Türkün gerçek kurtuluş güneşi 30 Ağustos Zaferi’nin 102. yıldönümü

Mustafa Kemal Atatürk’ün “Türkün gerçek kurtuluş güneşi” olarak nitelendirdiği 30 Ağustos Zaferi’nin bugün 102. yıldönümü. Mustafa Kemal Paşa’nın başkomutanlığında Türk ordusu, 13 Eylül 1921’de emperyalist Yunan ordusunu Sakarya Meydan Muharebesi’nde yendi. Bu zaferle Türkün ilerleyişi başladı ve durdurulmaması gerekiyordu. Bu amaçla TBMM, 15 Eylül 1921’de taarruz için seferberlik hazırlıklarını başlattı. Ordunun nüfusu iki katına çıkarıldı, silahları artırıldı. Mustafa Kemal Paşa, Haziran 1922’de büyük taarruz hazırlıklarını başlattı, ağustosta orduya gizlice taarruza hazırlanma buyruğu verildi.

SÜRECİ ANLATTILAR

Büyük Zafer’e ait Başşehir Üniversitesi’nden tarihçi Doç. Dr. Halil Özcan, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden tarihçi Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı ve emekli büyükelçi Uluç Özülker Cumhuriyet’e konuştu.

Doç. Dr. Halil Özcan hazırlık sürecini şöyle anlattı: 

BAŞKOMUTANIN PLANI

Türkün bağımsızlığı için ordu artık savunmadan hücuma geçmişti. Doç. Dr. Özcan, Büyük Taarruz planını şöyle anlattı:

“Başkomutanın hazırladığı taarruz planı, düşmanın beklemediği yerden daha fazla askeri kuvvetle baskına uğratmaya dayanıyordu. Başkomutanın buyruğuyla Afyon’un kuzeyinde 2. Ordu buyruğundaki toplam altı tümen gizlice atağın beklenmediği Afyon’un güneyine, Akarçay-Ahır Dağları ortasına kaydırıldı. 25 Ağustos gecesi de Fahrettin Altay Paşa’nın komutasındaki 5. Süvari Kolordusu Ahır Dağlarından Sincanlı Ovasına sızarak düşmanın İzmir ile olan ulaşım ve bağlantısını keserek düşmanı yandan ve geriden çevreledi.”

Başkomutan ve kumandanlarının planı tuttu. Mustafa Kemal Paşa komutansındaki Türk ordusu 30 Ağustos 1922’de Dumlupınar’da yaşanan “Başkomutanlık Meydan Muharebesi”nde Yunan ordusunun dört tümenini de yok etti. Böylelikle ordu Kütahya’ya girdi. Başkomutanlık Meydan Muharebesi’yle Yunan ordusunun gücü kırılarak, geri çekilmesi sağlandı. Türk ordusu, 9 Eylül’de Yunan ordusunu denize dökmesiyle Batı Anadolu’nun bağımsızlığını sağladı ve Büyük Taarruz muvaffakiyetle sonuçlandı.

‘KARANLIKTAN KURTARMIŞTIR’

Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı ise “Mustafa Kemal Paşa’nın aklında ulus egemenliğine dayalı laik çağdaş bir hukuk devleti vardı. Bu nedenle ihtilaller başındaydı ve bunun güç olacağını da biliyordu. Fakat evvel kurtuluşu sağlamalıydı. Burada ‘30 Ağustos başarılı olmasaydı ne olurdu?’ sorusu herkesin aklında olmalı. Büyük taarruz ve 30 Ağustos Zaferi; 9 Eylül İzmir’in ve münasebetiyle Türkiye’nin kurtuluşuna da sarfiyat, sonrasındaki 29 Ekim 1923’teki Cumhuriyetin ilanına ve yeni bir devletin kuruluşuna da gider” dedi. Elmacı, “Bu nedenle 30 Ağustos; tıpkı vakitte kuruluştur. 30 Ağustos Zaferi, Atatürk önderliğinde gerçekleştirilen ve bugün çağdaş uygarlık seviyesine çıkmamızı sağlayan Türk Devrimi’nin gerçekleşmesini sağlayan kıymetli bir kilometre taşıdır. 30 Ağustos bu ülkenin ve halkının ulusal zaferidir. Devletin ulusal bayramıdır. Ulusal birlik ve beraberlik isteyen herkes ulusal bayramlara ehemmiyet vermek zorundadır” sözlerini kullandı.

‘30 AĞUSTOS RUHU’

Emekli büyükelçi Uluç Özülker ise 30 Ağustos Zaferi’nin cumhuriyete geçmeden evvel Türklerin en büyük başarısı olduğunu söyledi. Özülker, şu tabirleri kullandı: 

“1. Dünya Savaşı’nın galipleri; Anadolumuzu elimizden almak ve bizi küçük bir alana sığdırmak istediler. 30 Ağustos’ta buna mani olduk. Biz 30 Ağustos’ta yalnızca Yunanlıları değil, Anadolu üzerinde emelleri olan işgalcilerin tamamını yendik, maksatlarını yok ettik. Atatürk, 1934’te İngilizlerin Milletler Cemiyeti daveti üzerine davetin yazılı olarak gelmesini ve Türkiye’den özür dilenmesini istemiş, İngilizler de bu isteği kabul etmişti. Zaferi takip eden 10 yılda 30 Ağustos ruhu ulusalararası alanda Türkiye’yi bağımsız ve üstün bir yerde tutabilmiştir.”