Son dakika…İsrail-Hamas savaşında son durum: İsrail UAD kararına tepkili

Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in Refah’taki askeri operasyonlarını durdurmasını emretti. ABD’li Washington Post gazetesine göre bu karar Biden yönetimi için sorun yaratabilir.

ABD, UAD’nin çalışmalarının önemli bir destekçisi olmuştur, fakat aynı zamanda İsrail’in en önemli siyasi ve askeri müttefikidir ve İsrail kuvvetlerinin Gazze harekâtında kullandığı silahların çoğunu sağlamaktadır.

Washington Post’un ulaştığı uzmanlara göre, UAD’ın kararı hem İSrail’e hem de İsrail’in müttefiklerine önemli bir mesaj veriyor.

Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) dün açıkladığı “Refah saldırılarının derhal durdurulması” kararı İsrail’i adeta çileden çıkardı.

İsrail Savaş Kabinesi tarafından yapılan açıklamada, Kabine Üyesi Benny Gantz’ın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi. Açıklamaya göre, Gantz ABD’nin İsrail’e ve İsrail’in kendini savunma misyonuna verdiği destekten dolayı memnuniyetini dile getirdi.

Refah’ta İsrail’in “adil ve gerekli bir harekata giriştiğini” vurgulayan Gantz, “İsrail’in uluslararası hukuka uygun hareket edeceğini” ifade etti. Gantz, “Sivil halka zarar vermemek için çaba göstermeye devam edeceğiz. Lahey mahkemesi yüzünden değil, her şeyden önce kim olduğumuz için” ifadelerini kullandı. Gantz, “İsrail, esirleri geri almak ve İsraillilerin güvenliğini sağlamak için Refah da dahil olmak üzere her zaman ve her yerde savaşacak” dedi.

Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, Refah’taki operasyonların devam etmesi gerektiğini öne sürdü ve “Lahey’deki Yahudi karşıtı mahkemenin alakasız kararına tek bir cevap olmalı: Refah’ın işgali, askeri baskının arttırılması ve Hamas’ın tamamen yenilgiye uğratılması” dedi.

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise Yahudi halkı bağımsızlığa ve canlarını koruma gücüne sahip. Eğer silahlarımızı bırakırsak, düşman çocuklarımızın ve kadınlarımızın yataklarına kadar gelir” dedi.

İsrail medyası ‘Uluslararası Adalet Divanı’nda İsrail için adalet yok’ yorumunda bulunurken, Bazı gazeteler mahkemenin yetkilerin sorguladı.

Antonio Guterres’in sözcüsü Stephane Dujarric, BM genel sekreterinin İsrail’in Uluslararası Adalet Divanı’nın emirlerine uyacağına ve Refah’a yönelik saldırısını sonlandıracağına, insani yardım girişine izin vermek için Gazze sınır geçişlerini açacağına “güvendiğini” söyledi.

Hukukçulara göre, Uluslararası Adalet Divanı’nın kararı İsrail’in delilleri yok etmesini önlemek için alınmış çok önemli bir tedbir kararı.

Mahkeme Başkanı Nawaf Salam, Refah’ta insani durumun Divan’ın 28 Mart’taki son ara kararı sonrası “daha da kötüleştiğini” söyledi.Salam, İsrail’in 7 Mayıs’ta Refah’da askeri harekata başladığını hatırlattı, 18 Mayıs itibarıyla bölgede yaklaşık 800 bin Filistinlinin evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi.

Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika’nın soykırım suçlamasıyla İsrail aleyhine açtığı davada, 5 ay içinde üç kez ara karar verdi.Uluslararası mahkeme, Güney Afrika’nın talebi üzerine Ocak ve Mart aylarında verdiği ara kararlarda, İsrail’in Gazze’deki sivil nüfusu korumak ve insani yardımların bölgeye ulaşmasına izin vermek için elinden gelen her şeyi yapması gerektiğine hükmetmişti.

Uluslararası Adalet Divanı, son kararında, bu kararların altını bir kez daha çizerek, İsrail’in bölgedeki askeri faaliyetlerini derhal sona erdirmesini istedi.Kararın okunması sırasında, Gazze’deki duruma ilişkin “felaket”, “olağanüstü derecede vahim” gibi tanımlamalar dile getirildi.

KARARIN UYGULANMASI MÜMKÜN MÜ?

Uluslararası mahkemenin kararı bağlayıcı. Temyiz hakkı bulunmuyor.Ancak İsrail, daha önce mahkemenin vereceği kararı tanımayacağını duyurdu.Uluslarası Adalet Divanı’nın kararı her ne kadar bağlayıcı olsa da, mahkemenin kendisine bağlı kolluk gücü olmadığı için, bunun uygulanması zor.Ancak hukuk çevrelerine göre, İsrail bu kararı tanımasa bile, uluslararası hukuk açısından oldukça büyük öneme sahip.

Buna göre, Uluslararası Adalet Divanı’nın, İsrail’in askeri faaliyetlerinin Filistin halkı için “acil risk” teşkil ettiği yönündeki kararı, dünya kamuoyunda İsrail üzerindeki baskının daha da artmasına yol açacak.

Hukukçular, mahkemenin kararından sonra özellikle batı ülkelerinin, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki İsrail hükümetine koşulsuz destek konusunda eskisi kadar rahat hareket edemeyeceğini savunuyor.

Lahey’deki kaynaklara göre, Uluslararası Adalet Divanı’nın bu kararı, Başsavcı Karim AA Khan’ın, bu hafta başında Netanyahu hakkında tutuklama talebinde bulunduğu Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) açısından da yol gösterici olabilir.