Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Yerhov Cumhuriyet’e konuştu:

Rusya’nın, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesiyle birlikte 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da yaşanan en büyük savaşta yüz binlerce asker ve sivil ömrünü yitirdi. Üçüncü yılına girecek Ukrayna savaşının global iktisat, güç siyasetleri ve daha birçok alandaki tesirleri sürmeye devam ediyor. Savaşın sonlanmasına ait şimdi bir umut görünmüyor, buna rağmen Ukrayna’nın Kursk bölgesine gerçekleştirdiği karşı akınlar ise uzmanlara nazaran savaşın seyrini değiştirebilir. Moskova’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, bölgesel gelişmeleri Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. İşte o röportaj…

Ukrayna’nın, Kursk’a akınlarını ve güç tesislerine muhtemel ziyanını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ukrayna’nın Kursk’daki operasyonu Rus ordusunu Donetsk ve Lugansk’da devam eden çatışmaların ana istikametinden uzaklaştırmayı amaçlıyor. Ukrayna müfrezeleri, Rusya topraklarına sızmaya çalışıyorlar (14-15 Eylül’de bu cinsten 6 teşebbüs oldu), Rus hududuna 10-20 km aralıkta durduruldular. Ukrayna topraklarına geri itiliyorlar. Hem Kiev hem de Batı, mevzuyu Ukrayna’nın neredeyse yeni bir cephe açacağı ve orada güya yarın Moskova’yı alacaklarmış üzere muvaffakiyetler elde edeceği biçimde sunmaya çalışacaklar. Aslında durum bu türlü değil. Rus ordusu, ana istikamette taarruza devam ediyor. Komutanlığımız insanları korumak için mümkün olan her yolu denediği için süreç süratli ilerlemiyor. Çernobil felaketi hâlâ hafızalarımızda lakin Kursk Nükleer Güç Santralı (NGS), Ukrayna’nın insansız hava araçları ve füzeleri tarafından imha edilirse, Çernobil bunun yanında güllük gülistanlık kalır. Bu türlü bir tehlike son derece gerçektir. Ukrayna, Zaporojye Nükleer Güç Santralı’nı sistematik olarak bombalıyor ve Kursk NGS’ye ataklarını giderek arttırıyor.

Ukraynalı doğalgaz şirketi Naftogaz ile Rus Gazprom ortasında 2019 yılında Ukrayna üzerinden Avrupa’ya 2021-2024 yılları için senede 40 milyar metreküp doğalgaz transit geçişi öngören bir mutabakat imzalandı. Ukrayna Bakanlar Kurulu, muahedenin 2024 sonrası için uzatılmayacağını duyurdu. Muahedenin uzatılmaması Rusya’yı nasıl etkileyecektir?

Rusya, kendi gazına sahipti, sahiptir ve sahip olacak. Emniyetli bir “mavi yakıt” tedarikçisiydi, tedarikçisidir ve o denli olmaya devam edecek. Başkaları ise, güç güvenliklerini öngörülemeyen Kiev rejimine ve onun Batılı işverenlerine emanet edip etmemeleri konusunda güzel düşünsünler.

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, savaşı sonlandırmayı amaçlayan gelecekteki bir barış konferansına Rusya’nın dahil edilmesi gerektiğini söyledi. Rusya’nın barış konferanslarına karşı tavrı nedir?

Türk temsilciler daima Rusya’nın iştiraki olmadan barış hakkında konuşmanın ve konferans düzenlemenin anlamsız olduğu fikrini savunuyorlar. Bu muhakkak gerçek lakin birilerinin bu bakış açısına kulak verdiğini ne görüyoruz ne de duyuyoruz. Tam bilakis Batı’da, Moskova’ya verilen bir ültimatomdan öbür bir mana söz etmeyen kelamda “Zelenskiy formülü” temelinde Bürgenstock’a misal milletlerarası forumların Rusya olmadan yapılması konusunda ısrarlara devam ediliyor. Rusya’yı “barış konferansına” davet etmek istediklerini söylerken kastettikleri tam olarak bu. Orada ona bu ültimatomu verip onu kabul etmeye zorlamak için. Öyleyse bu cins şovlara katılmadığımız ve katılmayacağımız aşikârdır.

Savaş lakin hangi kaidelerde bitebilir? Savaşın şimdiki durumu nedir?

Askeri faaliyetler ekseriyetle kaybeden tarafın teslim olmasıyla sonuçlanır; ne “Zelenskiy formülüne” ne de diğer bir formüle nazaran Rusya teslim olmayacak. 2.5 yıl evvel, İstanbul’da Türkiye’nin yardımıyla, Rus ve Ukrayna heyetleri, silahlı faaliyetlerin durdurulmasına ait kıymetli bir evraka ulaşmış ve hatta onu paraflamış görünüyordu. Lakin sonra ABD ve Büyük Britanya, Zelenskiy’in bu muahedeyi imzalamasını açıkça yasakladı.

Polonya ve Romanya üzere etraf ülkeler savaş mühletince Rus insansız hava araçlarının ülkelerinin hava alanlarını birçok kere ihlal ettiğini bildiriyor. Buna ait bir yorumunuz var mıdır?

Rusya’ya karşı “vekalet savaşına” katılan tüm Doğu Avrupalı NATO üyeleri, bu cins bir iştirakin büyük bir bedeli olduğunu çok düzgün anlamalılar.

‘İKİ ÜLKE DE ABD İLE İŞ YAPMAYA MAHKÛM’

ABD seçimlerinde adayları Rusya’ya tavırları açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?

Burada, iki siyasi şahsiyet ortasındaki bir çekişme değil, global oligarşinin iki kümesi ortasındaki global çapta bir çaba kelam mevzusudur. Ortalarında önemli görüş ayrılıkları var lakin genel olarak bunlar, yeni-sömürgeci siyasetleri daha rahat nasıl uygulayabilecekleriyle ilgili. ABD seçimlerini kim kazanırsa kazansın, hem Rusya hem de Türkiye onunla iş yapmaya mahkûm olacaktır. Elbette kendi yetenekleri ve anlayışları kadar.

Türkiye-Suriye olağanlaşma sürecine ait ne söylemek istersiniz? Yakın vakitte Rusya işbirliğiyle planlanan bir toplantı var mıdır? Olağanlaşma Rusya tarafından destekleniyor mu?

Rusya, Türkiye ve Suriye’nin ikili alakaları olağanlaştırma konusunda muahedeye varmasına yardımcı olmak için geçmişte hiçbir efordan kaçınmadı ve artık de kaçınmayacaktır. Bunun vaktinin geldiğini düşünüyorum. Bu, bilhassa iki ülkenin önderlerinin son vakitlerde yaptığı olumlu açıklamalarla kanıtlanıyor. Şimdi bu çeşit bir temasla ilgili spesifik detaylar olmamasına karşın, yeni bir toplantı için hazırlık yapmanın faydalı olacağını düşünüyoruz.