Piramit satışa son veren teklif… Saadet zincirlerine kötü haber

TÜKETİCİ Kanunu ile E-Ticaret Kanunu’nda değişiklik öngören yasa teklifi önceki gün gece yarısı TBMM Sanayi Komisyonu’nda kabul edildi. Teklifin yasalaşması halinde doğrudan satış şirketlerinin Dilan Polat kremlerinde olduğu gibi piramit satışa, halk arasında bilinen adıyla saadet zincirine dönüşmesinin önü kapanacak.

SAADET ZİNCİRİNE SON

Halen büyük çoğunluğu kadın olan 2 milyon kişinin doğrudan satıcı olduğu ve 10 milyar liralık büyüklüğe ulaşan doğrudan satış pazarına ilişkin kurallar ilk kez kanuna işleniyor. Doğrudan satış şirketlerine sermaye şirketi olarak kurulması ve belli ilkeleri sağlama koşulu getirilerek, tüketici mağduriyetine neden olan saadet zincirleriyle aralarındaki farkın netleşmesi hedefleniyor. Böylece Dilan Polat gibi oluşumların saadet zincirine (piramitli satış) dönüşmesinin önlenmesi, diğer taraftan doğrudan satış pazarının da büyümesi amaçlanıyor.

YANILTAN REKLAMA 10 KAT CEZA

Teklifin bir diğer maddesiyle haksız ticari uygulamalara ilişkin cezalar 10 kata kadar artırılıyor. Suçun yerel platformlarda işlenmesi halinde tedbiren durdurma, üç aya kadar durdurma veya 60 bin ila 600 bin TL arasında değişen para cezası uygulaması getiriliyor. Yanıltıcı reklamın ülke genelinde gerçekleşmesi durumunda 600 bin liradan 6 milyon TL’ye kadar para cezası verilecek.

MAKETTEN KONUTTA CEZA 6 MİLYONA ÇIKACAK

Tüketicilerle ilgili denetimlerde yetkili ve görevli kişi veya kuruluşlara bilgi belgelerin doğru olarak gösterilmemesi durumunda, uyarı yapılacak ve 7 günlük süre tanınacak. Buna rağmen bilgi belgenin verilmemesi halinde 80 bin TL’den az olmamak üzere bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası kesilecek. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda ise ön ödemeli konut satışlarında 6 milyon TL, diğer satışlarda 1 milyon TL para cezası uygulanacak.

KONUT KREDİSİNE ONLINE İŞLEM

Bankacılık Kanunu’nda da değişiklik öngören teklifle konut ve tüketici kredisi ile bunlara ilişkin işlemlerin bankaya gitmeden, online yapılabilmesi mümkün hale gelecek.

O İSTİSNA KALDIRILDI

14 maddelik kanun teklifinde muhalefetin en çok itiraz ettiği konu, 2022 yılında çıkarılan E-Ticaret Yasası’nda yapılmak istenen değişiklikler oldu. Teklifle Türkiye’de e-ticaret hacminin yüzde 20’sini elinde bulunduran şirketler hariç olmak üzere, diğer e-ticaret firmaları yapacakları ihracat ve yatırımın 2025’te üç katı ve 2026’dan itibaren iki katı tutarı yıllık lisans bedeli hesaplamasından indirilebilecekti. Ancak yüzde 20’lik sınırlamada 2024 yılı istisna olacaktı. CHP milletvekilleri, Ticaret Bakanlığı verilerine dayanarak bu yolla 2024 yılı gelir tahminlerine göre bir firmanın 20 milyarlık lisans bedelinden vazgeçildiğini ileri sürerken; yüzde 20 sınırlamasının 2024 hesabında istisna tutulmasına da büyük tepki gösterdiler. Gece yarısına doğru AK Parti milletvekillerinin verdiği önergeyle 2024 yılında da e-ticaret pazarının yüzde 20’sini elinde bulunduran şirketlerin, yıllık lisans bedeli hesaplamasında muafiyet sağlanması hükmünden vazgeçildi.