‘Türkiye uzlaşmacı bir dış siyaset izlemeli’

Hamas lideri İsmail Haniye’nin suikasta uğramasının akabinde Tahran ve Tel Aviv ortasında tırmanan tansiyonu, bölgesel savaş riskini ve Türkiye’ye tesirlerini İsrail uzmanı Dr. Remzi Çetin Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.

İran’ın muhtemel operasyon hazırlıklarını “duyurarak” yaptığına değinen Çetin, “İsrail, altı gün süren 1967 Arap-İsrail Savaşı’ndan beri önleyici müdahaleyi öne alır. Yani “düşman” harekete geçmeden, tehdidi İsrail topraklarına ulaşmadan bölgede yok eder. İran ise neredeyse tüm dünyaya davullu zurnalı ilan ediyor. Bunlar İran’ın askeri kabiliyetlerine kuşkuyla yaklaşmamıza neden oluyor, bölgedeki askeri ve siyasi caydırıcılığına da ziyan veriyor” dedi.

İran ve İsrail’in tekraren karşı karşıya geldiğini anımsatan Çetin, “Yakın devirde elbette İran’ın İsrail’e karşı imajını düzeltmek gayesiyle bir karşılığı olacaktır. Daha evvel İHA’larla saldırmıştı lakin bu İran’ın imajını sarsmıştı. İran yalnızca cevap olsun diye karşı hücuma geçiyor, o yüzden önemli manada bölgesel bir savaşa dönüşeceğine ihtimal vermiyorum” diye konuştu. Koşulların şimdi olgunlaşmadığına dikkat çeken Çetin, İran’ın karşılığının Rusya’nın müsaade vereceği ölçüde olacağını belirterek Tel Aviv ve Moskova ortasındaki derin münasebete vurgu yaptı.

ABD’nin İsrail’i Ortadoğu’daki varlığının temel nedenlerinden biri olarak gördüğünü belirten Çetin, “Washington, İsrail’e gelebilecek her saldırıyı göğüsleyecek güçte olduğuna ait gövde gösterisini sürdürüyor. Aslında Ortadoğu’daki Amerikan hegemonyasının çok kutuplu dünya sisteminde her geçen gün azaldığına şahit oluyoruz. ABD, İsrail üzerinden bu hegemonyayı devam ettirmek istiyor. Fakat İsrail’in, İran’dan gelebilecek bir saldırıyı göğüsleyip buna süratlice karşılık verecek bir teknolojik ve askeri yapısının olduğunu da unutmamak gerekiyor. İsrail, Basra Körfezi’nden Hürmüz Boğazı’na, oradan Kızıldeniz’e ve Akdeniz’e, hatta Azerbaycan topraklarına kadar ulaşmak istiyor. İran’a saldırmak üzere tüm senaryoları hazır görünüyor” sözlerini kullandı.

Çetin, Ortadoğu’daki tansiyonların Türkiye’yi direkt ve olumsuz etkileyeceğini de kaydederek “Bölgede en az Putin kadar istikrarlı bir siyaset uygulamalıyız. Yeni bir çatışmayı yüklenecek olmak Türkiye’yi çok zorlar. Bölgede Türkiye’nin çok caydırıcı bir askeri, toplumsal ve siyasi gücü var fakat mümkün bir İsrail-İran çatışması yalnızca kitlesel göç hareketine neden olmaz, Türkiye’nin ulusal güvenliğini de eksiksiz tehdit eder. Muhtemel bir savaş Türkiye’nin güneyindeki birtakım terör ögelerine da cüret verebilir ve buradaki taşeronlar da hegemonik güçlerce Türkiye’ye karşı kullanılabilir. Bu nedenle Türkiye daha temkinli, uzlaşmacı ve tüm taraflarla konuşalabilir bir dış siyaset izlemeli” değerlendirmesini yaptı.