlendi. Meğer 2022’de, periyodun Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 5G ihalesinin 2023’te yapılacağını açıklamıştı.

YÜZDE 12 KAYIP

4G teknolojisi bugün, taşınabilir abonelikler ortasında global çapta yüzde 58’lik hisse ile en yüksek düzeyine ulaştı ve yerini 5G’ye bırakmaya hazırlanıyor. Kuzey Amerika, Avrupa ve Kuzey Doğu Asya ülkeleri başta olmak üzere, 83 ülkede 209 operatör 5G’yi kullanıyor. 2027’ye gelindiğinde 5G’nin global çapta taşınabilir abonelikler ortasında birinci olacağı öngörülüyor. Türkiye’de ise yüzde 93’ünü 4.5G abonelerinin oluşturduğu toplam 87 milyon taşınabilir abonelik mevcut. Vodafone ve Deloitte’nin “5G teknolojisinin Türkiye için ekonomik ve toplumsal yararları, 2022” raporundaki varsayımlara nazaran bu alanda gecikme, yıllık 120 milyar TL (9 milyar dolar) bedelinde ekonomik aktiviteden yoksun kalmaya neden mahrum. Buna nazaran 5G’nin teknolojik döngüsünde elde edilecek 1 trilyon liralık aktivitenin yüzde 12’si kaybedilebilir. Raporda şöyle saptamalar da yer alıyor:

• Teknolojik gelişmelerden geri kalmanın rekabetçilik üzerinde de kalıcı tesirleri oluyor. 5G’nin gecikmesi, 5G ile gerçekleştirilebilecek sürat ve düşük gecikme müddetine gereksinim duyan her kesimin gelişimini rakip ülkelere kıyasla baltalama, teşebbüs ekosisteminde oyun kesimi üzere gelişmekte olan alanlarda girişimcilerin dünya ile rekabetini düşürme üzere riskleri beraberinde getiriyor.
• Bu Türkiye’nin ilgili kesimlerdeki yabancı yatırımcılar için geri planda kalmasına ve yabancı yatırımların sağladığı finansman, teknolojik transfer ve işbirliği üzere fırsatlardan mahrum kalmasına neden olacak.
• Yatırım ve hizmet harcamaları ile üretkenlik artışı sonucu oluşacak satış tesirlerinin 15 yıllık süreçte toplam 1 trilyon 47 milyar TL ekonomik aktivite artışı ve 479 milyar TL GSYH artışı sağlayacağı öngörülüyor.

YATIRIMLARDA ÖNDER YAPAY ZEKÂ OLDU

TÜrkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu’na nazaran yapay zekâ ve makine tahsili dalı 2024 yılının birinci yarısında 31 yatırımla en etkin bölüm haline gelerek tüm vakitlerin en çok yatırım alan kesimi oldu. Yapay zekâ ve makine tahsilini 14 yatırım ile oyun dalı izledi.

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi’nin (TRAI) hazırladığı yeni rapora nazaran bu yılın ikinci çeyreğinde eklenen 12 teşebbüsle birlikte Türkiye’deki yapay zekâ teşebbüsleri sayısı 350’ye ulaştı. Toplam 245 teşebbüsün yatırım aldığı yılın birinci yarısında teşebbüslere toplamda 586.8 milyon dolar yatırım yapıldı.

ABONE SAYISI 43.2 MİLYONA ÇIKTI

Turkcell, yılın ikinci çeyreğinde net abone sayısını 346 bin artırarak toplamda 43.2 milyona ulaştı. Bu çeyrekte faturalı abone sayısı net 477 bin artan şirketin son bir yılda kazandığı faturalı abone sayısı 1.8 milyon oldu. Tekrar küme gelirleri, yılın ikinci çeyreğinde 34.9 milyar TL’ye çıkarken net kâr ise 2.9 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, “2023 yılının sonunda duyurduğumuz, Ukrayna’daki varlıklarımızın satışına ait süreci, 9 Eylül’de tamamladık. Maksadımız, ülkemizin dijital dönüşümüne katkı sağlayacak yeni yatırımlara odaklanmak” dedi.

EN DEĞERLİ IPHONE 16 TÜRKİYE’DE 120 BİN TL

Apple yeni amiral gemileri iPhone 16, iPhone 16 Plus, iPhone 16 Pro ve iPhone 16 Pro Max ile birlikte Apple Watch 10 ve AirPods 4’ü tanıttı. iPhone 16’da havacılık ve uzay sınıfı alüminyum kullanıyor. Suya ve toza sağlam. Ekran parlaklık düzeyi 2000 nit ile 1 nit ortasında değişebiliyor. Yeni iPhone 16’nın küresel satış fiyatının en ucuz versiyonu olan iPhone 16 128 GB’nin, 799 dolar olacağı belirtildi. 256 GB ve 512 GB versiyonunun ise sırasıyla 899 dolar ve 999 dolardan satışa sunulacağı açıklandı. Türkiye’de ise en ucuz versiyon 64 bin 999 TL, en değerli versiyon 119 bin 999 TL olacak.

SEKTÖRDEN

DÜNYA genelinde 41 Ar-Ge ve 7 tasarım merkezi ile inovasyona odaklanan Samsung Electronics, bu çeşit yatırımlarını artıyor. Samsung’un tüketici tecrübeleri dahilinde yeni eserlerin geliştirilmesi için Ar-Ge yatırımları, her yıl ortalama 17 milyar doları buluyor.

ACIBADEM Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Karaarslan, kalp damar hastalıklarının teşhisinde kuantum dedektörlü BT ile yapılan X-ışını hazında görüntülemeyle anjiyografi incelemelerinin klâsik anjiyografi ihtiyacını azalttığını söyledi.

DENİZLİ, Tokat ve Balıkesir’deki kimi alanların teknoloji geliştirme bölgesi olarak belirlenmesine ait cumhurbaşkanı kararları, Resmi Gazete’de yayımlandı.