Sıhhatin önderlerini yetiştiriyorlar

AİLE ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın Mart 2024’te paylaştığı “Türkiye Yaşlı Profili Araştırması”nın sonuçları, uzun müddettir belirtilen bir gerçeği istatistiksel olarak doğruladı: Türkiye yaşlanıyor. Rapora nazaran son beş yılda yaşlı nüfusu yüzde 21.4 artarak 8 milyon 722 bin 806 oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2023’te yüzde 10.2’ye yükseldi. Raporda projeksiyonlara da yer verildi. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranımızın 2030’da yüzde 12.9, 2040’ta yüzde 16.3 ve 2060’ta yüzde 22.6 olması öngörülüyor.

Tıpkı insan bedeni üzere ülkeler için de yaşlanmak yeni bir hayat biçimi, model gerektiriyor. Ekonomik ve toplumsal hayatın buna nazaran şekillenmesi, en çok sıhhat bölümünün buna uyumlu hale gelmesi bekleniyor yaşlanan nüfusu olan ülkelerden.

Türkiye buna hazır mı?

Sağlık bölümünde çok uzun yıllardır gerek kamu gerekse özel bölümde hizmet veren üst seviye isimler bir ortaya gelip bu soruya baş yormuş, sonunda bir karara varmışlar: Bu yeni periyodu yönetecek önderleri yetiştirmek lazım.

İşte Sıhhatte Geleceğin Önderleri Platformu’nun kısa ismiyle SAGEL’in kurulmasının gerisindeki motivasyon bu. Geçen yıl kurulan platformun idare konseyinde değerli isimler var: Şükrü Bozluolcay (Bozlu Holding), Ufuk Eren (Volitan Global), Şule Kılıç (EBRD), Kemal Memişoğlu (Sağlık Bakanı), Beşir Kemal Şahin (Ekspotürk), İlker Soydan (KoçYaşa) ve Murat Yeşildere (Egon Zehnder). Yürütme Kurulu’nda ise bu isimlere Elif Çelik (Kurtsan), Ümit Dereli (AİFD) ve Nurer yüksel ekleniyor.

Platformun fikir babası Volitan Global’in CEO’su Ufuk Eren’le önder geliştirme sürecinin nasıl işleyeceğini konuştuk.

Ufuk Eren

10 KİŞİ SEÇİLECEK

“Sağlıkta bir önder sorunu var” diye başladı Ufuk Eren. Bunu da şöyle açıkladı: “Türkiye sağlıklı yaşlanmıyor. Kronik hastalıklar ve obeziteyle birlikte yaşlanıyoruz. Bu önemli bir yük getirecek Türkiye’ye. Sıkıntı bir devir var önümüzde. Yeni yüz, yeni başkan lazım. Acil daha fazla başkana gereksinimimiz var.”

Bu gereksinimle SAGEL fikrini geliştirdiğini ve etrafındaki şahıslara anlattığını söyledikten sonra da ekledi: “İlk yılımızda sekiz kişi programa dahil edildi. Bir yıl onlarla teğe bir çalıştık. Network ve bilgilerini geliştirdik. Gördük ki dokunduğumuz bireyler alanlarında yükseldi.”

Bu yıl maksat 10 kişiyi programa dahil etmek.

Kriterler; 30-45 yaş ortasında sıhhat bölümünde çalışıyor olmak. En az lisans mezunu olmak, âlâ derecede İngilizce vermek ve hepsinden kıymetlisi çalıştıkları kuruluşlarda bir muvaffakiyet öyküsü yaratmış olmak.

Ufuk Eren kabul edilenlerin yüzde 50-50 kadın-erkek, yüzde 50-50 kamu-özel daldan olmasına değer verdiklerinin altını çizdi.

BURSLU EĞİTİM

Kabul edilen gençler liderlik eğitimini burslu tamamlıyor. Fiyat alınmıyor. Bir yıllık program boyunca kendilerine atanan mentörle temas halinde oluyorlar. Olağanda girilmesi güç ya da kapalı toplantılara kabul edilmekten milletlerarası projelere dahil olmaya; üst seviye yöneticiler hatta bakanlarla bir ortaya gelmeye uzanan bir önder eğitim süreci yürüttüklerini söyleyen Eren, önümüzdeki devirde aday sayısını artıracaklarını, gelecek yıl 20 kişiyi kabul etmeye hazırlandıklarını anlattı. Eren, “Başarılı olanlara yurtdışında programlar düzenleyeceğiz. Stanford, Columbia üniversitelerinde eğitim sunmayı düşünüyoruz” dedi.

JAMES DYSON ÖDÜLÜ’NÜN KAZANANI ALGBİO

2024 yılı James Dyson Ödülü’nün Türkiye ayağını Algbio kazandı. Algbio, karbondioksiti yakalamak ve atık suları arıtmak için mikroalgleri kullanarak sürdürülebilir tahliller geliştiren bir teşebbüs. İcat ettikleri sistem, mikroalglerin büyümesini optimize eden biyoreaktörler sayesinde bunları biyoyakıtlara ve biyoplastiklere dönüştürüyor. Böylelikle emisyonları azaltıyor, su kalitesini düzgünleştiriyor, iklim değişikliğini hafifletiyor, deniz ve hava kirliliği, fosil yakıtlar ve son olarak plastik kirliliği üzere sıkıntılara tahlil üretiyorlar. 3 ton kapasiteli bir operasyon kurmuşlar. Kurdukları havuzlar, azot ve fosfor üzere kirleticilerin yüzde 95’ine kadarını tesirli bir halde gideriyor. Algbio, 2024 James Dyson mükafatı ulusal kazananı olarak, 5 bin sterlinlik mükafatın de sahibi oldu.