Suriye’de diplomasi hareketleniyor… Astana üçlüsü Doha’da buluşuyor
Suriye’de HTŞ ve muhalif kümelerin Esad rejimi karşısında harekete geçip kısa müddette Halep’i alması ve Hama kapısına dayanması üzerine Suriye’de Astana süreci çerçevesinde garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanı, krizi ele almak üzere cuma günü Katar’ın başşehri Doha’da toplanıyor.
Suriye alanında bir haftadan fazladır yaşanan hareketlilik, diplomasi trafiğini ağırlaştırdı. Astana sürecinin garantör ülkeleri olan Türkiye, Rusya, İran’ın dışişleri bakanları Katar’ın konut sahipliğinde yarın bir ortaya gelecek. Doha’daki zirvede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi Suriye problemini kapsamlı bir halde ele alacak.
ANKARA’NIN BEKLENTİLERİ
Türkiye’nin Astana tepesinde, Suriye’nin terörden temizlenmesi, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması, gerginliğin tırmandırılmaması ve Suriye rejiminin muhaliflerle uzlaşması üzere öncelikleri bulunuyor. Öteki taraftan Ankara, İran ve Rusya’nın, Esad rejimi üstünde daha fazla baskı kurmasını bekliyor. Tepe kapsamında bu tarafta Şam rejiminin Ankara’yla masaya oturması için Esad’a baskı yapan bir kararın da çıkması bekleniyor.
TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VURGUSU
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’deki çatışmalar için “İç savaşın daha da tırmanmasını istemiyoruz. Sivillerin öldürülmesini, sivil altyapısının yok edilmesini kentlerin ağır bombardımanla yıkıma tabi tutulmasını istemiyoruz” sözlerini kullanmıştı. Astana Süreci kapsamında İran ile uyumu sürdüreceklerini bildiren Fidan, “Biz Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve birliğinin korunmasını her vakit destekledik. Bundan sonra da destekleyeceğiz” demişti. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi de HTŞ ve muhalif kümelerin Suriye’de Esad rejimine karşı harekete geçmesinin akabinde Şam ve Ankara’da temaslarda bulunmuştu.
22 TOPLANTI YAPILDI
Astana Süreci, Suriye’deki iç savaşa siyasi bir tahlil bulmayı hedefleyen bir müzakere platformu. Bu süreç, 2017 yılında Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde başlatılmıştı. Süreç, ismini birinci toplantıların düzenlendiği Kazakistan’ın başşehri Astana’dan (günümüzde Nur-Sultan olarak biliniyor) aldı. Bu vakte kadar toplamda 22 kere düzenlenen toplantılarından sonuncusu ise Suriye’de muhaliflerin harekete geçmesinden iki hafta evvel Astana’da düzenlenmişti. (Selçuk BÖKE / ANKARA)
RUSYA, SURİYE’DE İSTİKRAR İÇİN DAYANAK İSTEDİ
30 Eylül 2015 tarihinde Suriye’de devam eden iç savaşa askeri müdahalede bulunarak açık ve net biçimde Beşar Esad rejimine art çıkan Rusya, 9 yıl ortadan sonra krizin içinden tek başına çıkamayacağı sinyali vermeye başladı.
Suriye’de HTŞ militanları yanı sıra bir dizi farklı silahlı muhalif gurupların Halep’i yine ele geçirerek güney istikametinde ilerlemeye devam etmesi statükoyu bir anda 7 yıl öncesine geri çevirdi. Rusya Suriye’de tırmanan tansiyonu dizginleyecek formül aramaya başladı. Doha’daki kritik Türkiye, Rusya ve İran toplantısı öncesinde Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, “Suriye’de rastgele bir formda tesirli olan aktörlerin durumu stabilize etmek için efor sarf etmelerini bekliyoruz” diye açıklama yaptı. Rusya’nın Esad rejimine takviyesinin devam edeceğini vurgulayan Zaharova, “Şam idaresiyle hemfikiriz. Suriye devleti ve halkını destekliyoruz. Suriye egemenlik ve toprak bütünlüğünden yanayız. Suriye topraklarında yerde çatışan taraflar üzerinde tesiri olan devletlerden de bu etkiyi tansiyonu azaltmak için kullanmalarını bekliyoruz. HTŞ’nin BMGK tarafından terör örgütü ilan edildiğini hatırlatmak isteriz” dedi. (Nerdun HACIOĞLU)