Ticaret Bakanlığı, elektrikli araç ithalatı bildirimine PHEV’leri de ekledi… Çinli hibritin ‘fişi’ çekildi

Uzun menzilli şarj edilebilir hibrit araçlarını Türkiye’de satışa çıkaran ve satmaya hazırlanan Çinli üreticiler şok bir karar daha aldı. Ticaret Bakanlığı, 2023 yılının sonunda elektrikli araç ithalatında tüketiciyi muhafazaya yönelik Birtakım Elektrikli Araçların İthaline Ait Tebliğ’in kapsamını genişletti. Dün Resmi Gazete’de yayınlanan Birtakım Elektrikli Araçların İthaline Ait Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’e, AB ve STA ülkeleri dışından ithal edilecek şarj edilebilir hibrit (Plug-In Hybrid) araçlar da düzenlemeye dahil edildi.

30 GÜN MÜHLET VERİLDİ

Buna nazaran, eşya taşıyan elektrikli araçlar ile haricen şarj edilebilir elektrikli araçları ithal edenlerin 7 bölgede 20 servis kurması gerekecek. Araç üreticisinin Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin olması, her marka için davet merkezi kurulması ve Türk Standardları Enstitüsü’nden belgelendirme koşullarını yerine getirmesi üzere kurallar da mecburî kılınacak. Ayrıyeten, AB ve STA kapsamı menşeli olmayan kelam konusu araçların ithalinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetki verilen kurum yahut kuruluşça düzenlenen “izin belgesi” aranacak. Uygulamaya yeni dahil edilen araçların ithalatında mağduriyet yaşanmaması için 30 günlük geçiş müddeti tanındı.

BENZİNLİ VE HİBRİT MODELLER GELEBİLİR

Sene başında getirilen düzenleme Çin, Japonya, Meksika, Güney Afrika üzere ülkelerden gerçekleştirilen elektrikli araç ithalatlarını kapsıyordu fakat bildiriden en çok etkilenen üreticiler ortasında birinci sırada Çinliler ve çabucak gerisinden Japonlar geliyordu. Türkiye’de satış yapan markalar da akaryakıtlı, hibrit ve Plug-In Hybrid modellerini getirmeye devam ediyordu. Lakin, bildirimin kapsamının genişletilmesiyle artık bu ülkelerden  Plug-In Hybrid modellerin ithal edilmesi imkânsız hale gelecek. Şayet 7 bölgede 20 servis kurulmazsa ki bu çok sıkıntı bir yatırım manasına geliyor bu ülkelerden yalnızca akaryakıtlı ve hibrit modeller gelebilecek.

İŞTE ETKİLENECEK MARKA VE MODELLER

GENİŞLETİLEN tebliğten evvel Çinli üreticilerden DFSK, Lynk&Co ve MG şarj edilebilir hibrit motorlu modellerini Türkiye’de satışa çıkarmaya başlamıştı. Yeni bildiriyle birlikte DFSK’nın E5 modeli, Lynk&Co’nun 01 modeli ve MG HS PHEV’in modelinin ithalatı zora girmiş oldu. Tekrar Japon üretici Lexus’un halihazırda sattığı NX ve RX Plug-In Hybrid’leri de muhtemelen artık ithal edilemeyecek. Türkiye’de 1 milyar dolarlık fabrika ve Ar-Ge merkezi yatırımı yapmak için imzayı atan Çinli BYD’nin ise şarj edilebilir hibrit modeli Seal U DM-i’yi teşvik dokümanı aldıktan sonra ithal etmesi bekleniyor.

PAZAR HİSSELERİ İKİ KAT ARTTI

MOTOR silindir hacmi büyük olan Plug-In Hybrid motorlu araçlar Türkiye’deki vergi sistemi nedeniyle çok büyük bir satış hacmine ulaşmış değil. Şu anda az sayıda markanın 20’ye yakın Plug-In Hybrid motorlu arabası satışa sunuluyor. ODMD datalarına nazaran, Ocak-Ağustos 2024 devrinde Türkiye’de satılan PHEV araç sayısı geçen yıla nazaran yüzde 47.1 artarak 2 bin 340 adede ulaştı. Geçen yılın birebir periyodunda yalnızca 1.590 adet Plug-In Hybrid motorlu araç satılmıştı. Çinlilerin bu alanda yaptığı yatırımlar sonucunda 1000 km’ye ulaşan menzilli (benzin+elektrik) modellerle Türkiye’de pazarın büyümesi bekleniyordu. Fakat, değişen bildiriyle birlikte bu durum artık sıkıntı gözüküyor.

ÜRETİLDİĞİ YERE BAKILIYOR

GEÇEN yılın sonunda yayınlanan bildirimin ayrıntılarını tekrar hatırlatmak gerekirse ithalatı kelam konusu aracın markasının bağlı olduğu ülkeye değil üretildiği ülkeye yani menşeine bakılıyor. Örneğin, Avrupalı bir markanın Çin’de üretilen elektrikli yahut PHEV aracının satışı için de 7 bölgede 20 servisin şahsen üretici tarafından kurulması gerekiyor. Türkiye’de markalar bayilikler üzerinden servis ve satış ağını kurduğu için hiçbir markanın bu türlü bir yatırımı bulunmuyor. Müsaade mecburiliği olan ithalatçı firmanın bayilik/Franchise verip servis açması kâfi olmuyor. Servisi şahsen kendisinin açması gerekiyor.