Uzay istasyonunda hava sızıntısı tehlikesi: NASA ve Rusya’nın anlaşmazlığı ortaya çıktı

NASA ve Roscosmos, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun Rusya’daki bölümünde meydana gelen ve NASA’nın bir Rus modülünün bir kısmında “feci bir arızaya” yol açabileceğinden endişe ettiği hava sızıntısının nedeni ve ciddiyeti konusunda anlaşmazlık yaşamaya devam ediyor.

Bu anlaşmazlık, NASA’nın ISS Danışma Komitesi’nin 13 Kasım’da Moskova’da istasyonla ilgili sorunları görüşmek üzere yaptığı kısa bir toplantı sırasında ortaya çıktı.

TOPLANTININ DETAYLARI ORTAYA ÇIKTI

13 Kasım’da Moskova’da NASA ve Roscosmos arasında istasyonla ilgili sorunları görüşmek üzere yapılan toplantının detayları açıklandı.

En büyük endişe, Zvezda hizmet modülünün PrK adı verilen ve modülün geri kalanından bir kenetlenme portunu ayıran girişindeki küçük ama sürekli bir sızıntı.

“ORTAK BİR ANLAYIŞA SAHİP DEĞİLLER”

Bu sızıntı birkaç yıldır var ve istasyon ekipleri, limana yanaşmış Progress kargo uzay aracına erişmeleri gerekmediğinde PrK’yı istasyonun geri kalanından yalıtarak sızıntıyla başa çıkıyorlar.

ISS Komitesi Başkanı Bob Cabana, “Ekipler çatlağın başlaması ve büyümesine neden olan faktörleri araştırmaya devam etseler de, ABD ve Rus teknik ekipleri, muhtemel temel nedenin ne olduğu veya bu sızıntıların sonuçlarının ciddiyeti konusunda ortak bir anlayışa sahip değiller.” diye konuştu.

Eski NASA astronotu Cabana, Rus mühendislerin çatlakların muhtemelen mikro titreşimlerin yarattığı “yüksek döngüsel yorgunluktan” kaynaklandığına inandıklarını söyledi.

Buna karşın NASA, hava sızıntısına neden olan sorunun basınç ve mekanik stres modülün malzeme özellikleri ile çeşitli faktörlerin rol oynadığına inanıyor.

Eylül ayında NASA Genel Müfettiş Ofisi (OIG) tarafından hazırlanan bir raporda, istasyonun başka bir yerinde görülmeyen sızıntıların nedeni olarak her iki kurumun da odağını iç ve dış kaynaklara daralttığı belirtildi.

OIG raporuna göre, 27 Eylül’de düzenlenen bir brifingde NASA yetkilileri, ilk kez 2019’da tespit edilen ancak bu yılın başlarında günde 1,7 kilogram hava kaybıyla bugüne kadar görülen en yüksek oranlara ulaşan sızıntılarla ilgili endişeleri küçümsedi.

Söz konusu brifingde ajans yetkilileri son onarım çalışmalarının sızıntı oranını üçte bir oranında azalttığını söyledi.

ENDİŞE KAYNAĞI

Yine de sızıntılar ajanslar ve uzay istasyonu mürettebatı için endişe kaynağı olmaya devam ediyor.

İstasyonda geçirdiği yaklaşık sekiz ayın ardından Ekim ayında Crew-8 göreviyle Dünya’ya dönen NASA astronotu Michael Barratt 8 Kasım’da verdiği brifingde Rus meslektaşlarının bu konuda “çok açık” olduklarını ancak NASA’nın kapak açıkken önlem aldığını söyledi.

Barratt, “Bu zaman dilimlerinde ABD tarafı ile Rusya tarafı arasındaki kapağı kapatmak için çok muhafazakar bir yaklaşım benimsedik. Bu rahat bir şey değil ama her iki taraftaki insanlar arasındaki en iyi anlaşma bu ve mürettebat olarak bununla yaşıyoruz.” dedi.

“RUSLAR GÜVENLİ OLDUĞUNA İNANIYOR”

Cabana komite toplantısında NASA ve Roscosmos arasında sorunun ciddiyeti konusunda da bir anlaşma olmadığını söyledi.

Cabana, “Rus ekibi sızıntıları aramaya ve kapatmaya devam ederken, PrK’nın yıkıcı bir şekilde parçalanmasının gerçekçi olduğuna inanmıyor” dedi.

Ayrıca Cabana, “NASA, PrK’nın yapısal bütünlüğü ve yıkıcı bir arıza olasılığı konusundaki endişelerini dile getirdi. Ruslar devam eden operasyonların güvenli olduğuna inanıyor ancak bizi tatmin edecek şekilde bunu kanıtlayamıyorlar ve ABD bunun güvenli olmadığına inanıyor ancak biz de Rusları tatmin edecek şekilde bunun böyle olduğunu kanıtlayamıyoruz.” ifadelerini kullandı. 

“İSTASYON GENÇ DEĞİL”

Cabana, NASA ve Roscosmos komitelerinin kendi kurumlarının liderlerine PrK’nın yapısal bütünlüğüne ilişkin ortak bir anlayış aramaya devam etmeleri ve bu çabaları desteklemek için akademi ve endüstriden dışarıdan uzmanlar getirmeleri yönünde ortak bir tavsiyede bulunduklarını söyledi.

SIZINTILARI DEĞERLENDİRMEK İÇİN BAĞIMSIZ EKİP

Bu çabalar için herhangi bir zaman çizelgesi sunulmadı, ancak NASA’nın sızıntıları değerlendirmek üzere bağımsız bir ekip getirdiği kaydedildi.

Cabana, “Bu bir mühendislik sorunudur ve iyi mühendisler bir çözüme ulaşabilmeli ve bu çözüm üzerinde anlaşabilmelidir. İstasyon genç değil. Oldukça uzun bir süredir orada. Biraz aşınma ve yıpranma beklersiniz ve bunu görüyoruz.” diye konuştu.