SON DAKİKA… Suriye’de son durum: Esad köşeye sıkıştı, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan ortak açıklama
Suriye’de tansiyon adım adım adım yükselirken, ABD ile müttefikleri Fransa, Almanya ve İngiltere ortak bir açıklama yaparak “gerginliğin azaltılması” davetinde bulundu. Dünya basınında yer alan haberlerde ise sorun içindeki Esad’ın takviye arayışına girdiği lakin Rusya’nın dikkatinin Ukrayna üzerinde olması nedeni ile artık ‘tek başına’ olduğu tez edildi.
Suriye’de Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) başını çektiği rejim aykırısı silahlı kümelerin Halep’te denetimi ele geçirmesinin akabinde tansiyon yükseldi. Silahlı kümeler Hama kentine yönelirken, Suriye ordusu ile Rus uçakları, İdlib ve Halep etrafına hava akınları düzenledi.
Oklahoma Üniversitesi Orta Doğu çalışmaları programının başkanı Joshua Landis ABD’li New York Times gazetesine yaptığı açıklamada Suriye Devlet Başkanı Esad’ın aldığı yardımlar sayesinde savaştan sağ çıkabildiğini lakin artık bunların olmadığını ve Esad’ın tek başına kaldığını söyledi. NYT’ye nazaran Esad’ın en büyük destekçisi olan Rusya Ukrayna’da kendi savaşına gömülmüş durumda ve HTŞ önderliğinde hareket eden rejim aksisi kümeler 4 yıldan uzun bir müddettir en büyük ilerlemeyi kaydedip cephe sınırlarını kökten değiştirdiler. AFP ajansının geçtiği son bilgilere nazaran, Suriye’deki çatışmalarda 61 sivilin de ortalarında bulunduğu 412’den fazla kişi hayatını kaybetti ABD ile müttefikleri Fransa, Almanya ve İngiltere,Suriye’de “gerginliğin azaltılması” davetinde bulunarak , ortak bir açıklamayla sivillerin ve altyapının korunması çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Suriye’de barış sürecini destekleyen 2015 tarihli BM kararına atıfta bulunularak, “Mevcut tırmanış, BM Güvenlik Kurulu’nun 2254 sayılı kararı doğrultusunda, siyasi bir tahlile duyulan acil gereksinimin altını çiziyor” sözleri yer aldı . AFP haber ajansında yer alan bilgilere göre, Suriye Devlet Başkanı Esad, ülkenin ikinci büyük kenti Halep’i kaybettikten sonra takviye arayışına girdi. Esad dün yaptığı açıklamada ‘müttefik ve dostların’ değerine vurguda bulunurken, ABD merkezli Dış Politika Araştırma Enstitüsü Başkanı Aaron Stein AFP’ye yaptığı açıklamada “Bölgede Rusya’nın varlığı değerli ölçüde azaldı ve süratli hava taarruzlarının yararı sınırlı” dedi ve Halep’siz bir hükümetin gerçek manada ‘işlevsel’ olamayacağını öne sürdü. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Suriye’de muhaliflerin Halep ve etrafındaki ilerleyişini, Suriye’nin destekçilerinin diğer çatışmalarda güç kaybetmesine ve dikkatlerinin dağılmasına bağladı.Sullivan, CNN haber kanalına yaptığı açıklamada, Suriye’deki muhalif güçlerin Halep’i ele geçirmesiyle ilgili, “Yıllardır kendilerini hırpalayan üç aktöre baktılar: İran, Rusya, Hizbullah. Onları daha evvel olduğundan daha zayıf ve daha savunmasız gördüler ve bundan faydalanmaya çalıştılar.” tabirlerine yer verdi. “Bu hücumun suratı bence Suriye hükümetini ve bölgedeki başka gözlemcileri çok şaşırttı” diyen Sullivan, hem bu gelişmelerin hem de Ukrayna’daki mevcut durumun, Rusya ve İran’ın “daha zayıf bir stratejik pozisyonda bulunmalarının doğal sonucu” olduğunu vurguladı.Sullivan, Suriye’nin Halep ve İdlib kentlerindeki son gelişmelerin, bölgedeki ABD güçleri için risk oluşturup oluşturmadığı konusunda şunları kaydetti: “Şu anda, DEAŞ ile savaşmak için Suriye’de konuşlanmış olan güçlerimizin, bu özel taarruzun gerçekleştiği bölgeden farklı bir yerde oldukları için yakın bir risk altında olmadıklarına inanıyoruz. Fakat hala, İran, Irak ve Suriye’deki Şii milis kümelerinin tehdidi altında bulunuyorlar. Her gün onların korunmasını sağlamak ve onlara yönelik hücumlara cevap vermek için çalışıyoruz.” İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Suriye’deki mevcut durumun Beşşar Esad rejiminin siyasi süreçlere katılmayı daima olarak reddetmesi nedeniyle ortaya çıktığını belirtti.İngiliz Dışişleri Bakanlığı Sözcülüğü, Suriye’deki gelişmelere ait yaptığı açıklamada, “Tüm tarafları, daha fazla acıyı, savunmasız insanların yerinden edilmesini ve hayati insani yardımların aksamasını engellemek için siviller ile altyapıyı muhafazaya çağırıyoruz.” tabirleri kullanıldı. Ülkedeki çatışmaların sona ermesi için siyasi tahlile işaret edilen açıklamada, “Esad rejiminin, siyasi sürece katılmayı daima olarak reddetmesi ve Rusya ile İran’a itimadı, son gelişmelerin ortamını yarattı.” değerlendirmesi yer aldı.Açıklamada, rejim ve başka aktörlere Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun 2254 sayılı kararı doğrultusunda müzakereleri destekleme ve katılma daveti yapıldı. İtalya Dışişleri Bakanlığından Suriye’deki gelişmelerle ilgili yapılan yazılı açıklamada, “Bakan, krizle ilgili gelişmeleri dikkatle takip ediyor ve İtalya’nın Şam Büyükelçiliği kentten inançlı çıkışları kolaylaştırmak için yurttaşlarla (çoğunluğu ikili vatandaş) daima temas halinde.” tabiri kullanıldı. Açıklamada, Rusya’nın Halep’teki hava taarruzunda Terra Sancta Koleji’ni vurarak burada maddi hasara yol açtığı belirtilerek, Bakan Antonio Tajani’nin, İtalya’nın Moskova Büyükelçisi Cecilia Piccioni’den Rus yetkililer nezdinde teşebbüste bulunmasını istediği kaydedildi. Suriye’de Esad rejimine muhalif kümelerin ilerleyişi sürüyor. Rus ordusuna yakın Telegram kanalları, muhaliflerin Halep’e girmesinin akabinde Rusya’nın Suriye’deki güçlerinden sorumlu kumandanı Sergei Kisel’in misyondan alındığını sav etti. Kisel’in yerine Ukrayna’daki Rus ordusunun doğu askeri birliklerinin kumandanı General Alexander Chaiko’nun getirileceği öne sürüldü.Rusya Savunma Bakanlığı, konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. Canlı Anlatım Özeti