Polonya’dan Rusya adımı: Davaya müracaat yaptı

UAD’den yapılan yazılı açıklamada, Ukrayna’nın, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi çerçevesinde Rusya’ya açtığı davaya Polonya’nın da “müdahil olma” talebinde bulunduğu aktarıldı.

Polonya’nın, Divan Kuralı’nın hem 62. unsuru hem de 63. hususu uyarınca Ukrayna’nın davasına müdahil olmak istediği kaydedildi.

Açıklamada, Polonya’nın birinci olarak Divan Kaidesi’nin 62. unsuru kapsamında “verilecek karardan türel menfaati etkilenen” devlet olarak müdahillik başvurusu yaptığı belirtildi.

Polonya’nın müracaatında, kelam konusu davanın Ukrayna’ya silah yardımında bulunması sebebiyle Divan’ın vereceği kararın kendisini yakından ilgilendirdiği vurgulandı.

Polonya’nın 62. unsur kapsamındaki müracaatında, davaya “taraf olmayan” müdahil devlet olmak istediği bildirildi.

İkinci olarak; Polonya’nın “uyuşmazlık konusu mukavelenin yorumuna ait beyanda bulunma hedefiyle müdahil olma hakkı veren” Divan Statüsü’nün 63. unsuru kapsamında “müdahillik bildirimi”nde bulunduğu kaydedildi.

Divan, Ukrayna-Rusya ortasındaki soykırım davasında 63. husus kapsamında “müdahillik” başvurusu yapan 33 devletten ABD hariç 32’sinin başvurusunu kabul etmişti.

Divan, Gambiya-Myanmar ortasındaki emsal davada da 63. unsur kapsamında 7 devletin “müdahillik” talebini kabul etmişti.

Ukrayna, “Donetsk ve Luhansk bölgelerinde soykırım yapıldığı” halindeki Rus savlarına karşı çıkarak 26 Şubat 2022’de Rusya aleyhine UAD’ye dava açtı.

Ukrayna davada, Rusya’nın kamuoyuna yaptığı açıklamalarda Ukrayna’ya haksız formda soykırım ithamlarında bulunduğunu ve bunun, 1948 tarihli BM Soykırım Mukavelesi’nin ihlali manasına geldiğini savundu.

Ukrayna, Rusya’nın kendisini haksızca soykırım yapmakla suçladığını kaydederek Divan’dan Ukrayna’nın soykırım yapmadığını ilan etmesini istedi.

UAD, 16 Mart 2022 tarihli önlem kararında, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna topraklarında başlattığı “askeri operasyonu” derhal durdurmasını istedi.

Divan, 2 Şubat 2024’teki kararında, Rusya’nın yaptığı 6 itirazın 5’ini reddederek bu ülkenin 1948 tarihli BM Soykırım Mukavelesi’ni ihlal ettiğine ait Ukrayna tarafından açılan davaya bakmaya yetkisi olduğuna hükmetti.

UAD, Ukrayna’nın açtığı davanın “kabul edilebilirlik” kurallarını da sağladığını ve davanın temeline ait inceleme yapacağını belirtti.

Divan, bu davada, Rusya’nın Ukrayna’da soykırım yapıp yapmadığına ait bir karar vermeyecek olup yalnızca Rusya’nın, Kiev idaresini soykırım yapmakla itham etmesinin BM Soykırım Mukavelesi’nin ihlali manasına gelip gelmediğini araştıracak.

Divan’ın kararı Ukrayna ve Rusya için bağlayıcı ve kesin olurken taraflarca temyize götürülemiyor.

Rusya, Ukrayna’da Rus etnik kökene sahip nüfusun ağır yaşadığı Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki halka soykırım yapıldığını sav etmiş ve Ukrayna topraklarında askeri operasyona başlamıştı.

Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki ayrılıkçılar, kelamda idareler ilan etmiş, Rusya da bu idareleri tanımıştı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, amaçlarının, “Kiev tarafından soykırıma maruz kalan insanları korumak, Ukrayna’yı Nazizm ve militarizmden arındırmak” olduğunu belirtmişti.