Uzmanından değerli ihtar: ‘Evlenecek çiftlere yapılan taramalarla birçok SMA olayı önleniyor’

Aile sıhhati merkezlerinin hami sıhhat hizmeti sunulması maksadıyla kurulduğunu söz eden İzmir İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sıhhati Hizmetleri Lider Yardımcısı Dr. Metin Kızılelma, bu sıhhat hizmetlerinin temelinde anne, bebek ve çocuklara yönelik sıhhat hizmetinin yer aldığını kaydetti.

Gebeliğin planlanmasından itibaren anne ve bebek sıhhati açısından tüm hizmetlerin fiyatsız sunulduğunu hatırlatan Dr. Kızılelma, bebeklerin doğduğu andan itibaren metabolik ve genetik hastalıklar istikametinden taranıp bağışıklama hizmetleri için aşılama programına alındığını belirtti.

Yenidoğan tarama programı ile taranan hastalık sayısının altıya çıktığını anlatan Dr. Kızılelma, bunların içinde en çok bilinenin SMA hastalığı olduğunu kaydetti.

Dr. Kızılelma, “Yenidoğan tarama programı kapsamında taranan hastalıklar ortasında, fenilketonüri, hipotiroidi, biyotinidaz eksikliği, kistik fibrozis, konjenital adrenal hiperplazi ve SMA bulunuyor. Bebeğin topuğundan alınan birkaç damla kanla bu 6 hastalığa karşı tarama yapılıyor ve erken teşhis konularak çocuğun gelişiminin olumsuz etkilenmesi engellenmiş oluyor. Bu bütün ailelere sunulan bir hizmettir ve kesinlikle yapılmasını öneriyoruz. Yüzlerce hatta binlerce bebek erken müdahale edildiği için sıhhatine kavuşabiliyor. Alınacak tedbirler muhakkak. Kimilerine diyet kimilerine tedavi programları uygulanıyor. Ancak erken yakalandığında çocuğun sıhhatinin olumsuz gelişmesi büsbütün engellenmiş oluyor” dedi.

‘SAĞLIKLI BİREYLERİN DÜNYAYA GELMESİ İÇİN TEDBİR ALINIYOR’

SMA hastalığı ile ilgili bebeklerde topuktan alınan kanla tarama yapıldığını söz eden Dr. Metin Kızılelma, 2021 yılı aralık ayından itibaren evlenecek olan çiftlerin de tarandığını söyleyip “Taramaya erkekten başlıyoruz. Evlenmeden evvel aldığımız kan örneğinin 3-4 gün içinde yanıtını veriyoruz. Alınan kanda SMA taşıyıcılığı kuşkulu çıkarsa bayan eş adayından da kan alıyoruz. İkisi birden taşıyıcı çıkarsa, bahis üzerine daha önemli eğilmek gerekiyor. Fakat tek taşıyıcı bile olsa kesinlikle genetik kliniklerimizden hizmet alınması gerekiyor. İzmir’de şimdiye kadar yapılan taramalarda taşıyıcı çiftleri hastanelerimizin genetik ünitelerine yönlendirdik. Bu hizmeti sunan birimlerimizdeki hekimlerle iş birliği içinde çalışıyoruz. Yönlendirdiğimiz bu çiftler, hastalık riski olmadan sağlıklı bireylerin dünyaya gelmesi için her tedbiri alabiliyor” tabirlerini kullandı.

‘SAĞLIK SİSTEMİNİN BÂTIN KAHRAMANLARI’

Poliklinik hizmeti yanında hami sıhhat hizmeti sunulmasının da kıymetini hatırlatan Dr. Kızılelma, şöyle konuştu:

“Koruyucu sıhhat hizmeti sunanlar aslında sıhhat sisteminin zımnî kahramanlarıdır. Çok ön plana çıkmadan sıhhatin olumsuz etkilenmesini önlerler. Bu tarama programlarının yanında aşılama hizmetleri çok değerlidir. Birçok aşıyla önlenebilir hastalığa karşı ülkemizde yürütülen genişletilmiş bağışıklama programı tüm dünyaya örnek gösterilebilecek bir programdır. 13 hastalığa karşı fiyatsız yaptığımız aşılarla binlerce çocuğu aşıyla önlenebilir hastalıklara karşı koruyoruz. Bu da gurur duyulacak bir sıhhat hizmetidir. Aşılama hizmetleri kapsamında difteri, boğmaca, tetanos, çocuk felci, hepatit A, hepatit B, hemofilus influenza tip B, tüberküloz, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, su çiçeği, pnömokok enfeksiyonlarına karşı aşı uygulanıyor.”

‘İZMİR’DE 15 NOKTADA KANSERE KARŞI ERKEN TEŞHİS’

İzmir Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Ünitesi’ndeki Aile Hekimliği Uzmanı Müge Akiz de Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi’nin (Ketem) birinci basamakta esirgeyici hizmetler verdiğini söyleyerek şunlarını belirtti:

“2014 yılından beri bu uygulama başladı. Göğüs, rahim ağzı ve kolon kanseri taramaları yapılıyor. Sağlıklı ve hiç teşhis almamış şahıslarda bu taramaları yapıyoruz. Maksadımız erken tespit etmek. Bunun için İzmir’de şu an 15 yerde bu hizmet veriliyor. Aile doktorları, bu tarama için başvuran hastalar gerekli şartları sağlıyorsa randevuları düzenleyip, burada mamografilerini çektiriyor. Sonuçlar geldiğinde muhtemel risk varsa ileri tetkik gayesiyle referans hastanelere yönlendiriliyor. Şimdiye kadar erken teşhis yaptığımız çok sayıda hastamız oldu.”